vấn đề ngập lụt đô thị ở thành phố Hà Nội diễn biến như thế nào

Tình trạng ngập lụt đô thị ở thành phố Hà Nội diễn biến ngày càng phức tạp và có xu hướng gia tăng trong những năm gần đây.

Diễn biến:

Gia tăng về số lượng điểm ngập úng: Theo thống kê, số lượng điểm ngập úng ghi nhận được trong các trận mưa tại Hà Nội có xu hướng tăng lên đáng kể qua các năm. Năm 2022 ghi nhận số điểm ngập úng cao nhất với 144 điểm trong 6 trận mưa bão.
Mở rộng về phạm vi ngập úng: Nếu như trước đây, các điểm ngập úng chủ yếu tập trung ở các quận trung tâm, thì nay tình trạng này đã lan rộng ra nhiều quận và huyện ngoại thành.
Ngập úng sâu và kéo dài: Nhiều tuyến phố và khu dân cư bị ngập sâu, có nơi ngập đến nửa mét, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến giao thông và sinh hoạt của người dân. Thời gian ngập lụt ở một số khu vực có thể kéo dài vài ngày sau khi mưa tạnh.
Ngập úng bất thường: Các trận mưa với lượng mưa lớn bất thường, vượt quá khả năng tiêu thoát của hệ thống, ngày càng trở nên phổ biến, gây ra ngập úng trên diện rộng.
Ảnh hưởng đến vùng ngoại thành: Các vùng trũng thấp ven sông, các huyện ngoại thành cũng chịu ảnh hưởng nặng nề bởi ngập úng, gây thiệt hại cho sản xuất nông nghiệp và đời sống của người dân.
Nguyên nhân:

Hệ thống thoát nước lạc hậu và thiếu đồng bộ: Hệ thống thoát nước cũ được xây dựng từ lâu, nhiều đoạn xuống cấp, chưa được nâng cấp kịp thời so với tốc độ đô thị hóa.
Tốc độ đô thị hóa nhanh chóng: Việc xây dựng nhà cửa, công trình, bê tông hóa bề mặt làm giảm khả năng thấm nước tự nhiên, tăng lượng nước chảy tràn trên bề mặt.
San lấp ao hồ, kênh mương: Việc lấn chiếm, san lấp các diện tích mặt nước tự nhiên (ao, hồ, kênh, mương) làm giảm khả năng điều tiết và thoát nước của thành phố.
Bất cập trong quy hoạch và quản lý đô thị: Quy hoạch thoát nước chưa theo kịp tốc độ phát triển đô thị, nhiều công trình xây dựng cản trở dòng chảy.
Ý thức người dân: Tình trạng xả rác bừa bãi xuống hệ thống thoát nước gây tắc nghẽn, làm giảm hiệu quả thoát nước.
Biến đổi khí hậu: Các hiện tượng thời tiết cực đoan như mưa lớn, bão ngày càng diễn biến phức tạp, gây ra lượng mưa lớn trong thời gian ngắn, vượt quá khả năng tiêu thoát của hệ thống.
Các biện pháp giảm thiểu:

Nâng cấp và cải tạo hệ thống thoát nước: Đầu tư xây dựng, mở rộng và cải tạo hệ thống cống, mương, trạm bơm để tăng khả năng tiêu thoát nước.
Xây dựng các công trình điều tiết nước: Xây dựng các hồ điều hòa, bể ngầm để thu gom và trữ nước mưa tạm thời, giảm áp lực cho hệ thống thoát nước chính.
Quy hoạch đô thị hợp lý: Đảm bảo không gian cho thoát nước tự nhiên, bảo tồn ao hồ, kênh mương hiện có, hạn chế bê tông hóa bề mặt.
Nâng cao ý thức cộng đồng: Tuyên truyền, vận động người dân không xả rác bừa bãi vào hệ thống thoát nước.
Ứng dụng công nghệ tiên tiến: Nghiên cứu và áp dụng các giải pháp thoát nước bền vững, hệ thống thoát nước thông minh.
Tăng cường quản lý đô thị: Kiểm soát chặt chẽ việc xây dựng, tránh lấn chiếm hệ thống thoát nước và các khu vực có chức năng điều tiết nước.
Dự báo và cảnh báo sớm: Nâng cao năng lực dự báo thời tiết, cảnh báo sớm các nguy cơ ngập lụt để người dân chủ động ứng phó.
Nhìn chung, tình hình ngập lụt đô thị ở Hà Nội là một vấn đề nan giải, đòi hỏi sự phối hợp đồng bộ của các cấp chính quyền, các ngành chức năng và ý thức của người dân để có thể giảm thiểu tác động tiêu cực của nó.