Đoàn Văn Cừ là một gương mặt tiêu biểu của phong trào Thơ mới trước Cách mạng tháng Tám 1945. Ông đã khẳng định được vị trí không thể thay thế trong nền thơ ca hiện đại Việt Nam với những sáng tác đậm đà, độc đáo mang dấu ấn riêng của một người con vùng Kinh Bắc. Thơ Đoàn Văn Cừ hay nhất khi viết về làng quê miền Bắc nước ta những ngày còn xưa cũ. Trong kho tàng sáng tác của ông, người đọc vẫn nhớ mãi đến " Chợ Tết"- một phiên chợ đặc biệt nơi thôn quê vào những ngày cuối năm. Phiên chợ ấy giống như hội ngày xuân, sôi động, náo nhiệt, đầm ấm và thật nhiều sắc màu. Tất cả những vẻ đẹp ấy đã được Đoàn Văn Cừ tái hiện vô cùng thành công trong thi phẩm " Chợ Tết":
"Sương trắng rỏ đầu cành như giọt sữa,
Tia nắng tía nhảy hoài trong ruộng lúa,
Núi uốn mình trong chiếc áo the xanh,
Đồi thoa son nằm dưới ánh bình minh."
Chỉ với bốn câu thơ mở đầu, nhà thơ đã vẽ nên một bức tranh thiên nhiên tuyệt đẹp. Khung cảnh thiên nhiên tươi đẹp, tràn đầy sức sống với những hình ảnh đặc trưng của mùa xuân xứ Bắc. Đó là sương trắng, là tia nắng tía, là ruộng lúa, là núi uốn mình, đồi thoa son,... Tất cả đều thấm đẫm linh hồn của ngày xuân. Nhà thơ đã vận dụng rất khéo léo biện pháp tu từ so sánh " Sương trắng rỏ đầu cành như giọt sữa", khiến cho sương như thêm phần tinh khôi, trong trẻo. Những tia nắng tía " nhảy hoài" trong ruộng lúa xanh mướt mát gợi lên sự vui tươi, rộn ràng. Cảnh vật hiện lên vừa gần gũi, vừa đẹp đẽ với những gam màu nhẹ nhàng, quen thuộc mà vẫn vô cùng mới mẻ. Có lẽ ít ai có thể ngờ rằng, một ngày mới bắt đầu lại huyên náo và ngập tràn sức sống đến vậy. Và rồi, dường như để bù đắp cho những thiếu hụt về âm thanh, hình ảnh, nhà thơ đã phóng chiếu cái nhìn từ xa đến gần, từ cao đến thấp. Từ bầu trời xuống mặt đất, đến con đường làng và tới những dãy đò dọc ven sông.
"Người các ấp tưng bừng ra chợ Tết
Họ vui vẻ kéo hàng trên cỏ biếc
Những thằng cu áo đỏ chạy lon xon
Vài cụ già chống gậy bước lom khom"
Cả khổ thơ thứ hai là bức tranh thiên nhiên rực rỡ sắc màu và ngập tràn sức sống của con người trong buổi sáng đầu xuân. Không gian phiên chợ Tết trở nên rộng lớn hơn, cao hơn, đa dạng hơn. Nhà thơ tiếp tục sử dụng những gam màu nóng nhưng hài hòa chứ không tương phản. Màu đỏ của những thằng cu, màu xanh của cỏ biếc, màu vàng của cải bắp và màu hồng của những cụ già. Đặc biệt, biện pháp tu từ đảo ngữ " tưng bừng" như nhấn mạnh không khí nô nức, đông vui của ngày chợ Tết. Những từ láy "lon xon","lom khom" càng làm rõ hơn sự nhanh nhẹn của đám trẻ và dáng đi chậm chạp của những cụ già. Dường như, ai cũng muốn nhanh chóng đến chợ Tết, chìm đắm trong không khí ngày xuân.
"Cô yếm thăm thướt tha bên giải yếm
Thằng em bé nép đầu bên yếm mẹ
Hai người thôn gánh lợn chạy đi đầu
Con bò vàng ngộ nghĩnh đuổi theo sau."
Khổ thơ thứ ba là bức tranh thiên nhiên và nhịp sống của con người trong phiên chợ Tết. Vẫn là những hình ảnh quen thuộc, thân thương của làng quê Việt Nam như cô yếm thắm, em bé nép đầu bên yếm mẹ, người thôn gánh lợn, con bò vàng,... Tất cả đều gợi nhắc về một tuổi thơ êm đềm, hạnh phúc. Nhà thơ đã sử dụng những từ láy giàu sức gợi hình "thướt tha","nép","ngộ nghĩnh" để miêu tả dáng vẻ, trạng thái của sự vật. Đồng thời, phép liệt kê được vận dụng khéo léo nhằm tô đậm cuộc sống lao động vất vả nhưng vui tươi của người nông dân Việt Nam.
Có thể nói, bằng ngòi bút tài năng và tấm lòng yêu quê hương, đất nước sâu nặng, nhà thơ Đoàn Văn Cừ đã phác họa bức tranh thiên nhiên và nhịp sống của con người trong phiên chợ Tết hết sức chân thực, sinh động. Qua đó, gửi gắm tình yêu, niềm tự hào về quê hương, đất nước. Đọc xong bài thơ, trong lòng người đọc không khỏi dâng lên nỗi nhớ quê da diết.