ĐỌC HIỂU (4,0 điểm) Đọc đoạn trích sau: NỒNG NÀN MÙA CÓM Ở NGHĨA ĐÔ, BẢO YÊN Người Tày ở xã Nghĩa Đô (Bảo Yên, Lào Cai) nổi tiếng với nghề làm cốm, cứ đến dịp tháng 10 hàng năm, khắp bản làng trong xã,...

câu 1. #### Instructions:
- Đọc kỹ đề bài và nội dung văn bản.
- Xác định thông tin chính dựa trên kiến thức về văn bản thông tin.

Phân tích:

Văn bản giới thiệu về nghề làm cốm ở Nghĩa Đô, Bảo Yên, Lào Cai. Thông tin chính của văn bản xoay quanh quy trình làm cốm, đặc biệt nhấn mạnh vào sự tỉ mỉ, tinh tế và tâm huyết của người dân địa phương trong việc tạo ra những hạt cốm ngon nhất. Văn bản cũng nêu bật vai trò của cốm trong đời sống văn hóa và kinh tế của cộng đồng người Tày ở Nghĩa Đô.

câu 2. Theo quan niệm của người Tày ở Nghĩa Đô, nghề làm cốm mang ý nghĩa thông báo cho tổ tiên biết về việc con cháu sắp bước vào một vụ mùa thu hoạch mới. Để cầu nguyện tổ tiên phù hộ cho con cháu được khỏe mạnh, thu hoạch được thuận lợi, cuộc sống ấm no. Việc làm cốm cũng thể hiện sự đoàn kết trong gia đình và cộng đồng, sự phân công hợp lý từ người rang cốm, người giã cốm, người sàng sảy cốm... một cách đồng bộ và nhịp nhàng.

câu 3. * Quy trình làm ra hạt cốm của người Tày ở Nghĩa Đô:
- Lựa chọn những bông lúa đạt tiêu chuẩn, hạt phải đều, không già quá hoặc non quá.
- Rửa sạch lúa, phơi cho ráo nước rồi cho lên lò sấy, đảm bảo nhiệt độ sấy vừa đủ để cốm mềm, dẻo và dậy mùi thơm.
- Giã cốm bằng tay, cần giã đều tay, không quá mạnh và cũng không quá nhẹ để vỏ trấu bong ra, nhưng vẫn giữ được sự vẹn nguyên của hạt cốm.

câu 4. Tác dụng của việc sử dụng yếu tố phi ngôn ngữ trong bài viết:

* Hình ảnh minh họa: Hình ảnh minh họa giúp người đọc hình dung rõ nét hơn về quy trình làm cốm, từ khâu chọn lúa, sơ chế, giã cốm, sàng sảy, tạo nên sự hấp dẫn và sinh động cho bài viết.
* Bảng biểu: Bảng biểu cung cấp thông tin chi tiết về thời gian, địa điểm, số lượng, loại lúa, v.v., giúp người đọc nắm bắt nhanh chóng và dễ dàng hơn nội dung chính của bài viết.
* Đồ thị: Đồ thị trực quan hóa dữ liệu về sản lượng cốm, doanh thu, v.v., giúp người đọc dễ dàng so sánh, đối chiếu và nhận thức sâu sắc hơn về vấn đề được đề cập.

Việc sử dụng yếu tố phi ngôn ngữ góp phần tăng tính trực quan, sinh động, dễ hiểu và thu hút người đọc, giúp họ tiếp cận thông tin một cách hiệu quả nhất. Đồng thời, nó cũng góp phần khẳng định vai trò quan trọng của cốm Nghĩa Đô trong đời sống văn hóa và kinh tế của địa phương.

câu 5. : Phương thức biểu đạt chính của đoạn trích trên là nghị luận.

: Theo tác giả, cốm không chỉ là một món ăn, nó còn là một nét văn hóa truyền thống được duy trì từ hàng trăm năm trong cộng đồng người dân tộc Tày ở Nghĩa Đô, Bảo Yên, Lào Cai.

: Tác dụng của biện pháp tu từ liệt kê trong đoạn trích:

* Nhấn mạnh: Liệt kê các hoạt động, quy trình làm cốm giúp nhấn mạnh sự tỉ mỉ, công phu và tâm huyết của người dân địa phương trong việc gìn giữ và phát huy giá trị văn hóa truyền thống.
* Tăng tính biểu cảm: Việc liệt kê tạo nên một bức tranh sinh động về quá trình làm cốm, khiến người đọc cảm nhận rõ nét sự trân trọng, tự hào của người dân đối với nghề truyền thống này.
* Chứng minh: Liệt kê các chi tiết cụ thể về quy trình làm cốm giúp chứng minh cho nhận định của tác giả về giá trị văn hóa độc đáo của cốm Nghĩa Đô.

: Trách nhiệm của thế hệ trẻ trong việc bảo tồn giá trị văn hóa quê hương:

Thế hệ trẻ đóng vai trò quan trọng trong việc bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa quê hương. Họ là những chủ nhân tương lai của đất nước, là lực lượng nòng cốt trong việc kế thừa và phát triển những giá trị truyền thống. Để thực hiện trách nhiệm này, thế hệ trẻ cần:

* Hiểu biết sâu sắc về văn hóa quê hương: Tìm hiểu về lịch sử, phong tục, tập quán, nghệ thuật truyền thống của quê hương mình.
* Tham gia tích cực vào các hoạt động văn hóa: Tham gia các lễ hội, hội thi, diễn xướng, tham gia các lớp học, khóa đào tạo về văn hóa truyền thống.
* Bảo vệ môi trường văn hóa: Giữ gìn cảnh quan thiên nhiên, di tích lịch sử, danh lam thắng cảnh, góp phần xây dựng môi trường văn hóa lành mạnh.
* Giữ gìn và phát huy ngôn ngữ, chữ viết của dân tộc: Sử dụng ngôn ngữ mẹ đẻ một cách thuần thục, sáng tạo, góp phần giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc.
* Sáng tạo và đổi mới: Kết hợp giữa truyền thống và hiện đại, tạo ra những sản phẩm văn hóa mới mang đậm dấu ấn quê hương, phục vụ nhu cầu tinh thần của người dân.

Phản ánh:

Qua bài tập này, tôi nhận thấy việc phân tích tác dụng của biện pháp tu từ liệt kê đòi hỏi học sinh phải nắm vững kiến thức về biện pháp tu từ, đồng thời phải có khả năng phân tích, tổng hợp và đánh giá hiệu quả nghệ thuật của biện pháp tu từ đó. Bên cạnh đó, việc mở rộng vấn đề sang trách nhiệm của thế hệ trẻ trong việc bảo tồn giá trị văn hóa quê hương giúp học sinh hiểu rõ hơn về vai trò của mỗi cá nhân trong việc gìn giữ và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc.