Ngô Văn Phú là nhà thơ trưởng thành trong kháng chiến chống Mỹ cứu nước. Ông có nhiều tác phẩm đặc sắc viết về đề tài nông thôn, người nông dân, người lính... Bài thơ "Mùa thu đi qua" là một trong số đó. Bài thơ đã khắc họa vẻ đẹp của mùa thu qua ngòi bút tinh tế, tài hoa của tác giả. Vẻ đẹp ngôn từ trong bài thơ khiến người đọc không khỏi xuýt xoa, trầm trồ.
Trước hết, vẻ đẹp ngôn từ được thể hiện qua hình ảnh thiên nhiên. Mùa thu được ví như một người con gái kín đáo, dịu dàng, lướt qua nhanh chóng nhưng vẫn để lại những dấu ấn sâu đậm trong tâm hồn mỗi người. Mùa thu đi qua, để lại những gam màu rực rỡ: màu vàng của lúa chín, màu xanh của cốm non, màu hồng của hoa sen,... Những gam màu ấy như tô điểm thêm cho bức tranh mùa thu thêm phần sinh động, tươi tắn. Tác giả đã sử dụng những hình ảnh ẩn dụ, so sánh để miêu tả vẻ đẹp của mùa thu. Ví dụ, mùa thu được so sánh với "một người con gái kín đáo, dịu dàng, lướt qua nhanh chóng"; lúa chín được ví như "những bông hoa vàng rực rỡ"; cốm non được ví như "những hạt ngọc trai xanh mát". Những hình ảnh này đã góp phần làm tăng thêm vẻ đẹp lãng mạn, trữ tình của mùa thu.
Không chỉ đẹp về hình thức, mùa thu còn đẹp về tâm hồn. Mùa thu đi qua, mang theo những kỉ niệm, những tình cảm ấm áp của gia đình, thầy cô, bạn bè. Đó là những kỉ niệm tuổi thơ êm đềm, những tình cảm gắn bó thân thiết. Tất cả đều được tác giả gói gọn trong những dòng thơ đầy xúc động:
"Con cá gáy ngấn vàng lên tận vẩy
Mưa ngâu tạnh để mặt trăng lộng lẫy
Tiếng chim gù gọi bạn yêu thương
Bầy em để lại tiếng trống trường
Người già gửi bồng rau cải ngọt
Chiến sĩ ở địa đầu Tổ quốc
Màu núi tím thủy chung."
Những hình ảnh trên đã gợi lên trong lòng người đọc một niềm xúc động khó tả. Đó là niềm xúc động trước vẻ đẹp của mùa thu, trước những kỉ niệm đẹp đẽ của tuổi thơ.
Ngoài ra, vẻ đẹp ngôn từ còn được thể hiện qua cách sử dụng từ ngữ, biện pháp tu từ. Trong bài thơ, tác giả đã sử dụng nhiều từ láy, phép so sánh, nhân hóa,... để làm nổi bật vẻ đẹp của mùa thu. Ví dụ, tác giả đã sử dụng từ láy "kín đáo", "dịu dàng", "rực rỡ", "xanh mát"... để miêu tả vẻ đẹp của mùa thu; sử dụng phép so sánh "như một người con gái", "như những bông hoa vàng rực rỡ", "như những hạt ngọc trai xanh mát"... để làm tăng thêm vẻ đẹp lãng mạn, trữ tình của mùa thu. Bên cạnh đó, tác giả còn sử dụng phép nhân hóa "cá gáy ngấn vàng", "mặt trăng lộng lẫy", "tiếng chim gù gọi bạn yêu thương", "bầy em để lại tiếng trống trường", "người già gửi bồng rau cải ngọt", "chiến sĩ ở địa đầu Tổ quốc", "màu núi tím thủy chung"... để làm cho mùa thu trở nên gần gũi, thân thuộc hơn với con người.
Cách gieo vần, ngắt nhịp trong bài thơ cũng rất linh hoạt, tạo nên âm hưởng du dương, nhẹ nhàng, gợi cảm giác thanh bình, yên ả. Ngôn ngữ trong bài thơ giản dị, mộc mạc nhưng giàu sức biểu cảm, dễ đi vào lòng người đọc.
Qua bài thơ "Mùa thu đi qua", tác giả đã khắc họa một bức tranh mùa thu đẹp đẽ, lãng mạn, đồng thời thể hiện tình yêu quê hương, đất nước tha thiết. Bài thơ đã góp phần gìn giữ, phát huy những nét đẹp truyền thống của dân tộc Việt Nam.