giải giupp

Nguyễn Khoa Điềm thuộc thế hệ nhà thơ trưởng thành trong kháng chiến chống Mĩ cứu nước. Trong những năm kháng chiến chống Mĩ, Nguyễn Khoa Điềm đã gắn bó máu thịt với mảnh đất quê hương. Thơ của ông thời đánh Mĩ cũng thường viết về cuộc sống, chiến đấu của con người trên vùng đất Huế. Tác phẩm "Mặt đường khát vọng" là một tác phẩm tiêu biểu của Nguyễn Khoa Điềm. Chương V của bản trường ca có tên là "Đất Nước" đã thể hiện một cách sống động và đầy sức khái quát về hình tượng Đất Nước trong tâm hồn của con người Việt Nam. Đặc biệt, chín câu thơ đầu tiên của chương V đã cho ta thấy rõ hơn cả về hình tượng Đất Nước thiêng liêng và thân thiết.

Trong chín câu thơ mở đầu của đoạn trích, Nguyễn Khoa Điềm đã đưa ra những suy nghĩ mang tính chất triết lí về cội nguồn, về không gian địa lí và bề dày lịch sử của Đất Nước. Nhà thơ đã khéo léo sử dụng đại từ "Người" để chỉ nhân dân. Đó là những con người vô danh, bình dị nhưng luôn hết lòng vì Tổ quốc. Họ đã làm nên Đất Nước bằng chính những cống hiến thầm lặng. Cách nói ẩn dụ cùng nhịp điệu nhịp nhàng khiến cho câu thơ vang lên như một lời kể chuyện, vừa đĩnh đạc, vừa trang trọng:

"Khi hai đứa cầm tay
Đất Nước trong chúng ta hài hòa nồng thắm
Khi chúng ta cầm tay mọi người
Đất Nước vẹn tròn, to lớn"

Bằng giọng điệu tâm tình, nhà thơ đã nhắc đến những hình ảnh bình dị, thân thương nhất của làng quê Việt Nam như "đàn bà", "đàn ông", "người trẻ tuổi", "người già". Tất cả họ đều là những con người nhỏ bé nhưng lại có khả năng tạo nên Đất Nước. Không chỉ vậy, họ còn biết trồng tre đánh giặc, biết dựng nhà, biết đào đá xây nền móng...

Những câu thơ tiếp theo vẫn là lời khẳng định về vai trò của nhân dân trong quá trình dựng xây Đất Nước. Từ những hình ảnh giản dị, thân thương, nhà thơ đã liên tưởng đến truyền thống vẻ vang của dân tộc. Đó là "trồng tre mà đánh giặc", là truyền thuyết Thánh Gióng nhổ tre đánh đuổi giặc Ân. Câu thơ gợi nhắc chúng ta về tinh thần đoàn kết, đồng cam cộng khổ của nhân dân ta suốt mấy ngàn năm lịch sử:

"Có ngoại xâm thì chống ngoại xâm
Có nội thù thì vùng lên đánh bại"

Để rồi sau tất cả, Đất Nước được tạo nên từ những điều bình dị, thân thương nhất:

"Để Đất Nước này là Đất Nước của Nhân dân

Đất Nước của Nhân dân, Đất Nước của ca dao thần thoại"

Câu thơ vang lên như một phát hiện mới mẻ nhưng cũng hết sức quen thuộc. Đất Nước ấy không phải của riêng vua chúa hay một tầng lớp quý tộc nào đó mà là của nhân dân - những con người nhỏ bé, vô danh. Chính họ đã làm nên Đất Nước bằng chính những cống hiến thầm lặng. Họ đã lao động, dựng xây và sẵn sàng đứng lên chiến đấu để bảo vệ Đất Nước.

Như vậy, qua chín câu thơ đầu của bài thơ "Đất Nước", Nguyễn Khoa Điềm đã giúp chúng ta thêm hiểu và trân trọng hơn về hình tượng Đất Nước. Đó là một hình tượng vừa gần gũi, vừa thiêng liêng. Đồng thời, đoạn thơ cũng thể hiện rõ nét tư tưởng cốt lõi "Đất Nước của Nhân dân" của nhà thơ.