Bà lão ấy hờ con suốt một đêm. Bao giờ cũng vậy cứ hết đường đất làm ăn là bà lại hờ con. Làm như chính tự con bà nên bây giờ bà phải đói. Mà cũng đúng như thế thật. Chồng bà chết từ khi nó mới lọt lò...

### Nghị luận về sự ảnh hưởng của môi trường sống đối với nhân cách con người

Môi trường sống là một yếu tố quan trọng trong việc hình thành và phát triển nhân cách của mỗi con người. Nó không chỉ bao gồm không gian vật lý mà còn là các yếu tố xã hội, văn hóa, và tâm lý mà con người tiếp xúc hàng ngày. Qua đoạn trích từ tác phẩm của Nam Cao, chúng ta có thể thấy rõ sự tác động mạnh mẽ của môi trường sống đến nhân cách, số phận và tâm trạng của nhân vật bà lão.

Trước hết, môi trường sống có thể ảnh hưởng đến nhân cách thông qua điều kiện vật chất và tinh thần. Bà lão trong đoạn trích sống trong hoàn cảnh nghèo khổ, phải vật lộn với cuộc sống để nuôi con và cháu. Sự thiếu thốn về vật chất đã khiến bà trở nên yếu đuối, bệnh tật, và không còn khả năng tự chăm sóc bản thân. Điều này không chỉ làm giảm đi sức khỏe thể chất mà còn ảnh hưởng đến tâm lý của bà. Bà luôn sống trong lo âu, sợ hãi, và cảm giác bất lực, điều này thể hiện rõ qua những tiếng thở dài, những giọt nước mắt của bà. Nhân cách của bà, vì thế, cũng bị ảnh hưởng tiêu cực, trở nên bi quan và tuyệt vọng.

Thứ hai, môi trường xã hội cũng đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành nhân cách. Bà lão phải đối mặt với sự thờ ơ, lạnh nhạt từ những người xung quanh, đặc biệt là từ bà phó thụ và những người thuê bà. Họ không chỉ thiếu lòng nhân ái mà còn có thái độ khinh miệt đối với bà, khiến bà cảm thấy mình như một gánh nặng. Sự thiếu thốn tình cảm và sự tôn trọng từ xã hội đã làm cho bà lão cảm thấy cô đơn, lạc lõng, và càng thêm tuyệt vọng. Điều này cho thấy rằng, môi trường xã hội không chỉ ảnh hưởng đến điều kiện sống mà còn tác động sâu sắc đến tâm lý và nhân cách của con người.

Hơn nữa, môi trường sống còn ảnh hưởng đến cách mà con người nhìn nhận bản thân và giá trị của mình. Bà lão, mặc dù đã sống một cuộc đời vất vả, nhưng vẫn luôn khao khát được yêu thương và tôn trọng. Tuy nhiên, khi phải sống trong một môi trường thiếu thốn tình cảm và sự đồng cảm, bà dần trở nên tự ti và cảm thấy mình không còn giá trị. Điều này dẫn đến việc bà chấp nhận cuộc sống khổ cực mà không dám phản kháng hay tìm kiếm sự thay đổi.

Cuối cùng, sự ảnh hưởng của môi trường sống đến nhân cách con người còn thể hiện qua những lựa chọn và hành động của họ. Bà lão, trong hoàn cảnh khó khăn, đã phải chấp nhận những công việc nặng nhọc, dù sức khỏe đã suy yếu. Sự kiên cường và chịu đựng của bà là một phần của nhân cách, nhưng cũng là hệ quả của môi trường sống khắc nghiệt. Khi không còn khả năng làm việc, bà lại phải đối mặt với sự khinh miệt và thiếu thốn, dẫn đến cái chết bi thảm của bà.

Tóm lại, môi trường sống có ảnh hưởng sâu sắc đến nhân cách con người. Nó không chỉ quyết định điều kiện vật chất mà còn tác động đến tâm lý, cảm xúc và hành động của mỗi người. Qua hình ảnh bà lão trong tác phẩm của Nam Cao, chúng ta thấy rõ rằng, một môi trường sống nghèo nàn, thiếu thốn tình cảm và sự tôn trọng có thể làm suy yếu nhân cách và dẫn đến những bi kịch trong cuộc sống. Do đó, việc xây dựng một môi trường sống tốt đẹp, đầy tình thương và sự đồng cảm là điều cần thiết để mỗi con người có thể phát triển nhân cách một cách toàn diện và tích cực.