Tình mẫu tử - một chủ đề thiêng liêng và bất diệt trong văn học. Hai tác phẩm "Đổi cả thiên thu tiếng mẹ cười" của Trần Trung Đạo và "Mẹ ta trả nhớ về không" của Đỗ Trung Quân đều khắc họa hình ảnh người mẹ với những cung bậc cảm xúc khác nhau, nhưng đều toát lên tình yêu thương vô bờ bến dành cho con. Qua việc so sánh hai đoạn thơ này, chúng ta sẽ khám phá được sự tương đồng và khác biệt trong cách thể hiện tình mẫu tử của hai tác giả.
Trước hết, cả hai đoạn thơ đều thể hiện sự trân trọng, biết ơn đối với công lao to lớn của người mẹ. Trong "Đổi cả thiên thu tiếng mẹ cười", tác giả Trần Trung Đạo đã sử dụng hình ảnh ẩn dụ "thiên thu" để nhấn mạnh sự trường tồn của tiếng cười mẹ, đồng thời khẳng định rằng dù thời gian có trôi qua bao lâu, tiếng cười ấy vẫn luôn là nguồn động lực, niềm vui cho con. Còn trong "Mẹ ta trả nhớ về không", Đỗ Trung Quân lại sử dụng hình ảnh "chiếc rổ may" để gợi lên hình ảnh người mẹ tần tảo, chăm sóc gia đình. Chiếc rổ may không chỉ là vật dụng quen thuộc trong gia đình mà còn là minh chứng cho sự hy sinh thầm lặng của người mẹ.
Tuy nhiên, hai đoạn thơ lại có cách tiếp cận khác nhau trong việc thể hiện tình mẫu tử. Trong "Đổi cả thiên thu tiếng mẹ cười", tác giả sử dụng ngôn ngữ giàu tính biểu cảm, sử dụng nhiều biện pháp tu từ như ẩn dụ, nhân hóa, so sánh,... để tạo nên một bức tranh đầy màu sắc về tình mẫu tử. Tiếng cười của mẹ được ví như "thiên thu", như "ánh sáng" soi rọi con đường con đi, như "nắng ấm" sưởi ấm trái tim con. Tất cả những hình ảnh đó đều nhằm mục đích khẳng định vai trò to lớn của người mẹ trong cuộc đời con.
Trong khi đó, "Mẹ ta trả nhớ về không" lại sử dụng ngôn ngữ giản dị, mộc mạc nhưng lại chứa đựng nhiều ý nghĩa sâu xa. Tác giả sử dụng hình ảnh "chiếc rổ may" để gợi lên hình ảnh người mẹ tần tảo, chăm sóc gia đình. Chiếc rổ may tuy đơn sơ nhưng lại chứa đựng biết bao nhiêu tình yêu thương, sự hy sinh của người mẹ. Đồng thời, tác giả cũng sử dụng phép đối lập "cho" và "nhận" để thể hiện sự hy sinh thầm lặng của người mẹ. Mẹ đã dành trọn vẹn cuộc đời để chăm sóc, nuôi dưỡng con, nhưng khi con trưởng thành, mẹ lại phải đối diện với nỗi cô đơn, trống trải.
Về thông điệp, "Đổi cả thiên thu tiếng mẹ cười" gửi gắm thông điệp về sự trân trọng, biết ơn những gì mẹ đã hi sinh cho con. Con cần phải biết ơn, yêu thương và báo đáp công ơn của mẹ. Còn "Mẹ ta trả nhớ về không" lại gửi gắm thông điệp về sự tiếc nuối, day dứt khi nhận ra mình đã lãng quên mẹ. Con cần phải sửa chữa lỗi lầm, bù đắp cho mẹ, để mẹ được hạnh phúc.
Tóm lại, hai đoạn thơ "Đổi cả thiên thu tiếng mẹ cười" và "Mẹ ta trả nhớ về không" đều thể hiện tình mẫu tử thiêng liêng, nhưng mỗi tác phẩm lại có cách tiếp cận riêng, mang đến những cảm xúc và suy ngẫm khác nhau cho người đọc. Cả hai tác phẩm đều góp phần làm phong phú thêm kho tàng văn học Việt Nam, giúp chúng ta hiểu rõ hơn về tình mẫu tử thiêng liêng, bất diệt.