phân tích sự vận động tâm trạng nhân vật trữ tình trong đoạn thơ sau: Em bước điềm nhiên không vướng chân, Anh đi lững đững chẳng theo gần. Vô tâm - nhưng giữa bài thơ dịu, Anh với em như một cặp vần.

Xuân Diệu được mệnh danh là "nhà thơ mới nhất trong các nhà thơ mới". Thơ của ông mang đậm chất sống, chất thơ của thời đại. Ông luôn khát khao giao cảm với đời, ham muốn sống mãnh liệt trong tuổi trẻ và tình yêu. Trong số những tác phẩm đặc sắc đó có bài thơ "Thơ duyên" đã khắc họa nên bức tranh thiên nhiên mùa thu tươi đẹp, lãng mạn mà đầy sức sống, ẩn chứa niềm hạnh phúc khi gặp gỡ tình yêu chớm nở. Đặc biệt, sự vận động tâm trạng nhân vật trữ tình trong đoạn thơ trên đã được tác giả miêu tả rất tinh tế.

Mở đầu bài thơ là khung cảnh mùa thu êm ả, dịu dàng:

"Chiều mộng hòa thơ trên nhánh duyên.
Cây me ríu rít cặp chim chuyền.
Đổ trời xanh ngọc qua muôn lá,
Thu đến - nơi nơi động tiếng huyền."

Hình ảnh "cặp chim" đang ríu rít trên cành mẹ như biểu tượng của tình yêu đôi lứa, gắn bó, khăng khít với nhau. Tiếng chim ríu rít vang lên khắp mọi nơi càng làm không khí trở nên rộn ràng hơn. Màu xanh ngọc của bầu trời vào buổi chiều thu như được đổ xuống qua muôn lá, gợi lên cảm giác thanh bình, nhẹ nhàng. Cảnh vật mùa thu bắt đầu thay đổi, đất trời cũng trở nên lãng mạn hơn, như một bản tình ca ngọt ngào. Nhân vật trữ tình cảm nhận được sự thay đổi của đất trời, cảm thấy vui mừng và hạnh phúc khi mùa thu đến.

Tiếp theo, tác giả tiếp tục miêu tả cảnh vật mùa thu:

"Con đường nhỏ nhỏ gió xiêu xiêu,
Lả lả cành hoang nắng trở chiều;
Buổi ấy lòng ta nghe ý bạn,
Lần đầu rung động nỗi thương yêu."

Con đường nhỏ bé, gió thổi nhẹ nhàng, cành cây lả lả dưới ánh nắng chiều. Tất cả tạo nên một khung cảnh thơ mộng, khiến nhân vật trữ tình cảm thấy xao xuyến, bồi hồi. Đây là lần đầu tiên nhân vật trữ tình cảm nhận được tình yêu, một cảm xúc mới mẻ, lạ lùng.

Ở khổ thơ cuối, tác giả tiếp tục khắc họa cảnh vật mùa thu:

"Em bước điềm nhiên chẳng vướng chân,
Anh đi lững đững chẳng theo gần.
Vô tâm - nhưng giữa bài thơ dịu,
Anh với em như một cặp vần."

Nhân vật trữ tình và "em" cùng đi trên một con đường, nhưng lại có hành động trái ngược nhau. Em bước đi điềm nhiên, còn anh đi lững đững, không theo gần. Tuy nhiên, dù vậy, họ vẫn cảm nhận được sự gắn kết, như một cặp vần trong bài thơ. Tình cảm của họ dần nảy sinh, trở thành một mối tình đẹp đẽ, lãng mạn.

Như vậy, qua việc sử dụng ngôn ngữ giàu hình ảnh, biện pháp tu từ độc đáo, tác giả Xuân Diệu đã khắc họa nên bức tranh mùa thu tươi đẹp, lãng mạn. Đồng thời, thể hiện sự vận động tâm trạng nhân vật trữ tình khi đứng trước cảnh vật mùa thu, từ sự ngỡ ngàng, ngạc nhiên đến cảm giác xao xuyến, bồi hồi và cuối cùng là tình yêu chớm nở. Qua đó, ta thấy được vẻ đẹp của mùa thu và tình cảm của tác giả dành cho mùa thu.