Thạch Lam là một cây bút tiêu biểu của nhóm Tự lực văn đoàn, cũng là một nhà văn tiêu biểu của văn học Việt Nam những năm 1930- 1945. Tuy sáng tác không nhiều nhưng những tác phẩm văn chương của Thạch Lam lại thấm đượm những giá trị nhân văn sâu sắc, những câu chuyện của đời sống vô cùng bình dị được nhà văn đưa vào tác phẩm với những điểm nhấn tạo thành những tác phẩm có giá trị, có sức hấp dẫn đặc biệt đối với bao thế hệ độc giả xưa- nay. Để tìm hiểu về phong cách, tư tưởng của nhà văn Thạch Lam, ta có thể phân tích qua truyện ngắn "Đứa con"
Câu chuyện có kết cấu vô cùng đơn giản, xoay quanh những mâu thuẫn, xung đột trong gia đình bà Cả- chủ nợ của mẹ chị Sen. Vì món nợ không thể trả, mẹ chị Sen đã phải gán con để trừ nợ, chị Sen trở thành con ở của gia đình bà Cả. Sống trong gia đình chủ nợ, chị Sen cam chịu, nhẫn nhục, cố gắng chờ đợi ngày được trở về với gia đình. Phần lớn nội dung câu chuyện tập trung miêu tả cuộc sống, số phận của chị Sen- con ở, con gạt nợ trong gia đình bà Cả. Chị Sen là người con gái hiền lành, chăm chỉ, chịu thương chịu khó. Khi biết mình sẽ phải đi ở gạt nợ, chị buồn khổ, sợ hãi, tủi nhục, "hai mắt đỏ hoe, mếu máo như sắp khóc". Trong những ngày đầu làm con ở gạt nợ, chị Sen luôn nhớ về gia đình, về mẹ và em trai, có lúc chị ôm mặt khóc. Mỗi khi bị bà Cả chửi mắng, đánh đập, chị chỉ cúi đầu, không cãi lại nửa lời. Khi được bà Cả giao nhiệm vụ nấu nướng, giặt giũ, quét dọn, chị luôn hoàn thành tốt nhất. Dù phải làm việc vất vả, bị hành hạ về thể xác nhưng chị vẫn luôn lạc quan, yêu đời.
Sống trong gia đình bà Cả, chị Sen luôn giữ gìn phẩm chất tốt đẹp của mình, không để xảy ra những sai lầm đáng tiếc. Câu chuyện đã phản ánh chân thực số phận bi thảm của những người nông dân nghèo trong xã hội cũ, họ phải chịu đựng áp bức, bóc lột, bất công. Đồng thời, câu chuyện cũng ca ngợi những phẩm chất tốt đẹp của người nông dân, đặc biệt là sự hi sinh, vị tha, bao dung của người phụ nữ nông thôn.
Truyện ngắn "Đứa con" của Thạch Lam là một truyện ngắn xuất sắc, nó không chỉ là câu chuyện về số phận bi thảm của người nông dân mà còn là câu chuyện về phẩm chất tốt đẹp của họ. Truyện ngắn đã góp phần làm nên tên tuổi của Thạch Lam trong nền văn học Việt Nam.