ĐỀ 2 I. Đọc hiểu Đọc đoạn trích: Những dấu chân lùi lại phía sau Dấu chân in trên đời chúng tôi những tháng năm trẻ nhất Mười tám hai mươi sắc như cỏ Dày như cỏ Yếu mềm và mãnh liệt...

i:
câu 1. Thể thơ tự do

câu 2. Những hình ảnh có ý nghĩa biểu tượng trong đoạn trích là: "dấu chân", "cỏ".

câu 3. Trong đoạn trích "Những dấu chân...", tác giả Thanh Thảo sử dụng biện pháp tu từ so sánh để miêu tả vẻ đẹp và sức mạnh của tuổi trẻ. Cụ thể, ông so sánh tuổi trẻ với "cỏ" - biểu tượng cho sự sống, sự phát triển, sự kiên cường và bền bỉ.

* "Mười tám hai mươi sắc như cỏ": So sánh ngang bằng, nhấn mạnh vào màu sắc tươi tắn, tràn đầy sức sống của tuổi trẻ. Tuổi trẻ được ví như cỏ xanh mướt, mang đến cảm giác tươi mới, rạng rỡ.
* "Dày như cỏ": So sánh ngang bằng, gợi liên tưởng đến sự đông đúc, nhộn nhịp, sôi động của tuổi trẻ. Tuổi trẻ được ví như cánh đồng cỏ bạt ngàn, đầy sức sống, luôn vận động và phát triển.
* "Yếu mềm và mãnh liệt như cỏ": So sánh ngang bằng, tạo nên sự đối lập thú vị giữa sự yếu đuối và sức mạnh tiềm ẩn của tuổi trẻ. Tuổi trẻ có thể mỏng manh, dễ tổn thương nhưng cũng rất kiên cường, dũng cảm, sẵn sàng đương đầu với thử thách.

Biện pháp so sánh giúp tác giả khắc họa hình ảnh tuổi trẻ một cách sinh động, giàu sức gợi hình, gợi cảm. Nó khẳng định vai trò quan trọng của thế hệ trẻ trong việc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Đồng thời, nó cũng khơi gợi lòng tự hào về sức trẻ, về tinh thần cống hiến của mỗi con người.

câu 4. Nội dung chính của đoạn thơ là sự hi sinh và lòng dũng cảm của những người lính trẻ tuổi trong cuộc chiến tranh. Đoạn thơ miêu tả hình ảnh những người lính trẻ tuổi, với tâm hồn tươi đẹp, tràn đầy sức sống, sẵn sàng hy sinh cho Tổ quốc. Họ không tiếc tuổi thanh xuân, mà luôn đặt lợi ích chung lên hàng đầu.

câu 5. Đoạn thơ "Những dấu chân...tổ quốc" trong bài thơ "Trường ca Những người đi tới biển" của Thanh Thảo đã khắc họa hình ảnh người lính với vẻ đẹp bi tráng, hào hùng. Tác giả sử dụng biện pháp tu từ so sánh để miêu tả sự hi sinh của họ: "dấu chân in trên đời", "sắc như cỏ", "yếu mềm như cỏ", "mãnh liệt như cỏ". Hình ảnh ẩn dụ "cơn gió lạ" gợi lên sức mạnh tiềm tàng, tinh thần lạc quan, kiên cường của người lính. Họ sẵn sàng hy sinh vì độc lập tự do của dân tộc, dù biết rằng tuổi trẻ của mình sẽ trôi qua nhanh chóng. Câu thơ "nhưng ai cũng tiếc tuổi hai mươi thì còn chi tổ quốc?" khẳng định ý chí quyết tâm bảo vệ quê hương, đất nước của thế hệ trẻ. Tình cảm của tác giả dành cho người lính trong kháng chiến chống Mỹ là lòng kính trọng, ngưỡng mộ, đồng thời là niềm xót thương trước sự hi sinh cao cả của họ.


ii:
Người lính là một đề tài bất tận trong thơ ca Việt Nam. Mỗi nhà thơ đều chọn cho mình một góc nhìn riêng để khai thác về hình ảnh ấy. Với Phạm Tiến Duật, ông đã đem đến một cái nhìn mới mẻ và độc đáo về người lính thông qua Bài thơ về tiểu đội xe không kính. Đọc tác phẩm, em vô cùng ấn tượng với hình ảnh những chiếc xe không kính và tinh thần lạc quan, dũng cảm của người lính lái xe.

Trước hết, hình ảnh chiếc xe không kính tạo nên nét độc đáo của toàn bộ bài thơ. Trong khổ thơ đầu tiên, tác giả đã giới thiệu về xuất xứ đặc biệt của chiếc xe:

Không có kính không phải vì xe không có kính
Bom giật bom rung kính vỡ đi rồi

Chiếc xe vốn bình thường, chẳng thiếu thứ gì nhưng giờ lại trở nên thiếu thốn, đặc biệt vì không có kính chắn gió. Nhưng chính vì không có kính nên hình ảnh chiếc xe và người lính lái xe mới có thể đi vào thơ một cách tự nhiên, chân thực nhất. Không có vật cản, người lính có thể thoải mái nhìn ra bên ngoài:

Ung dung buồng lái ta ngồi
Nhìn đất, nhìn trời, nhìn thẳng

Nhịp thơ nhanh gấp, cùng với đó là loạt từ "nhìn" nhấn mạnh vào tư thế hiên ngang, sẵn sàng đương đầu với khó khăn của người lính. Mặc dù phía trước là hiểm nguy, nhưng lúc ấy, họ vẫn giữ được sự bình tĩnh, tự tin, nhìn vào thực tế để tìm giải pháp tốt nhất.

Trong những câu thơ tiếp theo, tác giả tiếp tục khắc họa hình ảnh người lính lái xe trên chiếc xe không kính. Giờ đây, họ phải đối mặt với vô vàn khó khăn:

Gió vào xoa mắt đắng
Con đường chạy thẳng vào tim
Sao trời đột ngột sau lưng

Nhưng tất cả khó khăn ấy đều được họ ghi nhận bằng một thái độ nhẹ nhàng, thoải mái. Những câu thơ giàu tính hiện thực nhưng cũng rất lãng mạn, thể hiện tinh thần lạc quan, yêu đời của người lính.

Đặc biệt, hình ảnh những chiếc xe không kính còn mang ý nghĩa biểu tượng sâu sắc. Nó tượng trưng cho sự tàn phá khốc liệt của chiến tranh, cho những gian khổ mà người lính phải trải qua. Nhưng đồng thời, nó cũng thể hiện ý chí quyết tâm, không chịu đầu hàng trước mọi thử thách của người lính.

Có thể nói, hình ảnh chiếc xe không kính và người lính lái xe là hai hình ảnh song hành, bổ sung cho nhau, làm nổi bật vẻ đẹp của tinh thần chiến đấu. Qua đây, chúng ta càng thêm yêu mến và trân trọng thế hệ cha anh đã cống hiến tuổi thanh xuân, thậm chí là mạng sống cho độc lập dân tộc.