câu 1. Trong đoạn trích, tác giả sử dụng nhiều từ ngữ mang sắc thái thân mật, tạo nên bầu không khí ấm áp, gần gũi giữa các nhân vật. Những từ ngữ này giúp độc giả cảm nhận rõ ràng mối quan hệ gắn bó, chân thành giữa họ.
Phân tích:
* "Thưa các ông": Từ "thưa" thể hiện sự tôn trọng, lịch sự, nhưng vẫn giữ được sự thân mật, gần gũi. Cách xưng hô này phù hợp với bối cảnh giao tiếp giữa những người cùng lứa tuổi hoặc có mối quan hệ thân thiết.
* "xin kể các ông nghe": Cụm từ này thể hiện sự cởi mở, chân thành, muốn chia sẻ câu chuyện một cách tự nhiên, không gò bó.
* "Xin ông đừng buồn": Câu nói này thể hiện sự đồng cảm, động viên, mong muốn người đàn ông vượt qua nỗi buồn. Cách xưng hô "ông" tạo cảm giác gần gũi, như một người bạn đang an ủi người bạn khác.
* "Thiên hạ còn có người bất hiếu hơn thằng con ông": Câu nói này thể hiện sự an ủi, động viên, khẳng định rằng người đàn ông không đơn độc trong nỗi buồn. Cách xưng hô "thiên hạ" tạo cảm giác khách quan, nhẹ nhàng, tránh gây tổn thương thêm cho người nghe.
Những từ ngữ này góp phần tạo nên một bức tranh sinh động về cuộc sống, tình người, và những giá trị đạo đức truyền thống của dân tộc Việt Nam. Chúng giúp độc giả cảm nhận được sự ấm áp, chân thành, và tinh thần lạc quan, hy vọng trong câu chuyện.
câu 2. Những chi tiết miêu tả phản ứng của người đàn ông ngay sau khi nghe xong câu chuyện của người đàn bà mù:
- Người đàn ông nức nở lên một tiếng. Mặt ông tái xám đi trong nắng chiều. Tôi nghĩ rằng câu chuyện đau buồn kia đã chạm đến vết thương lòng của ông.
- Ông xua tay rồi đứng dậy, bước tới phía mũi tàu. Đôi vai to bè như tấm lưng mềm nhũn như không còn cột sống chống đỡ. Tôi bỗng nghĩ đến cái chết của bà mẹ mù trong câu chuyện khiến tôi run cả người lên. Đàn ông cũng chẳng cứng rắn gì hơn đàn bà. Trên đường ra Vịnh đã có bao nhiêu cuộc đời tìm cách tự giải thoát vào làn nước này.
- Người đàn ông ngồi xuống đống dây chão trên lỗ neo.
- Người đàn ông nhìn tôi với đôi mắt biết ơn. Nhưng một khoảng trống mênh mông hiện ra trong mắt ông, trong cái nhìn biết ơn, như ông đang trải qua nỗi xót xa, ân hận hoặc một loại tình cảm tương tự. Linh tính mách bảo tôi rằng người đàn ông này phải nói điều gì đó với tôi hoặc bất cứ ai khác. Nếu không, ông sẽ gục ngã không chút hối tiếc.
- Cảm ơn ông. Nhưng tôi không ra Trà Cổ nữa. Tôi xứng đáng với điều đó. Anh biết không, tôi đã nhận ra bà mù ấy. Bốn mươi năm trước, bà ta là cô bé hàng xóm của hai mẹ con tôi.
câu 3. Trong văn bản "Tàu đi Hòn Gai", tác giả sử dụng ngôi kể thứ nhất, qua góc nhìn của nhân vật "tôi" - một hành khách trên tàu. Việc lựa chọn ngôi kể này mang lại nhiều hiệu quả nghệ thuật:
- Tăng tính chân thực: Ngôi kể thứ nhất giúp độc giả tiếp cận trực tiếp với suy nghĩ, cảm xúc và quan sát của nhân vật chính, tạo nên cảm giác chân thật và gần gũi.
- Thể hiện rõ ràng chủ đề: Qua góc nhìn của nhân vật "tôi", tác giả có thể bộc lộ những suy tư, trăn trở về cuộc sống, về con người, về những giá trị đạo đức. Điều này góp phần làm nổi bật chủ đề của tác phẩm.
- Tạo sự tương tác giữa tác giả và độc giả: Ngôi kể thứ nhất tạo ra sự kết nối chặt chẽ giữa tác giả và độc giả, khiến độc giả cảm thấy như họ đang cùng tham gia vào câu chuyện, cùng trải nghiệm những cảm xúc và suy ngẫm của nhân vật.
- Làm nổi bật tính cách nhân vật: Qua lời kể của nhân vật "tôi", độc giả có thể hiểu rõ hơn về tính cách, tâm hồn của nhân vật chính, đồng thời rút ra những bài học ý nghĩa về cuộc sống.
Nhìn chung, việc lựa chọn ngôi kể thứ nhất trong "Tàu đi Hòn Gai" đóng vai trò quan trọng trong việc truyền tải nội dung và ý nghĩa của tác phẩm, đồng thời tạo nên sức hấp dẫn riêng biệt cho văn bản.
câu 4. Câu nói của người đàn bà mù với người đàn ông: "Giờ đây, khi đã bị mù, tôi mới biết là mình đã nhầm. Người mù nhìn thấy mọi thứ trong bóng đêm" mang ý nghĩa sâu sắc về việc đánh giá và nhận thức. Bà mù khẳng định rằng, dù không thể nhìn thấy bằng mắt thường, nhưng họ có khả năng nhìn thấy mọi thứ qua giác quan tinh tế và trí tuệ nhạy bén. Điều này ám chỉ rằng, đôi khi, những khía cạnh ẩn giấu hoặc phức tạp nhất của cuộc sống chỉ có thể được thấu hiểu bởi những người có tầm nhìn rộng lớn và trái tim nhân ái. Câu nói này khuyến khích chúng ta suy ngẫm về cách chúng ta tiếp cận và đánh giá mọi thứ trong cuộc sống, nhấn mạnh vai trò của trực giác và tri thức sâu sắc trong quá trình khám phá và hiểu biết.