Em bé trong mùa củi khô Này em bé thả chân trần trên cỏ Rong ruổi suốt ngày nhặt giấc mơ rơi Ngôi nhà em đầy mùi hương và khói Em kiếm củi gần sưởi ấm chiều mồ côi Dải đồi ấy chỉ nhiều hoa và gió Là...

c1. Bài thơ "Em Bé Trong Mùa Củi Khô" sử dụng cách gieo vần chân, tức là các tiếng cuối cùng của hai dòng liền kề sẽ có sự tương đồng về âm thanh. Ví dụ như:

* Vần chân: "rong ruổi - cỏ", "mồ côi - chiều", "đồi - gió", "củi - khô", "lạnh - rồi", "hồng - em".
* Vần chân: "chân - chạy", "gió - may", "giá - chân", "ngày - đông", "không - em".

Cách gieo vần chân tạo nên nhịp điệu đều đặn, giúp bài thơ dễ đọc, dễ nhớ và tăng tính nhạc cho tác phẩm. Đồng thời, việc kết hợp với các biện pháp tu từ khác như ẩn dụ, so sánh, nhân hóa... góp phần làm nổi bật chủ đề chính của bài thơ: tình cảm gia đình, sự hy sinh thầm lặng của người mẹ dành cho con.

c2. Trong khổ thơ đầu tiên, tác giả sử dụng các hình ảnh như "củi khô", "chiều mồ côi" và "dải đồi" để miêu tả hoàn cảnh sống khó khăn của em bé. Hình ảnh "củi khô" thể hiện sự thiếu thốn, vất vả mà em phải đối mặt hàng ngày. Cụm từ "mùa củi khô" cũng ám chỉ thời gian dài em phải lao động vất vả để kiếm sống. Hình ảnh "chiều mồ côi" gợi lên cảm giác cô đơn, lạc lõng của em bé giữa khung cảnh thiên nhiên rộng lớn. Cuối cùng, hình ảnh "dải đồi" với "hoa và gió" tạo nên bức tranh thiên nhiên đẹp nhưng cũng ẩn chứa nỗi buồn, sự trống trải của cuộc sống. Tất cả những hình ảnh này kết hợp lại tạo nên một bức tranh về cuộc sống nghèo khó, bất hạnh của em bé.

c3. Trong hai câu thơ "này em bé, căn nhà xơ xác thế làm sao cõng nắng mưa để qua mùa", tác giả sử dụng biện pháp tu từ nhân hóa với động từ "cõng" được áp dụng cho hình ảnh "căn nhà". Việc nhân hóa "căn nhà" bằng hành động "cõng" tạo nên hiệu quả nghệ thuật đặc biệt:

- Gợi hình: Hình ảnh "căn nhà" vốn vô tri vô giác bỗng trở nên sinh động, như một người mẹ hiền đang che chở, bảo vệ đứa con nhỏ trước bão giông cuộc đời.
- Gợi cảm: Câu thơ thể hiện sự đồng cảm sâu sắc của tác giả với số phận bất hạnh của em bé. Căn nhà xơ xác, nghèo nàn nhưng lại ẩn chứa sức mạnh phi thường, giúp em bé vượt qua khó khăn, thử thách.
- Tăng tính biểu cảm: Biện pháp nhân hóa khiến câu thơ thêm phần xúc động, lay động trái tim người đọc. Nó khẳng định ý chí kiên cường, nghị lực phi thường của em bé dù phải sống trong hoàn cảnh khó khăn.

Bên cạnh việc phân tích tác dụng của biện pháp tu từ nhân hóa, chúng ta cũng cần chú ý đến các yếu tố khác trong bài thơ như:

- Hình ảnh: Hình ảnh "căn nhà xơ xác", "bóng nhỏ", "gió heo may", "mùa đông"... góp phần tạo nên bức tranh cuộc sống khắc nghiệt, đầy thử thách mà em bé phải đối mặt.
- Ngôn ngữ: Ngôn ngữ giản dị, mộc mạc nhưng giàu sức gợi hình, gợi cảm, thể hiện tình cảm chân thành của tác giả dành cho em bé.

c4. Bài thơ "Củi Khô" của tác giả Nguyễn Duy thể hiện sự đồng cảm sâu sắc với cuộc sống khó khăn của một đứa trẻ mồ côi. Tác phẩm khắc họa hình ảnh một em bé đang tìm kiếm niềm vui từ việc nhặt củi khô giữa cảnh vật hoang sơ, cô đơn. Qua bài thơ, tác giả muốn truyền tải thông điệp về tình yêu thương, sự sẻ chia và hy vọng trong cuộc sống.

Tác giả sử dụng ngôn ngữ giản dị nhưng giàu hình ảnh để miêu tả khung cảnh thiên nhiên hoang sơ, nơi mà em bé phải tự mình kiếm sống. Hình ảnh "củi khô" được lặp lại nhiều lần như một biểu tượng cho sự nghèo khổ, thiếu thốn của em bé. Tuy nhiên, dù trong hoàn cảnh khó khăn, em vẫn giữ được tinh thần lạc quan, luôn tìm kiếm niềm vui từ những điều nhỏ bé nhất.

Thông điệp chính của bài thơ là hãy trân trọng những điều bình dị trong cuộc sống, bởi chúng có thể mang lại hạnh phúc và ý nghĩa lớn lao. Em bé trong bài thơ đã tìm thấy niềm vui từ việc nhặt củi khô, từ những bông hoa dại mọc ven đường, từ tiếng cười giòn tan của tuổi thơ. Điều này nhắc nhở chúng ta rằng, ngay cả trong những lúc khó khăn nhất, vẫn luôn có những điều đẹp đẽ tồn tại xung quanh chúng ta.

Ngoài ra, bài thơ cũng gợi lên suy nghĩ về trách nhiệm xã hội. Tác giả đặt câu hỏi "cho ta vào nữa nhé?" nhằm khơi gợi sự quan tâm, giúp đỡ từ cộng đồng đối với những mảnh đời bất hạnh. Thông điệp này nhấn mạnh tầm quan trọng của sự đoàn kết, tương trợ lẫn nhau trong xã hội. Chúng ta cần chung tay góp sức để tạo nên một môi trường tốt đẹp hơn cho tất cả mọi người, đặc biệt là những người yếu thế.

Tóm lại, bài thơ "Củi Khô" không chỉ là một bức tranh sinh động về cuộc sống của một em bé mồ côi, mà còn là lời kêu gọi về tình yêu thương, sự sẻ chia và trách nhiệm xã hội. Nó nhắc nhở chúng ta hãy trân trọng những điều giản dị, đồng thời cùng nhau xây dựng một xã hội công bằng, nhân ái hơn.