Hàn Mặc Tử và Nguyễn Bính là hai nhà thơ tiêu biểu của phong trào Thơ mới Việt Nam. Hai ông có nhiều điểm chung trong cách nhìn nhận về cuộc sống, đặc biệt là trong việc thể hiện tình cảm, tâm trạng của nhân vật trữ tình. Điều này được thể hiện rõ nét qua hai đoạn thơ "Gái quê" và "Người hàng xóm".
Đoạn thơ "Gái quê" trích trong tập thơ "Gái quê" của Hàn Mặc Tử, được sáng tác vào năm 1936, khi ông đang sống ở Quy Nhơn. Bài thơ thể hiện nỗi nhớ da diết về quê hương, về tuổi thơ và về người con gái đã từng gắn bó với mình. Đoạn thơ mở đầu bằng hình ảnh cô gái quê:
> Em là ai? Cô gái hay nàng tiên?
Em có tuổi hay không có tuổi?
Mà sao em giống con nai vàng
Bóng ngả xuống dòng sông xanh?
Hình ảnh cô gái quê được miêu tả bằng những nét vẽ rất tinh tế, gợi lên vẻ đẹp thuần khiết, mộc mạc của người phụ nữ Việt Nam. Cô gái ấy mang vẻ đẹp hồn nhiên, ngây thơ như con nai vàng, nhưng cũng ẩn chứa một sức sống mãnh liệt, tràn đầy năng lượng.
Trong đoạn thơ tiếp theo, tác giả bộc lộ nỗi nhớ da diết về quê hương, về tuổi thơ và về người con gái đã từng gắn bó với mình:
> Nhớ gì đâu? Một buổi chiều êm
Một buổi chiều nhẹ nhàng như ru
Lòng tôi say mê với gió thu
Và tóc liễu buông dài trên vai.
Nỗi nhớ ấy được thể hiện qua những hình ảnh quen thuộc của làng quê: buổi chiều êm, gió thu, tóc liễu buông dài. Những hình ảnh ấy gợi lên một khung cảnh thanh bình, yên ả, khiến cho lòng người thêm xao xuyến, bồi hồi.
Đoạn thơ "Người hàng xóm" trích trong tập thơ "Tâm hồn tôi" của Nguyễn Bính, được sáng tác vào năm 1940, khi ông đang sống ở Hà Nội. Bài thơ kể về mối quan hệ giữa hai người hàng xóm, qua đó thể hiện tình cảm sâu sắc và sự gắn bó giữa họ. Đoạn thơ mở đầu bằng hình ảnh người hàng xóm:
> Hàng xóm ơi! Tôi gọi tên người
Tôi gọi tên người mà thấy lạnh lùng
Chắc người chưa biết tôi là ai?
Nhưng tôi đã biết người lắm rồi.
Hình ảnh người hàng xóm được miêu tả bằng những nét vẽ rất giản dị, mộc mạc, nhưng cũng ẩn chứa một tình cảm sâu nặng. Người hàng xóm ấy là một người bạn tri âm, tri kỷ, luôn sẵn sàng giúp đỡ, chia sẻ mọi vui buồn trong cuộc sống.
Trong đoạn thơ tiếp theo, tác giả bộc lộ tình cảm thầm kín, không dám nói ra với người hàng xóm:
> Tôi muốn nói với người hàng xóm
Rằng tôi yêu người tha thiết lắm
Nhưng tôi sợ người cười chê tôi
Nên đành câm lặng, giấu trong tim.
Tình cảm ấy được thể hiện qua những cử chỉ, hành động nhỏ nhặt, thể hiện sự quan tâm, chăm sóc của tác giả dành cho người hàng xóm. Tuy nhiên, vì ngại ngùng, e dè, tác giả đành giữ kín tình cảm ấy trong lòng.
Hai đoạn thơ "Gái quê" và "Người hàng xóm" đều thể hiện tình cảm sâu sắc và sự gắn bó giữa nhân vật trữ tình với người con gái. Tuy nhiên, cách thể hiện tình cảm của hai tác giả lại có những nét riêng biệt.
Trong "Gái quê", tình cảm ấy được thể hiện qua nỗi nhớ da diết về quá khứ, về những kỷ niệm đẹp đẽ đã qua. Tác giả sử dụng những hình ảnh thơ mộng, lãng mạn để khắc họa vẻ đẹp của người con gái, đồng thời thể hiện nỗi nhớ nhung da diết của mình. Ngôn ngữ thơ giàu hình ảnh, giàu cảm xúc, tạo nên một bức tranh đẹp về tình yêu quê hương, đất nước.
Trong "Người hàng xóm", tình cảm ấy được thể hiện qua sự trân trọng, yêu thương và mong muốn được gần gũi hơn với người con gái. Tác giả sử dụng ngôn ngữ đời thường, gần gũi với cuộc sống thường ngày, tạo nên sự chân thực và gần gũi với độc giả. Cách diễn đạt mộc mạc, giản dị nhưng lại ẩn chứa một tình cảm sâu nặng, khiến cho người đọc cảm động.
Cả hai đoạn thơ đều sử dụng ngôn ngữ giản dị, mộc mạc nhưng giàu hình ảnh và cảm xúc. "Gái quê" sử dụng nhiều biện pháp tu từ như ẩn dụ, so sánh, điệp ngữ... để tạo nên những hình ảnh thơ mộng, lãng mạn. Còn "Người hàng xóm" sử dụng ngôn ngữ đời thường, gần gũi với cuộc sống thường ngày, tạo nên sự chân thực và gần gũi với độc giả.