Khói Chiều là một trong những bài thơ tiêu biểu của nhà thơ Phạm Thanh Chương. Bài thơ mang đến cho người đọc những cảm xúc sâu lắng về cuộc sống thôn quê bình dị, mộc mạc. Hai khổ thơ đầu tiên của bài thơ đã khắc họa một bức tranh thiên nhiên làng quê Việt Nam thật đẹp đẽ, thơ mộng.
"Lặng rồi cả tiếng con ve
Con ve cũng mệt vì hè nắng oi
Nhà em vẫn tiếng ạ ời
Kẽo cà tiếng võng mẹ ngồi mẹ ru
Lời ru có gió mùa thu
Bàn tay mẹ quạt mẹ đưa gió về
Những ngôi sao thức ngoài kia
Chẳng bằng mẹ đã thức vì chúng con
Đêm nay con ngủ giấc tròn
Mẹ là ngọn gió của con suốt đời."
Hai khổ thơ đầu tiên của bài thơ "Khói Chiều" đã khắc họa một bức tranh thiên nhiên làng quê Việt Nam thật đẹp đẽ, thơ mộng. Bức tranh ấy được vẽ nên bởi những hình ảnh quen thuộc, gần gũi với mỗi người dân Việt Nam. Đó là tiếng ve kêu râm ran, tiếng võng kẽo cà, tiếng ru à ơi của mẹ, tiếng gió thổi vi vu... Tất cả những âm thanh ấy hòa quyện vào nhau, tạo nên một bản nhạc du dương, êm ái, khiến lòng người thêm thư thái, dễ chịu.
Hình ảnh đầu tiên xuất hiện trong bức tranh là tiếng ve kêu râm ran. Tiếng ve kêu như một bản nhạc chào đón mùa hè, báo hiệu một mùa hè sôi động, náo nhiệt. Tiếng ve kêu tuy ồn ào nhưng lại mang đến cho người ta cảm giác vui tươi, phấn khởi. Tiếp sau tiếng ve là tiếng võng kẽo cà. Tiếng võng kẽo cà là một âm thanh rất quen thuộc ở làng quê Việt Nam. Nó gợi lên hình ảnh những bà mẹ đang ngồi bên chiếc võng, ru con ngủ. Tiếng võng kẽo cà cùng với tiếng ru à ơi của mẹ đã trở thành một phần ký ức tuổi thơ của biết bao thế hệ người Việt Nam.
Tiếng ru à ơi của mẹ là hình ảnh trung tâm của bức tranh. Lời ru của mẹ không chỉ là lời hát ru con ngủ mà còn là lời nhắn nhủ, khuyên bảo con cái. Trong lời ru của mẹ, ta nghe thấy tiếng gió mùa thu mát mẻ, tiếng bàn tay mẹ quạt mát cho con, tiếng yêu thương, lo lắng của mẹ dành cho con. Lời ru của mẹ là nguồn sức mạnh tinh thần to lớn, giúp con vượt qua mọi khó khăn, thử thách trong cuộc sống.
Bên cạnh những hình ảnh quen thuộc, bức tranh thiên nhiên làng quê Việt Nam trong hai khổ thơ đầu tiên của bài thơ "Khói Chiều" còn được tô điểm bởi những hình ảnh độc đáo, ấn tượng. Đó là hình ảnh những ngôi sao thức ngoài kia, chẳng bằng mẹ đã thức vì chúng con. Hình ảnh so sánh này đã khẳng định sự hi sinh thầm lặng, cao cả của người mẹ. Mẹ thức khuya dậy sớm, chăm sóc con cái chu đáo, không quản ngại gian lao, vất vả.
Cuối cùng, hình ảnh kết thúc bức tranh là hình ảnh con ngủ giấc tròn. Con ngủ giấc tròn là hình ảnh ẩn dụ cho sự trưởng thành, khôn lớn của con cái. Con cái được mẹ chăm sóc, nuôi dưỡng, dần dần trưởng thành, khôn lớn, trở thành những người có ích cho xã hội.
Hai khổ thơ đầu tiên của bài thơ "Khói Chiều" đã khắc họa một bức tranh thiên nhiên làng quê Việt Nam thật đẹp đẽ, thơ mộng. Bức tranh ấy đã thể hiện tình yêu quê hương, đất nước tha thiết của nhà thơ Phạm Thanh Chương.