câu 1. Thể thơ của đoạn trích "Tổ Quốc" là thơ tự do. Dấu hiệu nhận biết thể thơ này nằm ở việc tác giả sử dụng nhiều câu thơ ngắn dài khác nhau, không tuân theo quy luật về số lượng chữ trong mỗi câu hay vần điệu cố định. Điều này tạo nên sự linh hoạt và tự do trong cách diễn đạt cảm xúc, giúp tác giả truyền tải trọn vẹn tâm tư tình cảm của mình đối với Tổ Quốc.
câu 2. Những từ ngữ, hình ảnh trong đoạn trích cho thấy tác giả đã vận dụng sáng tạo chất liệu văn học dân gian là:
* Câu chuyện cổ tích "Sự tích cây cau": Tác giả sử dụng hình ảnh "cây cau", "mẹ sinh con" để gợi nhớ đến câu chuyện cổ tích về lòng hiếu thảo, tình mẫu tử thiêng liêng. Hình ảnh này cũng ẩn dụ cho sự trưởng thành, phát triển của đất nước.
* Hình ảnh "áo mong manh": Gợi liên tưởng đến chiếc áo của người lính, biểu tượng cho sự hy sinh, kiên cường của quân đội Việt Nam.
* Hình ảnh "biên trấn": Gợi nhắc đến vùng biên giới, nơi bảo vệ lãnh thổ, thể hiện tinh thần bất khuất, kiên cường của dân tộc.
* Hình ảnh "gió bếp lửa hồng": Gợi lên cảm giác ấm áp, gần gũi, thân thuộc, thể hiện tình yêu quê hương, gia đình.
* Hình ảnh "đất nước vĩnh hằng": Thể hiện niềm tin vào sự trường tồn, bất diệt của đất nước, khẳng định sức mạnh phi thường của dân tộc Việt Nam.
* Hình ảnh "cánh võng trước thềm khơi": Gợi lên khung cảnh thanh bình, yên ả, thể hiện khát vọng hòa bình, hạnh phúc của nhân dân.
* Hình ảnh "hồn trẻ Việt": Thể hiện sức sống mãnh liệt, tiềm năng to lớn của thế hệ trẻ, là tương lai của đất nước.
* Hình ảnh "tiếng Việt": Là ngôn ngữ thiêng liêng, gắn liền với lịch sử, văn hóa, truyền thống của dân tộc, là sợi dây kết nối mọi người lại với nhau.
Phản ánh:
Qua việc phân tích bài thơ "Tổ Quốc" của Nguyễn Sĩ Đại, chúng ta có thể thấy rõ cách tác giả sử dụng chất liệu văn học dân gian một cách sáng tạo, góp phần làm tăng thêm giá trị nghệ thuật cho tác phẩm. Việc sử dụng các hình ảnh, chi tiết quen thuộc trong văn học dân gian giúp tác giả dễ dàng truyền tải thông điệp về lòng yêu nước, tinh thần bất khuất, ý chí kiên cường của dân tộc Việt Nam. Đồng thời, nó còn tạo nên sự gần gũi, thân thuộc, dễ hiểu đối với độc giả.
câu 3. Hai dòng thơ "là dòng máu cha ông tha thiết chảy muôn đời" và "thấm vào đất, vào con, vào sắc cờ cháy rực" thể hiện tình yêu sâu sắc và lòng biết ơn đối với tổ quốc Việt Nam. Dòng máu cha ông tượng trưng cho truyền thống anh hùng, kiên cường của dân tộc, đã trải qua hàng nghìn năm lịch sử đấu tranh giành độc lập. Hình ảnh "chảy muôn đời" nhấn mạnh sự liên tục và bền bỉ của tinh thần yêu nước. Đất, con và sắc cờ đều là biểu tượng thiêng liêng của quê hương, nơi mà dòng máu cha ông đã thấm nhuần, tạo nên sức mạnh và niềm tự hào cho mỗi người dân Việt Nam. Tình cảm này được thể hiện rõ nét qua hình ảnh "cháy rực", gợi lên sự nhiệt huyết, quyết tâm bảo vệ và phát triển tổ quốc. Hai dòng thơ khẳng định vai trò quan trọng của tổ quốc trong cuộc sống của mỗi cá nhân, đồng thời kêu gọi mọi người cùng chung tay xây dựng và gìn giữ đất nước ngày càng phồn vinh.
câu 4. Trong đoạn trích "Tổ Quốc", tác giả Nguyễn Sĩ Đại đã sử dụng hình thức lời tâm tình của người cha với con để thể hiện tình cảm sâu nặng đối với Tổ Quốc. Cách diễn đạt này tạo nên hiệu quả nghệ thuật đặc biệt, giúp cho người đọc dễ dàng tiếp nhận và cảm nhận được nội dung tư tưởng mà tác giả muốn truyền tải.
Trước hết, cách xưng hô "con" - "cha" gợi lên mối quan hệ thân mật, gần gũi giữa hai nhân vật. Điều này khiến cho lời tâm tình trở nên chân thành, mộc mạc, giống như những lời dặn dò, khuyên bảo của một người cha dành cho đứa con bé bỏng của mình. Qua đó, tác giả muốn khẳng định rằng tình yêu quê hương, đất nước là một tình cảm thiêng liêng, cao quý, cần được gìn giữ và phát huy.
Thứ hai, việc sử dụng hình thức lời tâm tình giúp cho tác giả có thể bộc lộ trực tiếp những suy nghĩ, cảm xúc của mình về Tổ Quốc. Những câu thơ như "tổ quốc là khi mẹ sinh con/có cái mũi dọc dừa, màu da vàng như nắng tổ quốc" hay "tổ quốc là biên trấn áo mong manh/đêm trở dạ cỏ bà con chòm xóm tây rồi bắc đổi mùa ràn rạt gió bếp lửa hồng ấm suốt cả đời ta" đều thể hiện tình cảm yêu thương, trân trọng của tác giả đối với quê hương, đất nước. Tác giả coi Tổ Quốc như một phần máu thịt, gắn bó mật thiết với cuộc sống của mỗi người dân Việt Nam.
Cuối cùng, hình thức lời tâm tình còn góp phần làm tăng tính thuyết phục cho những luận điểm mà tác giả đưa ra. Bằng cách sử dụng những ví dụ cụ thể, những so sánh, liên tưởng độc đáo, tác giả đã chứng minh cho thấy Tổ Quốc là một khái niệm rộng lớn, bao gồm nhiều yếu tố khác nhau, từ những điều bình dị, giản đơn đến những giá trị tinh thần cao đẹp.
Tóm lại, việc sử dụng hình thức lời tâm tình của người cha với con trong đoạn trích "Tổ Quốc" đã góp phần tạo nên hiệu quả nghệ thuật đặc biệt, giúp cho người đọc dễ dàng tiếp nhận và cảm nhận được tình cảm sâu nặng của tác giả đối với Tổ Quốc.
câu 5. Đoạn trích "Tổ Quốc" của Nguyễn Sĩ Đại đã gợi lên trong tôi nhiều suy nghĩ sâu sắc về trách nhiệm của thế hệ trẻ ngày nay đối với Tổ Quốc. Đoạn thơ thể hiện tình yêu quê hương, lòng tự hào dân tộc và ý thức trách nhiệm của mỗi cá nhân trong việc xây dựng và bảo vệ Tổ Quốc.
Trước hết, đoạn thơ khẳng định rằng Tổ Quốc là nơi chôn rau cắt rốn, là nơi sinh ra và nuôi dưỡng chúng ta. Hình ảnh "cái mũi dọc dừa", "màu da vàng như nắng" là những biểu tượng đẹp đẽ của vẻ đẹp Việt Nam, là niềm tự hào của mỗi người con đất Việt. Điều này nhắc nhở chúng ta về nguồn gốc, cội nguồn của mình và từ đó nâng cao ý thức về trách nhiệm đối với Tổ Quốc.
Thứ hai, đoạn thơ cũng nhấn mạnh vai trò quan trọng của mỗi cá nhân trong việc gìn giữ và phát triển Tổ Quốc. Câu thơ "là biên trấn áo mong manh đêm trở dạ cỏ bà con chỏm xóm tây rồi bắc đổi mùa ràn rạt gió bếp lửa hồng ấm suốt cả đời ta bao thế kỉ những đợi chở hóa đá con lớn như măng trong sự tích đằng ngà" gợi lên hình ảnh Tổ Quốc như một ngôi nhà nhỏ bé, cần được bảo vệ và vun trồng. Mỗi người con đất Việt đều có trách nhiệm góp phần xây dựng và bảo vệ ngôi nhà chung ấy.
Cuối cùng, đoạn thơ còn khẳng định sức mạnh của tinh thần đoàn kết, tương thân tương ái của dân tộc. Câu thơ "ôm trọn biển và non là tất cả những gì yêu dấu nhất là ngọt ngào tiếng việt môi son không nói được thành lời, thì gọi tổ quốc ơi!" thể hiện khát vọng hòa bình, độc lập và sự gắn bó mật thiết giữa con người với Tổ Quốc. Chúng ta phải luôn ghi nhớ rằng, chỉ khi đoàn kết, yêu thương và giúp đỡ lẫn nhau, chúng ta mới có thể bảo vệ và phát triển Tổ Quốc.
Tóm lại, đoạn trích "Tổ Quốc" của Nguyễn Sĩ Đại đã gợi lên trong tôi những suy nghĩ sâu sắc về trách nhiệm của thế hệ trẻ ngày nay đối với Tổ Quốc. Chúng ta cần nhận thức rõ ràng về nguồn gốc, cội nguồn của mình, đồng thời nỗ lực học tập, rèn luyện để trở thành những công dân tốt, góp phần xây dựng và bảo vệ Tổ Quốc. Chúng ta cần biết trân trọng những giá trị truyền thống, giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc và sẵn sàng tham gia vào các hoạt động xã hội, cộng đồng để thể hiện tình yêu và trách nhiệm của mình đối với Tổ Quốc.