Đọc văn bản sau: Dừa ơi 1- Tôi lớn lên đã thấy dừa trước ngõ Dừa ru tôi giấc ngủ tuổi thơ Cứ mỗi chiều nghe dừa reo trước gió Tôi hỏi nội tôi: “Dừa có tự bao giờ?” 2- Nội nói: “Lúc nội còn con gái...

câu 1. Đoạn trích "Dừa ơi" sử dụng các phương thức biểu đạt chính là tự sự và biểu cảm.

* Tự sự: Đoạn trích kể về câu chuyện của tác giả khi trưởng thành và nhớ về cây dừa gắn liền với tuổi thơ, với bà nội. Câu chuyện được kể theo dòng hồi tưởng, tạo nên mạch truyện rõ ràng, giúp người đọc dễ dàng hình dung và đồng cảm với tâm trạng của nhân vật.
* Biểu cảm: Tác giả thể hiện tình cảm yêu mến, trân trọng đối với cây dừa qua những câu thơ giàu cảm xúc. Những câu thơ miêu tả vẻ đẹp của cây dừa, sự kiên cường, bất khuất của nó, cũng như ý nghĩa thiêng liêng của cây dừa trong cuộc sống của người dân Việt Nam.

Ngoài ra, đoạn trích còn sử dụng biện pháp tu từ so sánh để làm nổi bật vẻ đẹp và ý nghĩa của cây dừa. Hình ảnh "cây dừa như người mẹ hiền" được sử dụng để khẳng định vai trò quan trọng của cây dừa trong cuộc sống của người dân Việt Nam.

câu 2. Vẫn vườn dừa xưa, tác giả lại thấy yêu hơn vì:

* Sự gắn bó với quê hương: Dừa không chỉ là cây cối đơn thuần mà còn là biểu tượng của quê hương, nơi tác giả sinh ra và lớn lên. Hình ảnh "dừa" gợi nhớ về những kỷ niệm tuổi thơ, những ngày tháng bình yên bên gia đình, tạo nên cảm giác ấm áp, thân thuộc.
* Tình yêu quê hương: Tình yêu quê hương được thể hiện qua sự trân trọng đối với thiên nhiên, đặc biệt là cây dừa. Tác giả miêu tả vẻ đẹp của dừa bằng những hình ảnh cụ thể, sinh động, đồng thời cũng thể hiện sự ngưỡng mộ, kính trọng đối với loài cây này.
* Ý nghĩa lịch sử: Cây dừa không chỉ là biểu tượng của quê hương mà còn mang ý nghĩa lịch sử. Qua những câu thơ, tác giả nhắc nhở về quá khứ gian khổ, hào hùng của dân tộc, về tinh thần kiên cường, bất khuất của người Việt Nam.

Kết luận:

Cây dừa trong bài thơ không chỉ là một loài cây bình thường mà còn là biểu tượng của quê hương, tình yêu quê hương và tinh thần bất khuất của dân tộc. Sự thay đổi cảm xúc của tác giả khi nhìn thấy cây dừa cho thấy sự trưởng thành, nhận thức sâu sắc về giá trị của quê hương và truyền thống dân tộc.

câu 3. Tác giả sử dụng biện pháp tu từ đối lập trong hai câu cuối của khổ 4 và hai câu đầu của khổ 5 nhằm tạo nên sự tương phản giữa quá khứ đầy gian khổ, mất mát với hiện tại thanh bình, yên vui. Sự đối lập này thể hiện rõ nét sự thay đổi tích cực của cuộc sống, đồng thời khẳng định sức mạnh phi thường của cây dừa, biểu tượng cho tinh thần kiên cường, bất khuất của con người Việt Nam.

câu 4. Xác định biện pháp tu từ:

Trong hai câu thơ "Rễ dừa bám sâu vào lòng đất / Như dân làng bám chặt quê hương", tác giả sử dụng biện pháp tu từ so sánh.

Phân tích nghĩa:

* Câu thơ thứ nhất miêu tả hình ảnh rễ dừa bám sâu vào lòng đất, thể hiện sự vững chắc, bền bỉ của cây dừa.
* Câu thơ thứ hai so sánh rễ dừa với dân làng bám chặt quê hương, tạo nên hình ảnh ẩn dụ về tình cảm gắn bó, thủy chung của con người với quê hương.

Phân tích hiệu quả nghệ thuật:

* Gợi hình: Hình ảnh rễ dừa bám sâu vào lòng đất được cụ thể hóa bằng hình ảnh dân làng bám chặt quê hương, giúp người đọc dễ dàng hình dung được sức mạnh, sự kiên cường của cả cây dừa lẫn con người.
* Gợi cảm: Biện pháp so sánh không chỉ làm tăng tính biểu cảm cho câu thơ mà còn khẳng định ý chí kiên cường, bất khuất của con người Việt Nam, luôn hướng về cội nguồn, giữ gìn truyền thống tốt đẹp của dân tộc.
* Tăng sức thuyết phục: So sánh giữa rễ dừa và dân làng bám chặt quê hương tạo nên sự tương đồng về phẩm chất, góp phần nâng cao giá trị biểu đạt của câu thơ, khiến người đọc thêm tin tưởng vào sức sống mãnh liệt của cây dừa cũng như tinh thần bất khuất của con người Việt Nam.

câu 5. Khi quê hương được giải phóng, tác giả cảm nhận sự thay đổi tích cực trong cuộc sống của mình. Quê hương không chỉ trở nên đẹp đẽ, thanh bình mà còn mang lại cho tác giả những giá trị tinh thần quý báu. Tác giả cảm nhận rằng nội và dừa đều "trẻ lại" vì chúng đại diện cho sức sống mãnh liệt, sự kiên cường và hy vọng về tương lai tốt đẹp. Nội với tâm hồn trẻ trung, tràn đầy năng lượng, giống như cây dừa vươn lên mạnh mẽ giữa khó khăn, thể hiện ý chí bất khuất và niềm tin vào tương lai rạng ngời. Sự kết hợp giữa hình ảnh nội và dừa tạo nên bức tranh sinh động về sự hồi sinh và phát triển của quê hương sau chiến tranh.