Dưới đây là câu trả lời cho các câu hỏi của bạn:
─────────────────────────────
1. Về việc “định tuổi của cây” bằng vòng gỗ và khả năng sử dụng vòng gỗ để tìm hiểu đặc điểm khí hậu (lượng mưa, nhiệt độ…) của địa phương nơi cây sinh trưởng:
– Khi cây phát triển, mỗi năm tạo ra một vòng tăng trưởng. Sự khác biệt về độ dày của vòng gỗ phản ánh điều kiện sinh trưởng của từng năm, trong đó có ảnh hưởng của khí hậu như lượng mưa, nhiệt độ, ánh sáng…
– Nếu nghiên cứu một cách chi tiết, người ta có thể “đọc” được dấu tích của điều kiện khí hậu từng năm từ vòng gỗ. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng vòng gỗ cũng chịu tác động của nhiều yếu tố khác như dinh dưỡng của đất, cạnh tranh với các cây khác, sâu bệnh,… nên việc kết luận về khí hậu chỉ dựa vào vòng gỗ cần kết hợp với các dữ liệu khác để đảm bảo tính chính xác.
─────────────────────────────
2. Tại sao sâu bướm và châu chấu, cào cào phá hoại cây xanh rất mạnh và gây ra tổn thất cho nông nghiệp?
– Các loài sâu bướm, châu chấu, cào cào thường có khủng lượng lớn, sinh sản nhanh. Chúng ăn lá, cành, thậm chí cả thân cây, làm giảm khả năng quang hợp và sức khỏe của cây trồng.
– Thiếu lá và tổn thương trên cây làm cây dễ bị stress, dễ nhiễm bệnh và giảm năng suất sản phẩm. Đồng thời, khi chúng tấn công theo nhóm, thiệt hại về diện tích có thể rất lớn, gây tổn thất kinh tế đáng kể cho nông nghiệp.
─────────────────────────────
3. Hormone có thể làm tăng tốc độ sinh trưởng và phát triển của động vật nhưng tại sao không nên lạm dụng hormone trong chăn nuôi?
– Việc sử dụng hormone không được kiểm soát có thể dẫn đến sự mất cân bằng nội tiết ở động vật, gây ra nhiều vấn đề sức khỏe như rối loạn trưởng thành, ung thư,…
– Đồng thời, dư lượng hormone trong sản phẩm từ động vật (thịt, sữa, trứng) có thể ảnh hưởng đến sức khỏe của người tiêu dùng. Vì vậy, việc lạm dụng hormone không chỉ gây hại cho động vật mà còn mang lại rủi ro cho con người.
─────────────────────────────
4. Về kinh nghiệm cắt bỏ hai tính hoàn của gà trống con khi bắt đầu biết gáy:
– Thực hành này thường nhằm mục đích giảm sự sản sinh hormone giới tính ở gà trống, từ đó chuyển năng lượng từ phát triển bộ phận sinh dục sang tăng trưởng cơ bắp và phát triển hình thể tổng thể.
– Kết quả là gà tăng trọng nhanh, béo nhưng lại dẫn đến những khiếm khuyết về hình thái như mào nhỏ, cựa không phát triển, không biết gáy hay mất bản năng sinh dục. Đồng thời, điều này gây ảnh hưởng đến khả năng sinh sản của gà trống khi trưởng thành.
─────────────────────────────
5. Sự khác nhau giữa hình thức sinh sản vô tính và sinh sản hữu tính ở thực vật:
– Sinh sản vô tính: Con giống sinh ra hoàn toàn giống với cá thể mẹ vì không có sự giao phối giữa hai cá thể khác giới. Ưu điểm là duy trì được những đặc tính ưu việt, tốc độ sinh trưởng nhanh, tuy nhiên thiếu biến dị giúp thích nghi với môi trường thay đổi.
– Sinh sản hữu tính: Cần có sự giao phối giữa ống phấn và trụ, dẫn đến sự trao đổi di truyền và tạo ra kết quả là các cá thể con có biến dị. Điều này giúp tăng khả năng thích nghi với các điều kiện môi trường đa dạng nhưng tốc độ sinh trưởng và sự đồng nhất giữa các cá thể thường không cao bằng sinh sản vô tính.
─────────────────────────────
6. Vai trò của việc hình thành “thể cực” (hay còn gọi là trục cơ thể) trong quá trình phát triển phôi (sinh trứng):
– Việc hình thành thể cực giúp xác định chiều trước – sau, trên – dưới của cơ thể phôi, từ đó định hướng sự phát triển của các mô và cơ quan.
– Nói cách khác, thể cực chính là “bản đồ” nội tại chỉ dẫn cho quá trình phân chia và biệt hoá tế bào, đảm bảo rằng các cơ quan, mô được phát triển đúng vị trí và chức năng.
─────────────────────────────
7. Ảnh hưởng của tuyến yên giảm sản xuất hormone FSH, LH đến quá trình sinh tính và sinh trứng:
– FSH (hormone kích thích nang trứng) và LH (hormone kích thích rụng trứng) rất cần thiết cho quá trình phát triển của các nang trứng, rụng trứng và hình thành corpus luteum.
– Nếu tuyến yên giảm sản xuất các hormone này, quá trình phát triển của trứng có thể bị ức chế, dẫn đến rối loạn chu kỳ kinh nguyệt, giảm khả năng thụ tinh và thậm chí có thể dẫn đến vô sinh.
─────────────────────────────
8. Tại sao những người tiêm testosterone tổng hợp với mục đích phát triển cơ bắp lại có nguy cơ bị vô sinh?
– Khi bổ sung testosterone tổng hợp, cơ thể sẽ “nghe lệnh” dừng sản xuất testosterone tự nhiên thông qua phản hồi âm (negative feedback) từ não – tuyến yên – tinh hoàn.
– Sự suy giảm của testosterone tự nhiên và các hormone kích thích (như FSH, LH) dẫn đến giảm sản xuất tinh trùng, giảm kích thước tinh hoàn và gây ra rối loạn chức năng sinh sản.
─────────────────────────────
9. Tại sao cần có hiểu biết về biện pháp tránh thai?
– Hiểu biết về các biện pháp tránh thai giúp kiểm soát sinh sản, ngăn chặn trường hợp mang thai ngoài ý muốn và quản lý quần thể dân số.
– Đồng thời, việc này cũng góp phần bảo vệ sức khỏe của phụ nữ, giúp lựa chọn phương pháp phù hợp và an toàn, từ đó giảm thiểu rủi ro về mặt y tế.
─────────────────────────────
10. Kể tên một số loài có hoa đơn tính và hoa lưỡng tính:
– Hoa đơn tính: Ở một số loài thực vật, các bông hoa có thể chỉ mang một tính (hoặc chỉ đực, hoặc chỉ cái). Ví dụ: cây ngô, dưa hấu, dưa leo, cây bông cải…
– Hoa lưỡng tính: Hầu hết các loài hoa phổ thông có cả bộ phận đực và cái trong cùng một bông. Ví dụ: hoa hồng, hoa cúc, hoa huệ, hoa lan,…
─────────────────────────────
11. So sánh sinh sản vô tính và sinh sản hữu tính ở thực vật (tổng hợp câu 5):
– Sinh sản vô tính:
• Không cần giao phối;
• Con giống về mặt di truyền hoàn toàn với cá thể mẹ;
• Tốc độ sinh trưởng nhanh, đồng nhất.
• Nhược điểm: Thiếu đa dạng di truyền, dễ bị tác động tiêu cực khi môi trường thay đổi.
– Sinh sản hữu tính:
• Cần có giao phối giữa các cơ thể khác giới;
• Tạo ra biến dị di truyền, giúp loài thích nghi tốt hơn với môi trường thay đổi;
• Nhược điểm: Tốc độ sinh sản thường chậm hơn và sự đồng nhất giữa các cá thể thấp hơn.
─────────────────────────────
12. Các giống cây trồng ở địa phương được nhân giống bằng sinh sản vô tính và hữu tính:
– Sinh sản vô tính: Đối với một số cây mà đặc tính cần duy trì hoàn toàn giống như cây mẹ, người ta thường dùng phương pháp cấy ghép, chiết cành, tách búp… Ví dụ: chuối, khoai lang, cà chua (một số giống nhất định), cây khoai mì, nhiều loại cây cảnh,…
– Sinh sản hữu tính: Nhiều loại cây trồng được nhân giống qua hạt, ví dụ: lúa, ngô, đậu, rau cải… Phương pháp này tạo ra sự đa dạng di truyền giúp cây thích nghi với điều kiện môi trường khác nhau.
─────────────────────────────
13. Nhận xét về số lượng trứng trong mỗi lần đẻ của các loài cá, ếch và gà; tại sao số lượng trứng trong một lần đẻ là đặc điểm thích nghi:
– Cá: Thường đẻ rất nhiều trứng (trăm đến hàng nghìn), do môi trường sống có tỷ lệ sống sót của trứng và cá con rất thấp.
– Ếch (động vật lưỡng cư): Số lượng trứng trung bình nhiều hơn so với chim nhưng thường không bằng cá, vì môi trường nước lẫn đất khiến tỷ lệ sống sót trung bình cao hơn so với cá.
– Gà: Đẻ từng trứng riêng lẻ hoặc theo nhóm nhỏ, vì con gà đã được bọc bởi lớp vỏ và cung cấp nhiều dưỡng chất, tỷ lệ sống sót cao.
– Số lượng trứng sản sinh lại phản ánh một chiến lược sinh sản thích nghi với môi trường: loài có môi trường sống khắc nghiệt, tỷ lệ tử vong cao cần sản sinh nhiều trứng để đảm bảo duy trì quần thể; trong khi loài có điều kiện nuôi dưỡng tốt, chất lượng cao thì chỉ cần ít trứng.
─────────────────────────────
14. Những yếu tố có thể làm giảm số lượng và chất lượng tinh trùng:
– Nhiệt độ cao (ví dụ: làm việc trong môi trường nóng, tiếp xúc thường xuyên với nhiệt độ cao);
– Ô nhiễm môi trường, tác động của các chất độc hại (hóa chất, kim loại nặng);
– Lối sống không lành mạnh như hút thuốc, sử dụng rượu bia quá mức;
– Stress, thiếu ngủ;
– Một số bệnh lý và nhiễm trùng;
– Chế độ dinh dưỡng kém và thiếu vận động.
─────────────────────────────
15. Các thành tựu điều khiển sinh sản ở động vật:
– Kỹ thuật thụ tinh nhân tạo: Được áp dụng rộng rãi trong chăn nuôi gia súc (bò, cừu, lợn) và cả các loài quý hiếm, giúp cải thiện di truyền và năng suất.
– Kỹ thuật kích thích sinh sản bằng hormone: Điều chỉnh chu kỳ đẻ, tăng cường năng suất sinh sản.
– Công nghệ chuyển gen và lai tạo: Giúp cho ra những giống động vật có năng suất, chất lượng thịt sữa tốt hơn, cũng như sức đề kháng tốt với bệnh tật.
– Điều khiển thụ tinh ngoài cơ thể (IVF) và bảo tồn giống: Được áp dụng không chỉ cho động vật chăn nuôi mà còn cho các loài động vật quý hiếm.
─────────────────────────────
16. Vì sao không khuyến khích, thậm chí nghiêm cấm việc điều khiển giới tính ở một số trường hợp:
– Việc điều khiển giới tính (chọn lọc con cái hoặc con trai) có thể gây ra mất cân bằng giới tính trong quần thể, dẫn đến các vấn đề về sinh thái và di truyền.
– Nó cũng có thể ảnh hưởng đến sự đa dạng di truyền, làm cho quần thể dễ bị tổn thương trước các bệnh dịch hoặc thay đổi môi trường.
– Từ góc độ đạo đức và xã hội, việc can thiệp quá sâu vào tự nhiên, điều chỉnh giới tính có thể gây tranh cãi và tiềm ẩn nhiều hậu quả không lường trước.
─────────────────────────────
Hy vọng những câu trả lời trên đã giải đáp thỏa đáng các thắc mắc của bạn. Nếu cần thêm thông tin hoặc giải thích kỹ hơn về bất kỳ điểm nào, bạn cứ hỏi thêm nhé!