Nhà thơ Phùng Cung sinh năm 1928 tại Vĩnh Phú, là một nhà thơ, nhà văn khá nổi tiếng với nhiều tác phẩm có giá trị. Ông tham gia kháng chiến chống Pháp từ năm 1947, sau đó bị bắt tù đày tới 6 năm vì tội danh "làm Việt gian" do sự hiểu lầm của quân đội Pháp. Sau này, ông tiếp tục tham gia vào kháng chiến chống Mỹ và công tác tại Hội Văn nghệ Vĩnh Phú, sau đó chuyển sang làm biên tập viên tuần báo Văn nghệ. Bài thơ "Tháng Ba Nhớ Mẹ" là một tác phẩm tiêu biểu thể hiện tình cảm sâu sắc của tác giả dành cho người mẹ đã khuất.
Bài thơ mở đầu bằng hình ảnh hoa gạo đỏ rực như lửa báo hiệu mùa xuân đã về. Hoa gạo nở rộ cũng là lúc tác giả nhớ về người mẹ đã khuất của mình.
Hoa gạo nở đỏ rực
Như lửa báo hiệu xuân
Mẹ ơi! Xuân về rồi
Sao con chẳng thấy mẹ?
Nỗi buồn man mác bao trùm lên tâm trạng của tác giả khi không còn mẹ bên cạnh để cùng nhau đi xem hội. Mùa xuân vốn là mùa của sự đoàn tụ, sum vầy, nhưng giờ đây tác giả lại phải đón xuân trong cô đơn, lẻ loi.
Mùa xuân qua nhanh quá
Mẹ già thêm tuổi mới
Con vẫn chưa về thăm
Vì cuộc sống mưu sinh
Cuộc sống mưu sinh vất vả khiến con cái phải xa nhà, xa quê hương để kiếm kế sinh nhai. Tác giả cũng vậy, anh phải bôn ba nơi xứ người để kiếm tiền nuôi sống bản thân và gia đình. Điều này khiến anh cảm thấy day dứt, ân hận vì không thể ở bên cạnh chăm sóc mẹ khi bà còn sống.
Ngày giỗ mẹ hàng năm
Con trở về thăm mộ
Nhưng lòng con trống trải
Không có mẹ bên cạnh
Khi mẹ còn sống, con cái thường hay cãi lời mẹ vì nghĩ rằng mẹ không hiểu gì. Đến khi mẹ mất rồi, con cái mới nhận ra rằng mẹ là người quan trọng nhất đối với mình. Họ sẽ cảm thấy trống vắng, cô đơn khi không có mẹ bên cạnh.
Nhớ mẹ! Con muốn khóc
Mẹ ở đâu, mẹ ơi?
Con chỉ thấy hoa gạo
Rực cháy đỏ trời thôi!
Bài thơ "Tháng Ba Nhớ Mẹ" của Phùng Cung là một bài thơ hay và đầy cảm động. Bài thơ đã thể hiện thành công nỗi nhớ thương, tiếc nuối của người con khi mất mẹ. Bài thơ sử dụng ngôn ngữ giản dị, mộc mạc nhưng giàu cảm xúc. Hình ảnh hoa gạo đỏ rực, chim én bay lượn, mưa phùn rơi nhẹ,... đã góp phần tạo nên một bức tranh mùa xuân tươi đẹp, tràn đầy sức sống. Bên cạnh đó, bài thơ còn sử dụng biện pháp tu từ so sánh, ẩn dụ,... giúp tăng sức biểu đạt cho bài thơ.
Thông qua bài thơ, tác giả muốn gửi gắm thông điệp tới người đọc rằng hãy biết trân trọng những giây phút được ở bên cạnh cha mẹ, hãy yêu thương và quan tâm tới họ khi còn có thể. Cha mẹ là người đã sinh thành, dưỡng dục ta nên người, vì vậy chúng ta cần phải biết ơn và hiếu thảo với cha mẹ.