câu 1. Thể loại văn bản của đoạn trích trên là thơ. Đoạn trích sử dụng ngôn ngữ giàu hình ảnh, biểu cảm, tạo nên nhịp điệu và âm hưởng riêng biệt, phù hợp với việc truyền tải thông điệp về lối sống tích cực, trách nhiệm đối với xã hội.
câu 2. Luận đề của đoạn trích là "Lẽ sống của thanh niên, sinh viên". Để xác định luận đề, chúng ta cần đọc kỹ toàn bộ đoạn trích và nhận thấy rằng tác giả đang bàn luận về vấn đề liên quan đến lối sống, mục tiêu phấn đấu của thanh niên, sinh viên. Các luận điểm được trình bày trong đoạn trích đều xoay quanh chủ đề này, ví dụ như:
* Đỉnh núi cao không dành cho những người hèn nhát và lười vận động: Tác giả sử dụng hình ảnh ẩn dụ "đỉnh núi" để thể hiện sự khó khăn, thử thách trong cuộc sống. Thanh niên, sinh viên muốn đạt được thành công cần phải nỗ lực, kiên trì, không ngại gian khổ.
* Đỉnh tri thức không có chỗ cho kẻ chỉ rong chơi: Tác giả khẳng định tầm quan trọng của việc học tập, trau dồi kiến thức đối với thanh niên, sinh viên. Họ cần phải chăm chỉ học hành, nghiên cứu để tích lũy kiến thức, nâng cao bản thân.
* Nếu không có sự miệt mài, tìm tòi khám phá và dốc lòng cho những đam mê thì làm sao có một Edison vĩ đại và bóng đèn chiếu sáng hôm nay: Tác giả đưa ra dẫn chứng cụ thể về nhà bác học Edison để minh họa cho vai trò của sự nỗ lực, kiên trì trong việc tạo ra thành tựu khoa học.
* Đừng sợ! Nỗi sợ hãi sẽ giết chết mọi manh nha của bao ý nghĩ táo bạo, và sợ hãi sẽ là ngục tù của trí tuệ. Tác giả khuyên nhủ thanh niên, sinh viên không nên sợ hãi, e dè trước những thử thách, khó khăn. Họ cần phải dũng cảm, dám nghĩ dám làm, dám theo đuổi ước mơ.
Từ những luận điểm trên, chúng ta có thể rút ra kết luận rằng luận đề của đoạn trích là "Lẽ sống của thanh niên, sinh viên", bởi vì tác giả đang bàn luận về cách sống, mục tiêu phấn đấu của họ trong cuộc đời.
câu 3. Câu hỏi tu từ trong đoạn văn (3) có tác dụng nhấn mạnh vào việc cần suy ngẫm về cách sử dụng tài nguyên đất đai, rừng, biển cả và phố xá để phát triển bền vững. Chúng tạo ra cảm giác gợi mở, thúc đẩy độc giả suy tư sâu hơn về vấn đề môi trường và trách nhiệm bảo vệ nó.
câu 4. Thanh niên, sinh viên ngày nay đang đứng trước nhiều cơ hội và thách thức của xu thế toàn cầu hóa, hội nhập quốc tế. Để xây dựng đất nước, họ cần trang bị cho mình những hành trang vững chắc như kiến thức, kỹ năng, thái độ,... Trong đó, việc xác lập lý tưởng sống là yếu tố then chốt giúp họ vượt qua khó khăn, thử thách và đạt được mục tiêu của mình.
Lí tưởng sống của thanh niên, sinh viên hiện nay thường hướng tới những giá trị nhân văn, tiến bộ như độc lập dân tộc, công bằng xã hội, bảo vệ môi trường, phát triển bền vững,... Họ mong muốn đóng góp sức lực, trí tuệ của mình vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Để thực hiện lí tưởng sống, thanh niên, sinh viên cần tích cực học tập, rèn luyện, nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ. Đồng thời, họ cần tham gia các hoạt động xã hội, tình nguyện để trau dồi kinh nghiệm, kỹ năng sống. Bên cạnh đó, họ cần có tinh thần trách nhiệm, ý thức cống hiến cho cộng đồng.
Một số ví dụ điển hình về thanh niên, sinh viên có lối sống đẹp, giàu lý tưởng:
* Nguyễn Văn Nam - chàng trai dũng cảm cứu 5 em nhỏ khỏi dòng nước lũ ở Nghệ An. Hành động của anh đã thể hiện tinh thần dũng cảm, quên mình vì người khác.
* Lê Thị Thắm - cô gái trẻ khởi nghiệp thành công với mô hình trồng rau sạch tại Đà Lạt. Cô đã mang đến giải pháp mới cho vấn đề an toàn thực phẩm.
* Trần Ngọc Lan - nữ sinh viên xuất sắc giành huy chương vàng Olympic Toán học quốc tế. Thành tích của cô đã khẳng định tài năng, trí tuệ của thế hệ trẻ Việt Nam.
Những tấm gương trên đây là minh chứng cho thấy thanh niên, sinh viên ngày nay đang nỗ lực phấn đấu, cống hiến hết mình cho quê hương, đất nước. Họ là niềm tự hào của gia đình, nhà trường và xã hội.
Tuy nhiên, bên cạnh những thanh niên, sinh viên có lối sống đẹp, giàu lý tưởng, vẫn còn một bộ phận nhỏ thanh niên có lối sống ích kỷ, thờ ơ với xã hội. Họ chỉ biết hưởng thụ, không chịu học tập, lao động, không có ước mơ, hoài bão. Đây là những biểu hiện tiêu cực cần được phê phán và khắc phục.
Tóm lại, thanh niên, sinh viên ngày nay cần xác lập cho mình một lý tưởng sống cao đẹp, phù hợp với thời đại. Lý tưởng ấy sẽ là ngọn đuốc soi sáng con đường đi tới tương lai của họ.
câu 5. Thông điệp có ý nghĩa nhất đối với tôi khi đọc đoạn trích là tầm quan trọng của việc vượt qua khó khăn và thử thách trong cuộc sống. Đoạn trích nhấn mạnh rằng để đạt được mục tiêu và ước mơ, chúng ta cần phải trải qua những gian khổ và thất bại. Nó khuyến khích chúng ta không bỏ cuộc trước những khó khăn và luôn cố gắng vươn lên. Thông điệp này nhắc nhở chúng ta rằng không có con đường nào dẫn đến thành công mà không gặp phải những chướng ngại vật. Chúng ta cần phải sẵn sàng đối mặt với những thử thách và học cách vượt qua chúng để trưởng thành và phát triển bản thân.