i:
câu 1. Thể thơ của văn bản là thơ tự do. Văn bản sử dụng các dòng thơ có độ dài khác nhau, không tuân theo quy luật cố định về số lượng chữ trong mỗi câu thơ. Điều này tạo nên sự linh hoạt và tự do trong cách diễn đạt cảm xúc, giúp tác giả thể hiện trọn vẹn những suy tư, tình cảm sâu sắc về quê hương.
câu 2. Nhân vật trữ tình trong bài thơ "Dấu Quê" là tác giả Nguyễn Minh Khiêm.
câu 3. Đoạn trích "Dấu quê" của Nguyễn Minh Khiêm đã khắc họa một cách tinh tế và sâu sắc về cuộc sống và con người ở làng quê Việt Nam. Tác giả sử dụng ngôn ngữ giản dị nhưng giàu hình ảnh để miêu tả khung cảnh thiên nhiên tươi đẹp, bình yên của làng quê. Những hình ảnh như "bàn chân nhẫn bắc", "miếng cà nhai tự ngày xưa", "lời quê lắm nắng, nhiều mưa" gợi lên sự mộc mạc, chân chất của đời sống nông thôn. Đồng thời, tác giả cũng khéo léo lồng ghép vào đó những giá trị truyền thống, đạo đức tốt đẹp của dân tộc. Hình ảnh "chân trời!" và "cái cổng cóc ngồi dầm mưa" mang ý nghĩa biểu tượng cho sự kiên cường, bất khuất của con người trước khó khăn thử thách. Câu thơ "ngọt với đất lành làng ơi!" thể hiện tình cảm gắn bó, yêu mến quê hương tha thiết của nhà thơ. Qua đó, ta có thể cảm nhận được vẻ đẹp thuần khiết, bình dị mà ấm áp của làng quê Việt Nam.
câu 4. Đoạn thơ sử dụng biện pháp tu từ so sánh "hồn như hạt cải, hạt kê" để thể hiện sự gắn bó sâu sắc giữa con người và quê hương. Hình ảnh "hạt cải", "hạt kê" mang ý nghĩa biểu tượng cho sự nhỏ bé, giản dị nhưng cũng rất quý giá, gần gũi, thân thuộc. So sánh "hồn" - linh hồn, tinh thần, phẩm chất của con người với "hạt cải", "hạt kê" nhấn mạnh sự bền bỉ, kiên cường, bất khuất của con người trước mọi thử thách. Con người dù có đi đâu, làm gì thì cuối cùng vẫn luôn hướng về cội nguồn, về nơi chôn rau cắt rốn của mình. Biện pháp so sánh này góp phần tạo nên vẻ đẹp mộc mạc, bình dị nhưng đầy sức sống của đoạn thơ, đồng thời khẳng định tình cảm thiêng liêng, sâu nặng của con người đối với quê hương.
câu 5. 1. Xác định phương thức biểu đạt chính:
- Phương thức biểu đạt chính: Biểu cảm.
2. Nêu tác dụng của biện pháp tu từ so sánh:
- Biện pháp tu từ so sánh "như" được sử dụng để tạo nên hình ảnh sinh động và gợi cảm.
- So sánh "gọi tên làng như là đứa trẻ lạc đường gọi cha" thể hiện sự gắn bó sâu sắc giữa con người với quê hương, nơi chôn rau cắt rốn. Hình ảnh đứa trẻ lạc đường tìm kiếm cha gợi lên nỗi nhớ da diết, khao khát được trở về nguồn cội.
- So sánh "bàn chân nhẫn bắc, nam rồi thương về cái cổng cóc ngồi dầm mưa, miếng cà nhai tự ngày xưa bây giờ nghe lại vẫn chưa hết giòn!" miêu tả cụ thể những kỷ niệm tuổi thơ gắn liền với quê hương. Những hình ảnh giản dị nhưng đầy sức gợi, khiến người đọc cảm nhận được tình yêu quê hương tha thiết của tác giả.
- Tác dụng chung: Việc sử dụng biện pháp so sánh giúp tăng cường tính biểu cảm, tạo ấn tượng mạnh mẽ cho người đọc, đồng thời khơi gợi lòng yêu quê hương, đất nước trong mỗi người.
3. Phân tích hiệu quả nghệ thuật của phép đối lập:
- Phép đối lập được sử dụng trong đoạn trích nhằm tạo nên sự tương phản rõ nét giữa hai khía cạnh của cuộc sống: hiện tại và quá khứ.
- Đối lập giữa "tự nhiên lại gọi tên làng" - hiện tại với "chân trời! Bàn chân nhẫn bắc, nam rồi thương về cái cổng cóc ngồi dầm mưa, miếng cà nhai tự ngày xưa bây giờ nghe lại vẫn chưa hết giòn!" - quá khứ.
- Sự đối lập này nhấn mạnh vào những giá trị truyền thống, những ký ức đẹp đẽ của quê hương mà tác giả muốn lưu giữ.
- Hiệu quả nghệ thuật: Tạo nên sự hấp dẫn, lôi cuốn cho bài thơ, đồng thời khẳng định vai trò quan trọng của quê hương trong tâm hồn mỗi người.
4. Trình bày suy nghĩ về ý nghĩa của việc lưu giữ dấu quê trong cuộc sống hiện đại ngày nay:
- Ý nghĩa của việc lưu giữ dấu quê: Dấu quê là những giá trị tinh thần, vật chất, lịch sử, văn hóa của quê hương, được lưu giữ và truyền tải qua các thế hệ.
- Trong cuộc sống hiện đại, việc lưu giữ dấu quê có ý nghĩa vô cùng to lớn:
+ Giúp con người gìn giữ bản sắc dân tộc, tránh bị hòa tan trong dòng chảy hội nhập.
+ Mang đến niềm vui, hạnh phúc, sự bình yên cho tâm hồn con người.
+ Là nguồn động lực để con người vươn lên trong cuộc sống.
- Cần phải có ý thức bảo tồn và phát huy những giá trị tốt đẹp của quê hương, đồng thời tiếp thu những tinh hoa văn hóa nhân loại để xây dựng một xã hội văn minh, giàu đẹp.
ii:
Trong thời đại toàn cầu hóa và sự phát triển nhanh chóng của công nghệ thông tin, việc bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống trở nên càng quan trọng hơn bao giờ hết. Đặc biệt, trong bối cảnh hiện nay, khi mà thế hệ trẻ đóng vai trò chủ chốt trong việc duy trì và phát triển những giá trị này, chúng ta cần có những biện pháp hiệu quả để thúc đẩy quá trình này.
Đầu tiên, việc giáo dục và tạo nhận thức là rất cần thiết. Chúng ta cần tăng cường giáo dục về lịch sử, văn hóa và truyền thống của đất nước. Các trường học cần đưa vào giảng dạy các môn học liên quan đến văn hóa truyền thống, giúp học sinh hiểu rõ hơn về nguồn gốc và ý nghĩa của chúng. Đồng thời, cần tổ chức các hoạt động ngoại khoá, buổi thảo luận và diễn đàn để khuyến khích sự tương tác và trao đổi kiến thức giữa các thế hệ.
Thứ hai, cần tạo ra môi trường thuận lợi để các giá trị văn hóa truyền thống được bảo tồn và phát huy. Chính phủ và các tổ chức xã hội cần hỗ trợ và đầu tư vào việc phục hồi và bảo tồn di sản văn hóa. Việc xây dựng các viện bảo tàng, trung tâm văn hóa và các dự án nghiên cứu nhằm thu thập, lưu trữ và giới thiệu các giá trị văn hóa truyền thống là vô cùng quan trọng. Bên cạnh đó, cần tạo điều kiện thuận lợi cho các nghệ nhân và nghệ sĩ trẻ tiếp cận và học hỏi từ những người đi trước.
Thứ ba, chúng ta cần khuyến khích sự sáng tạo và kết hợp giữa các yếu tố truyền thống và hiện đại. Thay vì chỉ đơn thuần tái hiện lại những hình ảnh cũ, chúng ta có thể khuyến khích các nghệ sĩ trẻ sáng tạo dựa trên nền tảng văn hóa truyền thống. Sự kết hợp giữa yếu tố truyền thống với phong cách hiện đại sẽ mang lại những tác phẩm mới mẻ và độc đáo, đồng thời vẫn giữ được tinh thần và giá trị cốt lõi của văn hóa truyền thống. Điều này không chỉ mang lại giá trị nghệ thuật mà còn góp phần quảng bá và lan tỏa những giá trị văn hóa truyền thống tới cộng đồng quốc tế.
Cuối cùng, mỗi cá nhân, dù là học sinh, sinh viên hay người trưởng thành, đều có trách nhiệm tự tìm hiểu và khám phá về văn hóa truyền thống. Chúng ta cần tham gia vào các hoạt động văn hóa địa phương, lễ hội và sự kiện để trải nghiệm trực tiếp và hiểu rõ hơn về những giá trị này. Đồng thời, chúng ta cũng cần chia sẻ và truyền tải những giá trị đó qua mạng xã hội và các kênh truyền thông khác nhau để lan tỏa rộng rãi.
Trên tất cả, việc bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống không chỉ là trách nhiệm của một nhóm người hay một tổ chức nào đó, mà là trách nhiệm của toàn xã hội. Chúng ta cần cùng nhau hành động để đảm bảo rằng những giá trị quý báu này sẽ mãi mãi tồn tại và được truyền đạt cho các thế hệ mai sau.