I. ĐỌC HIỂU (4,0 điểm) Đọc đoạn trích: (1) (Tóm tắt một đoạn: Nguyễn Thị Diễm ở Đông Sơn, là em họ ngoại Trần Khát Chân, thân với người đàn bà họ Lí ở Cẩm Giàng. Họ hứa gả con cho nhau nếu sau lễ cún...

câu 1. - Hai dấu hiệu để xác định thể loại văn học của văn bản trên là:
+ Văn bản sử dụng yếu tố hoang đường, kì ảo.
+ Nhân vật chính là con người bình thường, trải qua cuộc phiêu lưu kì lạ.

câu 2. * :

Theo văn bản, Phật Sinh dâng kế sách lên vua Giản Định, sau đó cầm quân đi đánh giặc là vì:

- Tình yêu dành cho Lệ Nương: Phật Sinh quyết tâm giúp đỡ Lệ Nương thoát khỏi cảnh ngộ bi thảm, dù phải hy sinh bản thân.
- Lòng căm thù giặc Minh: Sự tàn bạo của giặc Minh khiến Phật Sinh càng thêm phẫn nộ, quyết tâm chiến đấu để bảo vệ đất nước, giành lại độc lập cho dân tộc.
- Ý thức trách nhiệm với đất nước: Phật Sinh nhận thức sâu sắc về vai trò của mình trong việc bảo vệ chủ quyền lãnh thổ, chống lại kẻ thù xâm lược.

Phản ánh:

Việc phân tích nguyên nhân hành động của nhân vật đòi hỏi chúng ta phải đặt nhân vật vào bối cảnh lịch sử cụ thể, đồng thời chú ý đến tính cách, phẩm chất của nhân vật. Ngoài những yếu tố cá nhân, chúng ta cần nhìn nhận tác động của hoàn cảnh xã hội, lịch sử đến hành động của nhân vật. Điều này giúp chúng ta hiểu rõ hơn động lực thúc đẩy nhân vật hành động, từ đó đánh giá chính xác hơn về tính cách, phẩm chất của nhân vật.

câu 3. * Nhân vật nàng Lệ Nương:
* Nàng Lệ Nương là một người con gái xinh đẹp, hiền thục, hiếu thảo và chung thủy.
* Nàng là biểu tượng cho vẻ đẹp tâm hồn thanh tao, thuần khiết của người phụ nữ Việt Nam thời phong kiến.
* Nàng mang trong mình lòng son sắt, thủy chung, sẵn sàng hy sinh hạnh phúc cá nhân để bảo vệ danh dự gia đình và trọn đạo làm dâu.
* Sự hi sinh cao cả của nàng khiến người đọc xúc động và trân trọng phẩm chất tốt đẹp của người phụ nữ xưa.

Phản ánh về quá trình giải quyết vấn đề:

Quá trình phân tích nhân vật Lệ Nương đòi hỏi sự kết hợp giữa việc đọc kỹ văn bản, nắm vững nội dung cốt truyện và khả năng suy luận logic. Việc sử dụng sơ đồ tư duy giúp tôi hệ thống hóa các đặc điểm của nhân vật một cách trực quan, dễ nhớ và dễ so sánh. Bên cạnh đó, việc đặt câu hỏi mở rộng giúp tôi đào sâu hơn vào tính cách và hành động của nhân vật, đồng thời tạo cơ hội cho học sinh phát triển khả năng tư duy phản biện và diễn đạt ý tưởng một cách mạch lạc.

câu 4. Trong văn bản "Chuyện Lệ Nương", tác giả Nguyễn Dữ đã sử dụng các chi tiết kì ảo nhằm tạo nên sức hấp dẫn và ý nghĩa sâu sắc cho câu chuyện. Các chi tiết kì ảo như việc Lệ Nương hóa thành chim phượng hoàng bay về cõi tiên, Phật Sinh gặp lại Lệ Nương trong giấc mơ, và việc Lệ Nương báo mộng cho Phật Sinh... đã góp phần tạo nên một thế giới huyền bí, lung linh, khiến người đọc tò mò và cuốn hút.

Bên cạnh đó, các chi tiết kì ảo còn mang ý nghĩa biểu tượng sâu sắc. Chim phượng hoàng là biểu tượng của sự cao quý, thanh tao, tượng trưng cho vẻ đẹp tâm hồn của Lệ Nương. Việc Phật Sinh gặp lại Lệ Nương trong giấc mơ thể hiện sự tiếc nuối, day dứt của chàng đối với người vợ đã khuất. Và việc Lệ Nương báo mộng cho Phật Sinh chính là lời nhắc nhở về đạo đức, về lòng hiếu thảo, về trách nhiệm của mỗi người đối với gia đình và xã hội.

Tóm lại, việc sử dụng các chi tiết kì ảo trong "Chuyện Lệ Nương" đã góp phần tạo nên giá trị nghệ thuật độc đáo cho tác phẩm, đồng thời thể hiện tư tưởng nhân văn sâu sắc của tác giả.

câu 5. I. ĐỌC HIỂU
. Phương thức biểu đạt chính của văn bản: Tự sự.
. Các sự kiện chính của văn bản:
- Sự kiện 1: Phật Sinh nghe tin Lệ Nương bị bắt vào cung, chàng bỏ cả ăn, ngủ, quyết tâm đi tìm nàng.
- Sự kiện 2: Phật Sinh gặp lại Lệ Nương, hai người gặp nhau trong hoàn cảnh bi thảm, Lệ Nương đã chết.
- Sự kiện 3: Phật Sinh đau khổ, tuyệt vọng, quyết định không lấy vợ nữa.
. Chi tiết tiêu biểu: “Đêm hôm ấy, Phật Sinh nằm mơ thấy Lệ Nương đến gặp mình, hai người ôm nhau khóc lóc, kể lể nỗi lòng.”
Tác dụng:
+ Thể hiện sự đau khổ, tiếc nuối của Phật Sinh khi mất đi người yêu.
+ Khơi gợi sự đồng cảm, xót thương của người đọc đối với nhân vật.
+ Tạo nên cao trào cho câu chuyện, khiến người đọc thêm phần day dứt, suy ngẫm về số phận của những người phụ nữ trong xã hội phong kiến.
. Chủ đề của văn bản: Số phận bi thảm của người phụ nữ trong xã hội phong kiến.
. Lời bình cuối truyện thể hiện quan niệm của tác giả về vấn đề:
+ Giữ chữ tín là một phẩm chất tốt đẹp của con người.
+ Tuy nhiên, trong một số trường hợp, giữ chữ tín có thể dẫn đến hậu quả nghiêm trọng, thậm chí là thiệt mạng.
+ Tác giả khuyên người đọc nên cân nhắc kỹ lưỡng giữa lợi ích cá nhân và lợi ích chung, giữa đạo đức và pháp luật.
II. LÀM VĂN
(Viết một bài luận thuyết phục người khác từ bỏ thói quen hút thuốc lá.)
Bài viết tham khảo:
Thuốc lá – kẻ thù thầm lặng của sức khỏe con người
Trong cuộc sống hiện đại ngày nay, thuốc lá đang trở thành một vấn đề nhức nhối, gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe cộng đồng. Hút thuốc lá là một thói quen xấu, gây ra nhiều hệ lụy nghiêm trọng, đặc biệt là đối với sức khỏe của người hút và những người xung quanh. Vì vậy, mỗi người cần nâng cao ý thức, tích cực tuyên truyền và từ bỏ thói quen hút thuốc lá ngay từ bây giờ.
Hút thuốc lá là một hành vi nguy hiểm, gây hại cho sức khỏe của người hút và những người xung quanh. Trong thuốc lá chứa hơn 7.000 chất hóa học, trong đó có hơn 60 chất gây ung thư. Khi hút thuốc, những chất độc hại này sẽ xâm nhập vào cơ thể qua đường miệng, mũi hoặc phổi, gây ra nhiều bệnh tật nguy hiểm như ung thư phổi, ung thư vòm họng, bệnh tim mạch, đột quỵ,…
Không chỉ gây hại cho bản thân, hút thuốc lá còn gây ảnh hưởng xấu đến môi trường và những người xung quanh. Khói thuốc lá chứa nhiều chất độc hại, có thể gây ô nhiễm không khí, ảnh hưởng đến sức khỏe của những người hít phải. Ngoài ra, hút thuốc lá còn gây lãng phí tiền bạc, góp phần gia tăng tỷ lệ nghèo đói trong xã hội.
Vì vậy, mỗi người cần nâng cao ý thức, tích cực tuyên truyền và từ bỏ thói quen hút thuốc lá ngay từ bây giờ. Để từ bỏ thói quen hút thuốc lá, mỗi người cần có ý chí quyết tâm cao độ, kiên trì và nỗ lực vượt qua những khó khăn, thử thách. Bên cạnh đó, cần có sự hỗ trợ, động viên của gia đình, bạn bè và cộng đồng.
Có nhiều cách để giúp mọi người từ bỏ thói quen hút thuốc lá, ví dụ như:
– Tăng cường tuyên truyền, giáo dục về tác hại của thuốc lá.
– Xây dựng môi trường không khói thuốc lá tại các nơi công cộng như trường học, bệnh viện, cơ quan, xí nghiệp,...
– Hỗ trợ người nghiện thuốc lá cai thuốc bằng các biện pháp như sử dụng thuốc cai thuốc lá, tư vấn tâm lý, thay đổi lối sống lành mạnh.
Mỗi người hãy cùng chung tay xây dựng một môi trường sống lành mạnh, không khói thuốc lá. Hãy nói không với thuốc lá, hãy bảo vệ sức khỏe của bản thân và những người xung quanh.