i:
câu 1. Đoạn trích sử dụng thể thơ tự do. Dấu hiệu nhận biết thể thơ này là số lượng chữ trong mỗi câu thơ không cố định, có thể dài ngắn khác nhau. Ngoài ra, cách gieo vần, nhịp điệu trong bài thơ cũng rất linh hoạt, tạo nên sự tự nhiên, phóng khoáng cho lời thơ.
câu 2. Đoạn thơ trên sử dụng nhiều hình ảnh quen thuộc, gần gũi với cuộc sống thường ngày của người Việt Nam để thể hiện tình cảm sâu nặng đối với Tổ quốc. Các hình ảnh này tạo nên một bức tranh tổng thể về vẻ đẹp của đất nước, con người Việt Nam.
- "Tổ quốc là khi mẹ sinh con" - Hình ảnh người mẹ sinh con là biểu tượng cho nguồn cội, gốc rễ của mỗi người. Mẹ là người đã sinh ra chúng ta, nuôi dưỡng chúng ta trưởng thành, là nơi chúng ta tìm về sau những vất vả, khó khăn của cuộc sống.
- "Là mùa xuân lắc rắc mưa phùn" - Mùa xuân là mùa của sự khởi đầu mới, của sự sinh sôi nảy nở. Mưa phùn là biểu tượng cho sự tươi mát, thanh khiết của thiên nhiên. Hình ảnh này gợi lên sự hy vọng, niềm tin vào tương lai tươi sáng của đất nước.
- "Có cái mũi dọc dừa, màu da vàng như nắng" - Cái mũi dọc dừa, màu da vàng như nắng là những nét đặc trưng của người Việt Nam. Đây là những hình ảnh giản dị nhưng đầy tự hào về bản sắc dân tộc.
- "Chân bấm ngõ làng đi hội Tết" - Đi hội Tết là hoạt động truyền thống của người Việt Nam, thể hiện tinh thần đoàn kết, gắn bó của cộng đồng. Hình ảnh này gợi lên sự vui tươi, náo nhiệt của cuộc sống thường ngày.
- "Đêm trở dạ có bà con chòm xóm hội vui mở suốt giang sơn" - Đêm trở dạ là thời khắc quan trọng của mỗi gia đình, khi đứa trẻ chào đời. Bà con chòm xóm cùng nhau giúp đỡ, chia sẻ niềm vui với gia đình. Hình ảnh này thể hiện tinh thần tương thân tương ái, đoàn kết của người Việt Nam.
- "Trời đất bếp lửa hồng ấm suốt cả đời ta" - Bếp lửa hồng là biểu tượng cho sự ấm áp, hạnh phúc của gia đình. Hình ảnh này gợi lên sự bình yên, thanh thản của cuộc sống thường ngày.
- "Giêng hai nao thương nhớ cũng là ngà..." - Giêng hai là tháng đầu năm, thời điểm mọi người sum họp, quây quần bên gia đình. Hình ảnh này gợi lên nỗi nhớ nhung, mong chờ của những người con xa xứ.
- "Con lớn như măng trong sự tích đằng ngà" - Măng là biểu tượng cho sự non nớt, ngây thơ của tuổi thơ. Sự tích đằng ngà là câu chuyện cổ tích về cây tre, thể hiện sức sống mãnh liệt, kiên cường của dân tộc Việt Nam.
- "Là mùa hè sen ngát những ao quê" - Sen là loài hoa tượng trưng cho sự thanh tao, thuần khiết. Ao quê là nơi lưu giữ những kỷ niệm tuổi thơ êm đềm. Hình ảnh này gợi lên sự thanh bình, yên ả của cuộc sống nông thôn.
- "Hồn trẻ Việt tự mang hồn Thánh Gióng" - Thánh Gióng là vị anh hùng dân tộc, biểu tượng cho sức mạnh, ý chí chiến đấu của dân tộc Việt Nam. Hình ảnh này gợi lên lòng tự hào về lịch sử hào hùng của dân tộc.
- "Sông Ngân chảy mơ huyền đêm cổ tích" - Sông Ngân là dòng sông trong truyện cổ tích, tượng trưng cho ước mơ, khát vọng của con người. Hình ảnh này gợi lên sự mộng mơ, lãng mạn của tuổi thơ.
- "Nết phúc hậu dịu dàng cô Tấm" - Cô Tấm là nhân vật trong truyện cổ tích, tượng trưng cho vẻ đẹp hiền dịu, nết na của người phụ nữ Việt Nam. Hình ảnh này gợi lên sự dịu dàng, duyên dáng của người phụ nữ Việt Nam.
- "Mùa thu gió thổi đằm hương mật" - Gió thu là biểu tượng cho sự nhẹ nhàng, thanh thoát. Hương mật là mùi hương thơm ngát, ngọt ngào. Hình ảnh này gợi lên sự thanh tao, nhã nhặn của mùa thu.
- "Nghĩa đồng bào ôm trọn biển và non" - Biển và non là biểu tượng cho sự rộng lớn, bao la của đất nước. Nghĩa đồng bào là tình yêu thương, sự đoàn kết của người dân Việt Nam. Hình ảnh này gợi lên sự vững chắc, bền bỉ của đất nước.
- "Hơi thở con căng ngực đất lành" - Hơi thở của con người là biểu tượng cho sự sống. Đất lành là nơi nuôi dưỡng, che chở con người. Hình ảnh này gợi lên sự ấm áp, an toàn của cuộc sống.
- "Là tất cả những gì yêu dấu nhất" - Tất cả những gì yêu dấu nhất là những điều quý giá, thiêng liêng nhất trong cuộc sống. Hình ảnh này gợi lên sự trân trọng, nâng niu những giá trị tốt đẹp của cuộc sống.
- "Không gọi được thành lời, thì gọi tổ quốc ơi!" - Gọi tổ quốc là cách thể hiện tình cảm sâu nặng, thiêng liêng của tác giả đối với đất nước. Hình ảnh này gợi lên sự xúc động, nghẹn ngào của tác giả trước vẻ đẹp của Tổ quốc.
câu 3. Những mạch nguồn sinh thành, nuôi dưỡng người con trong suy tưởng của tác giả ở đoạn trích:
- Mạch nguồn từ gia đình: "Tổ quốc là khi mẹ sinh con", "Là mùa xuân lắc rắc mưa phùn".
- Mạch nguồn từ cộng đồng: "Là mùa hè sen ngát những ao quê", "Là ngọt ngào tiếng Việt môi son", "Là tất cả những gì yêu dấu nhất không gọi được thành lời".
câu 4. Phép điệp cú pháp "Là..." được sử dụng trong các dòng thơ in đậm của đoạn trích tạo nên hiệu quả nghệ thuật đặc biệt. Phép điệp này lặp lại nhiều lần, nhấn mạnh ý nghĩa thiêng liêng của Tổ quốc đối với mỗi người Việt Nam. Nó thể hiện tình cảm sâu nặng, lòng biết ơn và sự trân trọng của tác giả dành cho Tổ quốc.
- Tạo nhịp điệu đều đặn: Phép điệp tạo ra nhịp điệu đều đặn, du dương, khiến cho lời thơ thêm phần uyển chuyển, dễ nghe, dễ nhớ.
- Nhấn mạnh ý nghĩa thiêng liêng của Tổ quốc: Phép điệp "Là..." giúp khẳng định vai trò to lớn của Tổ quốc trong cuộc sống của mỗi người. Mỗi hình ảnh được liệt kê sau đó đều là biểu tượng của Tổ quốc, góp phần làm rõ hơn ý nghĩa thiêng liêng ấy.
- Thể hiện tình cảm sâu nặng của tác giả: Phép điệp thể hiện tình cảm sâu nặng, lòng biết ơn và sự trân trọng của tác giả dành cho Tổ quốc. Tác giả muốn khẳng định rằng Tổ quốc là nơi chôn rau cắt rốn, là nơi nuôi dưỡng tâm hồn, là nguồn cội của mọi giá trị tinh thần.
- Gợi liên tưởng về vẻ đẹp của Tổ quốc: Các hình ảnh được liệt kê sau phép điệp đều là những hình ảnh đẹp đẽ, giàu sức gợi, gợi lên trong lòng người đọc những cảm xúc yêu mến, tự hào về Tổ quốc.
Kết luận: Phép điệp cú pháp "Là..." trong đoạn trích đã góp phần tạo nên hiệu quả nghệ thuật cao, giúp tác giả truyền tải trọn vẹn thông điệp về tình yêu Tổ quốc đến với người đọc.