I. Mở bài:
- Giới thiệu về hai tác giả Quang Dũng và Chế Lan Viên, cùng bối cảnh sáng tác của hai bài thơ "Tây Tiến" và "Tiếng hát con tàu".
- Nêu luận điểm chính: So sánh hai đoạn thơ "Sông Mã xa rồi Tây Tiến ơi... Mai Châu mùa em thơm nếp xôi" và "Khi ta ở chỉ là nơi đất ở... Khi ta đi đất đã hóa tâm hồn" để thấy được sự tương đồng và khác biệt trong cách thể hiện tình cảm quê hương, đất nước.
II. Thân bài:
1. Đoạn thơ "Sông Mã xa rồi Tây Tiến ơi... Mai Châu mùa em thơm nếp xôi":
- Nội dung:
- Thể hiện nỗi nhớ da diết về Tây Bắc, thiên nhiên hùng vĩ và những kỷ niệm gắn bó với đơn vị cũ.
- Hình ảnh thiên nhiên Tây Bắc được miêu tả sinh động, gợi lên vẻ đẹp hoang sơ nhưng cũng đầy hiểm nguy.
- Nỗi nhớ về những kỷ niệm gắn bó với nhân dân, đặc biệt là hình ảnh cô gái Thái dịu dàng, duyên dáng.
- Nghệ thuật:
- Sử dụng ngôn ngữ giàu chất tạo hình, âm thanh, màu sắc.
- Kết hợp hài hòa giữa yếu tố lãng mạn và hiện thực.
- Giọng điệu tha thiết, chân thành, thể hiện tình cảm sâu nặng của nhà thơ đối với Tây Bắc.
2. Đoạn thơ "Khi ta ở chỉ là nơi đất ở... Khi ta đi đất đã hóa tâm hồn":
- Nội dung:
- Thể hiện tình yêu quê hương, đất nước sâu sắc, coi mỗi mảnh đất đều là một phần máu thịt của mình.
- Khẳng định sức mạnh tinh thần to lớn của con người Việt Nam trong cuộc kháng chiến chống Pháp.
- Gợi nhắc về trách nhiệm của thế hệ trẻ đối với đất nước.
- Nghệ thuật:
- Sử dụng biện pháp tu từ ẩn dụ, hoán dụ, so sánh.
- Ngôn ngữ giản dị, mộc mạc nhưng giàu sức biểu cảm.
- Giọng điệu trữ tình, sâu lắng, thể hiện tình cảm chân thành của nhà thơ.
3. So sánh hai đoạn thơ:
- Điểm tương đồng:
- Cả hai đoạn thơ đều thể hiện tình cảm sâu nặng, thủy chung của nhà thơ đối với quê hương, đất nước.
- Cả hai đoạn thơ đều sử dụng ngôn ngữ giàu hình ảnh, giàu cảm xúc, thể hiện tài năng nghệ thuật của các tác giả.
- Điểm khác biệt:
- Đoạn thơ "Sông Mã xa rồi Tây Tiến ơi..." tập trung vào nỗi nhớ về một vùng đất cụ thể, thiên nhiên hùng vĩ và những kỷ niệm gắn bó với đơn vị cũ.
- Đoạn thơ "Khi ta ở chỉ là nơi đất ở..." khái quát tình yêu quê hương, đất nước, khẳng định sức mạnh tinh thần to lớn của con người Việt Nam trong cuộc kháng chiến chống Pháp.
III. Kết bài:
- Tóm tắt lại những nét tương đồng và khác biệt trong cách thể hiện tình cảm quê hương, đất nước của hai đoạn thơ.
- Đánh giá cao tài năng nghệ thuật của hai tác giả Quang Dũng và Chế Lan Viên trong việc khắc họa tình cảm thiêng liêng dành cho quê hương, đất nước.
- Kết luận rằng cả hai đoạn thơ đều góp phần làm phong phú thêm kho tàng thơ ca Việt Nam, thể hiện tình yêu quê hương, đất nước sâu sắc của các tác giả.