Phân tích "đám ma bác Giun" của Trần Đăng Khoa

Trần Đăng Khoa sinh ngày 9/5/1958 tại Hải Dương. Ông nổi tiếng với tài năng thơ ca từ rất sớm. Năm 8 tuổi, ông đã có một số sáng tác được in trên báo. Năm 10 tuổi, ông xuất bản tập thơ đầu tiên mang tên "Góc sân và khoảng trời" do NXB Kim Đồng ấn hành. Trong suốt sự nghiệp hoạt động văn học của mình, Trần Đăng Khoa luôn gắn bó với nền nông nghiệp Việt Nam và phản ánh chân thực đời sống của bà con nông dân. Một trong những tác phẩm tiêu biểu nhất của ông là bài thơ Đám ma bác Giun.

Bài thơ kể về đám tang của bác Giun đất. Ban đầu, đám ma diễn ra trong không khí vui vẻ, rộn ràng vì mọi người đều nghĩ rằng Giun đã chết. Tuy nhiên, khi đào mộ, họ phát hiện ra rằng Giun vẫn còn sống. Điều này khiến mọi người ngạc nhiên và xúc động.

Bác Giun mất vào buổi trưa
Một tuần sau đó, bác nằm trong quan tài

Không khí đám ma được miêu tả qua những chi tiết nhỏ như đất, kiến, ruồi xanh, chim diễu võ dương oai,... Tất cả đều góp phần tạo nên bức tranh sinh động về cuộc sống và thiên nhiên.

Đất ơi! Đất hỡi
Cháu kêu cháu gọi
Muôn vàn lần
Cháu đau cháu khóc
Đất ơi!...
Đất hỡi, đất hời!
Đất có đôi rồi!
Đất chia làm hai mảnh
Vừa khít chiếc quan tài!

Trong bài thơ, tác giả đã sử dụng biện pháp tu từ so sánh để nhấn mạnh sự tương đồng giữa bác Giun và chiếc quan tài. Điều này giúp người đọc dễ dàng hình dung được kích thước nhỏ bé của bác Giun.

Tiếp theo, tác giả tiếp tục miêu tả quá trình chôn cất bác Giun. Mọi người đào mộ rất sâu, nhưng cuối cùng phát hiện ra rằng bác Giun vẫn còn sống. Điều này khiến mọi người vô cùng bất ngờ và xúc động.

Nhờ chú Nhện đưa tiễn bác
Chú Nhện vội vàng đi mời
Xóm Tre, Bụi Chuối, Đuôi Chó, Gầm Giàn

Thằng Cu Gáy nhắc mãi:
- "Ô hay! Thế là sao?"
Cả nhà bác Giun sửng sốt, ngơ ngác.

Sau đó, bài thơ chuyển sang miêu tả cuộc sống mới của bác Giun sau khi được cứu sống. Bác Giun được chôn cất cẩn thận nhưng vẫn còn sống sót nhờ sự giúp đỡ của chú Nhện. Điều này thể hiện tình cảm gia đình, tình bạn giữa các loài vật.

Cháu nằm cháu ngủ
Cháu mơ thấy mẹ
Cho cháu bú tí

Bác Giun nằm trong lòng chú Nhện, được chăm sóc như một đứa trẻ. Hình ảnh này gợi lên tình mẫu tử thiêng liêng, ấm áp.

Kết thúc bài thơ, tác giả khẳng định lại tình cảm gia đình, tình bạn giữa các loài vật. Bác Giun được cứu sống và trở thành người bạn thân thiết của chú Nhện.

Như vậy, bài thơ Đám ma bác Giun của Trần Đăng Khoa đã khắc họa một cách sinh động và hài hước về cuộc sống của các loài vật. Bài thơ mang đậm tính chất hài hước, châm biếm, phê phán xã hội.