CÂY TRONG VƯỜN THÁNG BA Lê Thành Nghị Mùa đi trên là Trái xanh hát tuổi dậy thì Một ngày gió Xôn xao vòm lá trái cây chua Không còn trẻ mà là thì quả mướt Chùm năng non tưởng trái chín đầu cành Chiề...

Mít

I. ĐỌC HIỂU (4 điểm)

Câu 1 (0,5 điểm): Nếu dấu hiệu xác định thể thơ của văn bản trên.

Trả lời:

Văn bản được viết theo thể thơ tự do, thể hiện qua số câu không đều, dòng thơ dài ngắn linh hoạt, không theo niêm luật chặt chẽ như thơ lục bát hay thơ thất ngôn.

Câu 2 (1,0 điểm): Nêu cảm hứng chủ đạo của văn bản “Cây trong vườn tháng ba”

Trả lời:

Cảm hứng chủ đạo của bài thơ là cảm hứng về thời gian, tuổi trẻ và sự trưởng thành. Nhà thơ thể hiện sự rung động tinh tế trước vẻ đẹp của thiên nhiên vườn cây tháng ba, đồng thời lắng sâu trong dòng chảy ký ức, suy tư về những ước vọng, mong chờ của con người trong cuộc sống.

Câu 3 (1,0 điểm): Chỉ ra và phân tích tác dụng của việc sử dụng từ láy trong bốn dòng thơ đầu.

Trả lời:

Các từ láy trong bốn dòng thơ đầu gồm: “xôn xao”, “dậy thì”, “chua” (tính từ vị giác mang sắc thái cảm xúc).

• “Xôn xao” gợi tả âm thanh và chuyển động của vòm lá trong gió, đồng thời phản ánh trạng thái bồi hồi, rạo rực như tâm trạng tuổi mới lớn.
• “Dậy thì” không chỉ nói đến tuổi sinh lý mà còn biểu hiện giai đoạn tươi mới, nảy nở của cả trái cây và tâm hồn.
• “Chua” mang tính biểu cảm, gợi một cảm giác đặc trưng của trái cây đầu mùa, gợi liên tưởng đến những xúc cảm đầu đời, vừa lạ lẫm, vừa mãnh liệt.

⟶ Các từ láy giúp bài thơ thêm sinh động, gợi cảm, thể hiện sự hòa quyện giữa thiên nhiên và cảm xúc con người.

Câu 4 (0,5 điểm): Em hiểu như thế nào về ý nghĩa câu thơ "Chiều mượn gió làm sáo rung nắng xuống"?

Trả lời:

Câu thơ là một hình ảnh nhân hóa đầy chất thơ. "Chiều mượn gió" là cách nói nghệ thuật, gợi cảm giác như thiên nhiên có ý thức. Gió trở thành "sáo", thổi lên khúc nhạc của ánh nắng cuối ngày.

⟶ Ý nghĩa: Thể hiện sự giao hòa giữa các yếu tố thiên nhiên, đồng thời phản ánh tâm hồn thi sĩ đang nhạy cảm, đắm chìm trong vẻ đẹp nhẹ nhàng, lãng mạn của thời khắc cuối ngày tháng ba.

Câu 5 (1,0 điểm): Với Lê Thành Nghị: “Điều ao ước. Dù lâu. Rồi sẽ đến.” Để điều ao ước của bản thân “rồi sẽ đến”, em sẽ làm gì?

Trả lời:

Để điều ao ước “rồi sẽ đến”, em sẽ:

• Xác định rõ ước mơ, mục tiêu sống, từ đó lên kế hoạch cụ thể để theo đuổi.
• Kiên trì, bền bỉ học tập và rèn luyện bản thân, không ngừng vượt qua khó khăn, thử thách.
• Luôn giữ niềm tin và sự lạc quan, bởi thành công không đến ngay, mà là kết quả của nỗ lực lâu dài.

⟶ Như nhà thơ đã viết, nếu ta kiên định, thì “điều ao ước, dù lâu, rồi sẽ đến”.

II. VIẾT (6 điểm)

Câu 1 (2 điểm): Viết đoạn văn (khoảng 200 chữ) phân tích những đặc sắc nghệ thuật của văn bản "Cây trong vườn tháng ba".

Đoạn văn mẫu:

Bài thơ “Cây trong vườn tháng ba” của Lê Thành Nghị mang những đặc sắc nghệ thuật nổi bật, góp phần thể hiện sâu sắc chủ đề và cảm xúc của tác giả. Trước hết, nhà thơ đã sử dụng thể thơ tự do, tạo không gian mở cho cảm xúc và hình ảnh tuôn trào tự nhiên, mềm mại. Hệ thống từ láy như “xôn xao”, “mướt”, “run”… giúp khơi gợi âm thanh, màu sắc và chuyển động sống động của thiên nhiên, đồng thời phản ánh tinh tế trạng thái nội tâm con người. Bên cạnh đó, nghệ thuật nhân hóa và ẩn dụ được sử dụng khéo léo: “chiều mượn gió làm sáo rung nắng xuống” là một hình ảnh thơ đầy chất nhạc và chất họa, thể hiện sự giao hòa giữa con người và cảnh vật. Toàn bài thơ mang giọng điệu nhẹ nhàng, sâu lắng, gợi nhiều suy ngẫm về thời gian, tuổi trẻ, ước mơ và sự chờ đợi. Những thủ pháp nghệ thuật ấy đã tạo nên vẻ đẹp riêng cho bài thơ, làm rung động lòng người đọc qua cảm xúc tinh tế và suy tư nhân văn.

Câu 2 (4 điểm): Viết bài văn nghị luận (khoảng 500 chữ) bày tỏ ý kiến về vấn đề:

“Năm tháng âm thầm, năm tháng đi qua”. Thời gian trôi, lặng lẽ, không ngừng nghỉ. Những khoảng lặng là một phần không thể thiếu trong cuộc đời mỗi chúng ta. Vì thế, mỗi người cần những khoảng lặng bình yên để cảm nhận ý nghĩa của cuộc sống hay chỉ cần sống là để hưởng thụ?

Bài văn mẫu:

Thời gian luôn trôi qua âm thầm, lặng lẽ, không bao giờ dừng lại. Trong dòng chảy không ngừng nghỉ ấy, mỗi người đều cần có những khoảng lặng bình yên để cảm nhận và thấu hiểu ý nghĩa đích thực của cuộc sống, thay vì chỉ sống để hưởng thụ.

Trong guồng quay hối hả của xã hội hiện đại, con người dễ rơi vào trạng thái mỏi mệt, căng thẳng, thậm chí là đánh mất phương hướng. Những khoảng lặng - đôi khi là một buổi chiều không tiếng ồn, một khoảnh khắc suy tư bên tách trà, hay chỉ đơn giản là một phút lắng nghe chính mình - trở nên vô cùng quý giá. Đó là lúc ta nhìn lại bản thân, chiêm nghiệm những gì đã qua, trân trọng hiện tại và điều chỉnh lối sống cho tương lai. Không có khoảng lặng, cuộc sống sẽ trở thành một cuộc đua mù quáng, khiến ta dễ sa vào lối sống hưởng thụ, chạy theo vật chất và đánh mất chiều sâu tâm hồn.

Sống không chỉ là để tận hưởng, mà là để hiểu, để trưởng thành, để yêu thương. Người biết lặng lại để cảm nhận, là người biết sống có trách nhiệm với bản thân và cộng đồng. Khoảng lặng giúp ta nhận ra vẻ đẹp giản dị của đời sống, từ đó nuôi dưỡng lòng biết ơn, sự vị tha và lý tưởng sống cao đẹp. Những vĩ nhân như Mác, Gandhi hay Mandela đều từng trải qua những khoảng lặng trong cuộc đời – và chính những lúc ấy đã hun đúc nên tinh thần vĩ đại của họ.

Tuy nhiên, điều đó không có nghĩa ta từ chối niềm vui sống. Hưởng thụ đúng mức, sống tích cực là điều cần thiết, nhưng không nên lấy đó làm mục đích tối thượng. Khoảng lặng không phải để xa lánh cuộc đời, mà là để trở lại mạnh mẽ và ý nghĩa hơn.

Tóm lại, mỗi người cần biết tạo ra và trân trọng những khoảng lặng trong cuộc sống. Đó không chỉ là khoảng nghỉ, mà là bước đệm cho những hành trình sống sâu sắc, nhân văn và bền vững.