04/06/2025
04/06/2025
04/06/2025
Hương Giang Văn học hiện thực Việt Nam giai đoạn đầu thế kỷ XX là một mảng sáng rực rỡ, phản ánh sâu sắc hiện thực xã hội đầy bất công, áp bức trong thời kỳ nửa phong kiến, nửa thuộc địa. Trong dòng chảy ấy, những nhân vật thuộc tầng lớp thấp – như nông dân, người lao động nghèo, phụ nữ bị áp bức, trẻ em cơ nhỡ – luôn chiếm vị trí trung tâm. Họ không chỉ là đối tượng phản ánh mà còn là “linh hồn” của tác phẩm, góp phần làm nên chiều sâu hiện thực và nhân đạo cho văn học Việt Nam.
Trước hết, những nhân vật tầng lớp thấp là tấm gương phản chiếu hiện thực xã hội một cách chân thật, rõ nét nhất. Qua số phận của họ, các nhà văn hiện thực đã phơi bày sự tàn bạo của xã hội thực dân phong kiến: người nông dân bị sưu cao thuế nặng, người phụ nữ bị chà đạp, bóc lột, trẻ em bị bỏ rơi, đói rét… Nhân vật chị Dậu trong Tắt đèn (Ngô Tất Tố) là một điển hình cho người phụ nữ nông dân lam lũ, chịu đủ áp bức mà vẫn dũng cảm phản kháng. Hay như lão Hạc trong truyện ngắn cùng tên của Nam Cao – một người nông dân nghèo khổ, già yếu nhưng vẫn giữ trọn lòng tự trọng đến phút cuối đời. Những mảnh đời ấy đã làm sống dậy cả một giai đoạn lịch sử đầy đau thương.
Thứ hai, các nhân vật thuộc tầng lớp thấp thể hiện sâu sắc tinh thần nhân đạo của các tác giả hiện thực. Họ không bị mô tả một cách phiến diện hay thương hại, mà được khắc họa như những con người có chiều sâu tâm hồn, có phẩm chất tốt đẹp: biết yêu thương, hy sinh, sống tử tế dù trong hoàn cảnh nghèo khổ, bị dồn đến đường cùng. Họ khiến người đọc không chỉ thương cảm mà còn kính trọng. Chính sự đồng cảm, trân trọng ấy làm nổi bật tư tưởng nhân đạo xuyên suốt trong văn học hiện thực.
Không chỉ thế, những nhân vật này còn tạo nên mâu thuẫn và cao trào trong tác phẩm, góp phần phát triển cốt truyện và làm nổi bật tính cách nhân vật khác. Trong Vợ nhặt của Kim Lân, cô vợ nhặt – một người phụ nữ rách rưới, vô danh – lại trở thành hình tượng đặc biệt: đại diện cho khát vọng sống, niềm tin và lòng nhân ái ngay trong nạn đói khủng khiếp. Những nhân vật như thế khiến tác phẩm không chỉ phản ánh hiện thực mà còn truyền đi niềm tin vào sự sống và phẩm chất tốt đẹp của con người.
Tóm lại, nhân vật tầng lớp thấp trong văn học hiện thực Việt Nam không chỉ là “nạn nhân” của xã hội mà còn là những con người mang phẩm giá, là trụ cột của thông điệp nhân đạo và là công cụ đắc lực để nhà văn tố cáo cái xấu, khơi dậy cái đẹp. Họ là minh chứng sống động cho giá trị của văn học: vừa phản ánh cuộc đời, vừa làm đẹp tâm hồn con người.
Nếu bạn muốn hỏi bài tập
Các câu hỏi của bạn luôn được giải đáp dưới 10 phút
CÂU HỎI LIÊN QUAN
Top thành viên trả lời