Bài thơ "Tiếng đàn bầu" của Nguyễn Đức Mậu đã khắc họa một cách chân thực và đầy cảm xúc về tiếng đàn bầu - một loại nhạc cụ truyền thống của Việt Nam. Bài thơ mang đến cho độc giả những trải nghiệm tuyệt vời về âm thanh du dương, sâu lắng của tiếng đàn bầu, đồng thời cũng khơi gợi lòng tự hào dân tộc.
Mở đầu bài thơ, tác giả đưa người đọc vào không khí tĩnh lặng của đêm khuya, khi mọi vật đều chìm vào giấc ngủ say. Trong khung cảnh ấy, tiếng đàn bầu vang lên như một nốt nhạc duy nhất, tạo nên sự tương phản thú vị. Hình ảnh "lững lờ trăng soi" và "dây đồng, dây sắt" được sử dụng để miêu tả âm sắc đa dạng của tiếng đàn bầu, từ nhẹ nhàng, êm ái đến trầm bổng, sâu lắng. Từ láy "lững lờ" kết hợp với phép nhân hóa "trăng" khiến cho âm thanh của tiếng đàn bầu trở nên mềm mại, uyển chuyển hơn bao giờ hết.
Khổ thơ tiếp theo, tác giả ví von tiếng đàn bầu như "suối ngọt" - một hình ảnh gợi lên cảm giác mát lành, dễ chịu. Tiếng đàn bầu không chỉ là âm thanh đơn thuần mà còn là dòng chảy của cảm xúc, của tâm hồn con người. Nó len lỏi vào từng ngóc ngách của cuộc sống, mang đến niềm vui, nỗi buồn, hạnh phúc và cả những suy tư, trăn trở. Câu thơ "ngân dài" được sử dụng để diễn tả sự kéo dài của âm thanh, tạo nên hiệu quả nghệ thuật cao.
Ở khổ thơ cuối cùng, tác giả bày tỏ tình cảm sâu nặng của mình dành cho quê hương, đất nước. Tiếng đàn bầu được ví như "tiếng mẹ", "giọng cha" - những âm thanh quen thuộc, thân thương nhất trong cuộc đời mỗi người. Qua đó, tác giả muốn khẳng định giá trị thiêng liêng của tiếng đàn bầu, nó không chỉ là một nhạc cụ mà còn là biểu tượng của tình yêu quê hương, đất nước. Biện pháp tu từ ẩn dụ và hoán dụ được sử dụng một cách khéo léo, góp phần làm tăng thêm sức biểu cảm cho bài thơ.
Nhìn chung, bài thơ "Tiếng đàn bầu" của Nguyễn Đức Mậu đã thành công trong việc kết hợp giữa nội dung và nghệ thuật. Tác giả đã sử dụng ngôn ngữ giản dị, mộc mạc nhưng giàu hình ảnh, giúp người đọc dễ dàng cảm nhận được vẻ đẹp của tiếng đàn bầu. Bài thơ không chỉ là một tác phẩm nghệ thuật mà còn là một lời tri ân sâu sắc dành cho quê hương, đất nước.