i:
1. Phương thức biểu đạt chính: Biểu cảm.
2. Nội dung chính: Bài thơ thể hiện tình cảm sâu sắc của tác giả đối với quê hương, những kỷ niệm đẹp đẽ về tuổi thơ, sự vất vả, lam lũ của cha mẹ. Đồng thời, bài thơ cũng gợi lên nỗi nhớ da diết về quê hương, về những giá trị truyền thống tốt đẹp của dân tộc.
3. Biện pháp tu từ:
- So sánh: "Đường chân trời là nơi ta nhìn thấy chỗ tận cùng của bầu trời / và mặt đất, hay là nơi trái đất bay lên chạm tới bầu trời." (so sánh đường chân trời với nơi tận cùng của bầu trời hoặc nơi trái đất bay lên chạm tới bầu trời).
- Nhân hóa: "Tuổi thơ cha như một cánh diều" (nhân hóa tuổi thơ bằng cách so sánh nó với cánh diều).
4. Tác dụng:
- So sánh: Tăng sức gợi hình, gợi cảm cho sự diễn đạt, giúp người đọc hình dung rõ nét hơn về vẻ đẹp hùng vĩ, bao la của đường chân trời.
- Nhân hóa: Làm cho tuổi thơ trở nên sinh động, gần gũi, có hồn hơn, đồng thời thể hiện được tâm tư, tình cảm của tác giả đối với tuổi thơ, với quê hương.
5. Cảm nhận cá nhân:
Bài thơ đã khơi gợi trong tôi những cảm xúc bồi hồi, xao xuyến về quê hương, về những kỷ niệm đẹp đẽ của tuổi thơ. Tôi cảm nhận được sự trân trọng, biết ơn của tác giả đối với những giá trị truyền thống tốt đẹp của dân tộc. Bài thơ cũng nhắc nhở chúng ta hãy luôn hướng về cội nguồn, về những điều bình dị, giản đơn nhưng đầy ý nghĩa.
xi:
câu 1: Theo văn bản, "Đường chân trời" được hiểu là biểu tượng cho sự rộng lớn, bao la, là nơi mà chúng ta chưa biết đến, chưa khám phá hết. Nó thể hiện ước mơ, hy vọng về tương lai tươi sáng, về những điều mới mẻ đang đợi chúng ta ở phía trước.
câu 2: Trong đoạn thơ trên, tác giả sử dụng nhiều tính từ để miêu tả quê hương và cuộc sống của nhân vật chính. Các tính từ này góp phần tạo nên bức tranh sinh động về quê hương nghèo khó, khắc nghiệt nhưng vẫn ẩn chứa vẻ đẹp bình dị, mộc mạc.
- Chua chát: Miêu tả sự vất vả, gian khổ của cuộc sống nông thôn, nơi mà mọi thứ đều phải chắt chiu, tiết kiệm.
- Hẹp: Thể hiện sự chật chội, tù túng của ngôi nhà, con đường, ngõ nhỏ - biểu tượng cho cuộc sống nghèo nàn, thiếu thốn.
- Oằn mình: Gợi lên hình ảnh cây lúa phải chịu đựng nắng mưa, bão tố, thể hiện sự kiên cường, bất khuất của con người trước thiên nhiên khắc nghiệt.
- Mộc mạc: Nhấn mạnh nét đẹp giản dị, chân chất của cuộc sống nông thôn, nơi mà con người gắn bó với thiên nhiên, với lao động.
- Bình yên: Tạo cảm giác thanh bình, an nhiên, đối lập với sự ồn ào, náo nhiệt của thành phố.
Các tính từ này giúp người đọc hiểu rõ hơn về hoàn cảnh sống, tâm tư tình cảm của nhân vật chính, đồng thời khơi gợi sự đồng cảm, chia sẻ với những mảnh đời bất hạnh, những ước mơ giản dị nhưng đầy ý nghĩa.
câu 3: Trong đoạn trích "Đường chân trời", tác giả Nguyễn Sĩ Đại sử dụng hình thức lời tâm sự của nhân vật trữ tình - người cha với con để tạo nên hiệu quả nghệ thuật đặc biệt. Cách tiếp cận này giúp tác giả truyền tải thông điệp về tình cảm gia đình, sự trưởng thành và khám phá thế giới một cách tự nhiên, gần gũi.
* Tạo sự kết nối giữa hai thế hệ: Lời tâm sự của người cha mang đến cảm giác ấm áp, an toàn, như một dòng suối mát lành chảy vào tâm hồn đứa con. Qua đó, tác giả thể hiện được vai trò quan trọng của người cha trong việc định hướng, dẫn dắt con cái trên hành trình cuộc sống.
* Thể hiện sự thấu hiểu và chia sẻ: Người cha không chỉ đơn thuần kể chuyện mà còn bộc lộ những suy tư, trăn trở của mình về cuộc sống, về tương lai của con cái. Điều này khiến cho lời tâm sự trở nên sâu sắc, giàu tính triết lý, đồng thời khơi gợi sự đồng cảm từ phía độc giả.
* Khơi gợi trí tưởng tượng và khát vọng khám phá: Những hình ảnh ẩn dụ về "chân trời" được sử dụng xuyên suốt bài thơ, tạo nên một không gian mơ hồ, huyền ảo, kích thích trí tưởng tượng của người đọc. Đồng thời, qua lời tâm sự của người cha, tác giả cũng muốn gửi gắm thông điệp về sự cần thiết phải khám phá, trải nghiệm, vượt qua giới hạn của bản thân.
Nhìn chung, việc sử dụng hình thức lời tâm sự của nhân vật trữ tình người cha với con trong "Đường chân trời" góp phần làm tăng thêm sức hấp dẫn, ý nghĩa và giá trị nghệ thuật cho tác phẩm. Nó không chỉ là lời nhắn nhủ của người cha dành cho con mà còn là lời nhắc nhở đối với mỗi chúng ta về trách nhiệm, tình yêu thương và sự hy sinh của đấng sinh thành.
câu 4: Trong đoạn trích trên, tác giả Nguyễn Sĩ Đại viết về tình cảm gia đình, đặc biệt là tình phụ tử thiêng liêng. Những dòng thơ "Cha mừng con giờ đã đủ đầy, nhưng vô hạn thương con những chân trời khuất lấp" thể hiện niềm vui sướng của người cha khi thấy con mình trưởng thành, được hưởng thụ cuộc sống sung túc, đầy đủ. Tuy nhiên, ẩn sâu trong đó là nỗi lo lắng, xót xa của người cha khi nhìn thấy tương lai của con mình vẫn còn nhiều khó khăn, thử thách.
Hình ảnh "những chân trời khuất lấp" gợi lên sự bao la, rộng lớn của thế giới bên ngoài, nơi mà con người chưa thể khám phá hết. Cha lo rằng con sẽ gặp phải những khó khăn, trắc trở trên hành trình tìm kiếm ước mơ, hoài bão của mình. Câu thơ "mây mùa hạ, trăng mùa thu, cả mùa đông gió bắc, chim thiên di ào ạt vỗ từng đàn..." sử dụng biện pháp tu từ liệt kê, tạo nên bức tranh thiên nhiên hùng vĩ, tráng lệ, đồng thời cũng ẩn dụ cho những biến đổi, thăng trầm của cuộc đời.
Câu thơ "sau chân trời, chân trời khác mở ra" khẳng định ý chí kiên cường, quyết tâm vượt qua mọi khó khăn, thử thách của người cha dành cho con. Cha mong muốn con hãy dũng cảm bước ra khỏi vùng an toàn của bản thân, khám phá những chân trời mới, chinh phục những ước mơ, hoài bão của chính mình.
Tóm lại, những dòng thơ này thể hiện tình cảm sâu sắc, thiêng liêng của người cha dành cho con. Người cha luôn mong muốn con mình được hạnh phúc, thành công, nhưng đồng thời cũng lo lắng, xót xa trước những khó khăn, thử thách mà con sẽ phải đối mặt trong tương lai.
câu 5: Tình cảm gia đình đóng vai trò quan trọng trong việc xây dựng và duy trì sức khỏe tinh thần của mỗi cá nhân. Gia đình cung cấp môi trường an toàn, ổn định và đáng tin cậy, nơi mà chúng ta có thể tìm thấy sự hỗ trợ, yêu thương và sự chăm sóc từ những người thân yêu. Tình cảm gia đình giúp chúng ta phát triển khả năng giao tiếp, tạo dựng mối quan hệ xã hội và rèn luyện kỹ năng giải quyết vấn đề. Nó cũng mang lại niềm vui, hạnh phúc và sự hài lòng trong cuộc sống hàng ngày.
Tuy nhiên, tình cảm gia đình cũng có thể gây áp lực và căng thẳng nếu không được quản lý đúng cách. Sự kỳ vọng quá lớn từ gia đình có thể dẫn đến stress và lo lắng. Việc phải tuân thủ quy tắc và giới hạn trong gia đình có thể làm mất tự do và sự độc lập của mỗi thành viên. Do đó, cần thiết phải cân nhắc giữa trách nhiệm và quyền lợi cá nhân trong gia đình để đảm bảo rằng mọi người đều được tôn trọng và hạnh phúc.
Ngoài ra, tình cảm gia đình còn góp phần vào việc xây dựng cộng đồng và xã hội. Khi chúng ta biết trân trọng và giữ gìn giá trị gia đình, chúng ta sẽ trở nên nhạy bén hơn với nhu cầu của người khác và sẵn sàng chia sẻ, giúp đỡ. Điều này tạo điều kiện thuận lợi cho sự hòa hợp và đoàn kết trong xã hội, thúc đẩy sự phát triển bền vững và thịnh vượng chung.
Tóm lại, tình cảm gia đình đóng vai trò then chốt trong việc nuôi dưỡng và phát triển con người. Nó mang lại sự ấm áp, an lành và sự hỗ trợ tinh thần, đồng thời góp phần vào việc xây dựng cộng đồng và xã hội tốt đẹp hơn. Tuy nhiên, cần lưu ý đến việc cân nhắc giữa trách nhiệm và quyền lợi cá nhân trong gia đình để tránh áp lực và căng thẳng không cần thiết.
ii:
Bài thơ "Gặp lá cơm nếp" của nhà thơ Thanh Thảo đã thể hiện một cách sâu sắc tình cảm nhớ thương quê hương, gia đình và mẹ của người lính đang trên đường hành quân. Bài thơ được viết theo thể thơ năm chữ ngắn gọn nhưng hàm súc. Nhân vật trữ tình trong bài là người con - người lính đã xa nhà nhiều năm, trong lúc đang hành quân thì bắt gặp hình ảnh quen thuộc: lá cơm nếp. Lá cơm nếp là thứ lá dùng để gói bánh bằng gạo nếp, một món ăn dân dã, thân thuộc ở quê hương tác giả. Bắt gặp hình ảnh đó, người con đã nhớ về hình ảnh người mẹ già cùng nồi xôi nếp vẫn thường nấu. Từ đó, nỗi nhớ quê hương, nhớ mẹ của người lính trào dâng mãnh liệt.
Trong hoàn cảnh chiến tranh, người lính phải ra trận, không được ở bên cạnh chăm sóc mẹ. Anh nhớ về mẹ với những kỉ niệm còn thơ ấu, được mẹ chăm lo, yêu thương. Đó là những hình ảnh đẹp đẽ, bình dị nhưng vô cùng quý giá. Giờ đây, khi phải xa nhà, anh luôn cảm thấy trống trải vì thiếu vắng hình bóng của mẹ. Đặc biệt, hình ảnh mẹ càng được tô đậm hơn qua hai câu thơ:
"Mẹ già và đất nước
Chia đều nỗi nhớ thương"
Hai câu thơ này đã thể hiện được tấm lòng hiếu thảo của người con. Anh luôn yêu thương, kính trọng mẹ. Đồng thời, anh cũng coi "đất nước" như người mẹ thứ hai của mình. Bởi vậy, anh chia đều nỗi nhớ thương cho cả mẹ già và đất nước. Tình cảm ấy thật đáng trân trọng.
Như vậy, bài thơ "Gặp lá cơm nếp" đã thể hiện được tình cảm sâu nặng của người lính đối với mẹ và đất nước. Nghệ thuật sử dụng từ ngữ giản dị, gần gũi đã góp phần làm nổi bật chủ đề của bài thơ.