Đọc đoạn trích sau và trả lời các câu hỏi: “Cả đời ra bể vào ngòi Mẹ như cây lá giữa trời gió rung Cả đời buộc bụng thắt lưng Mẹ như tằm nhả bỗng dưng tơ vàng Đường đời còn rộng thênh thang Mà tóc mẹ đ...

Cho Li Be

câu 1: (4.0 điểm)

Đoạn trích:

“Cả đời ra bể vào ngòi

Mẹ như cây lá giữa trời gió rung

Cả đời buộc bụng thắt lưng

Mẹ như tằm nhả bỗng dưng tơ vàng

Đường đời còn rộng thênh thang

Mà tóc mẹ đã bạc sang trắng trời

Mẹ đau vẫn giữ tiếng cười

Mẹ vui vẫn để một đời nhớ thương

Bát cơm và nắng chan sương

Đói no con mẹ sẻ nhường cho nhau

Mẹ ra bới gió chân cầu

Tìm câu hát đã từ lâu dập vùi

Trở về với mẹ ta thôi

Giữa bao la một khoảng trời đắng cay.”

a. Gọi tên những biện pháp tu từ được sử dụng trong hai câu thơ sau:

“Cả đời buộc bụng thắt lưng

Mẹ như tằm nhả bỗng dưng tơ vàng”

• Biện pháp tu từ:
• 
  
• So sánh: “Mẹ như tằm nhả bỗng dưng tơ vàng.” (Mẹ được so sánh với con tằm, một hình ảnh tượng trưng cho sự vất vả, kiên nhẫn, tần tảo trong công việc).
• Hoán dụ: “Buộc bụng thắt lưng” không chỉ là hành động thể lý mà còn ẩn dụ cho việc mẹ phải chịu đựng sự khổ cực, tằn tiện cho gia đình.

b. Sự vất vả tần tảo của người mẹ trong đoạn thơ được miêu tả bằng những từ ngữ nào?

Sự vất vả, tần tảo của người mẹ trong đoạn thơ được thể hiện qua các từ ngữ:

• "Cả đời buộc bụng thắt lưng": Là hình ảnh của sự chịu đựng, khổ cực, phải cắt giảm, tiết kiệm để lo cho con cái.
• "Mẹ như tằm nhả bỗng dưng tơ vàng": Tằm nhả tơ là hình ảnh kiên nhẫn, vất vả, cần mẫn làm việc mà không hề đòi hỏi hay tính toán cho bản thân.
• "Mẹ ra bới gió chân cầu": Hình ảnh này cho thấy mẹ dầm mưa dãi nắng, vất vả tìm kiếm, chắt chiu từng chút một.

c. Tìm và nêu tác dụng của trường từ vựng chỉ trạng thái cảm xúc trong hai câu thơ sau:

“Mẹ đau vẫn giữ tiếng cười

Mẹ vui vẫn để một đời nhớ thương.”

• Trường từ vựng chỉ trạng thái cảm xúc:
• 
  
• "Đau" và "cười": Mẹ đau nhưng vẫn giữ tiếng cười, cho thấy sự hy sinh và vui vẻ chịu đựng của mẹ trong hoàn cảnh khó khăn.
• "Vui" và "nhớ thương": Mẹ dù vui vẫn để lại nỗi nhớ thương, thể hiện sự hi sinh âm thầm và tình yêu bao la đối với con cái.
• Tác dụng của trường từ vựng:
• Trường từ vựng này làm nổi bật sự hi sinh vô điều kiện của người mẹ. Mẹ luôn kiên cường, mạnh mẽ, không để nỗi đau hay niềm vui của bản thân ảnh hưởng đến con cái, mà lặng lẽ yêu thương. Những cảm xúc này tạo ra một sự tương phản mạnh mẽ giữa sự đau khổ và sự hi sinh, qua đó làm nổi bật phẩm hạnh cao đẹp của người mẹ.

d. Người con trong đoạn trích bộc lộ tình cảm gì đối với người mẹ của mình?

• Người con trong đoạn trích thể hiện tình cảm yêu thương sâu sắc và biết ơn đối với mẹ. Sự kính trọng và ngưỡng mộ đối với sự vất vả, hy sinh của mẹ được thể hiện qua các hình ảnh mẹ phải chịu đựng đau khổ, luôn giữ tiếng cười dù trong mọi hoàn cảnh. Cảm xúc hối hận và mong muốn trở về để chia sẻ nỗi đau, tri ân công lao của mẹ cũng được thể hiện rõ trong đoạn cuối, qua câu "Trở về với mẹ ta thôi", thể hiện sự khao khát được quay về với vòng tay yêu thương của mẹ, để không còn phải chịu đựng một mình giữa bao la đắng cay.

Câu 2: (6 điểm)

Trình bày suy nghĩ của em về câu nói:

“Ai cũng muốn làm điều gì đó lớn lao, nhưng lại không nhận ra rằng cuộc sống được tạo thành từ những điều rất nhỏ” (Frank A. Clark).

Trả lời:

Câu nói của Frank A. Clark nhắc nhở chúng ta rằng trong cuộc sống, những việc nhỏ bé, giản dị hàng ngày lại chính là nền tảng của mọi thành công và hạnh phúc lớn lao. Ai trong chúng ta cũng đều có những hoài bão, mong muốn đạt được những thành tựu lớn trong cuộc sống, có thể là sự nghiệp, danh tiếng hay tài sản. Tuy nhiên, điều quan trọng là không phải lúc nào thành công cũng đến từ những cú nhảy vọt lớn lao, mà đôi khi, đó chính là những hành động nhỏ bé, tỉ mỉ trong cuộc sống hàng ngày.

Mỗi buổi sáng thức dậy, chúng ta thực hiện những thói quen nhỏ như đánh răng, ăn sáng, chuẩn bị cho một ngày mới. Những hành động này tưởng chừng như rất đơn giản nhưng lại ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng cuộc sống và sức khỏe của chúng ta. Tương tự, trong công việc và cuộc sống, những cử chỉ tốt đẹp, những việc làm nhỏ như giúp đỡ người khác, lắng nghe, chia sẻ yêu thương sẽ tạo ra những kết quả lớn dần dần theo thời gian. Chăm sóc gia đình, quan tâm đến bạn bè, hay hoàn thành tốt công việc hàng ngày là những điều giản dị nhưng lại giúp chúng ta xây dựng được mối quan hệ tốt và thành công bền vững trong cuộc sống.

Do đó, câu nói này cũng cho thấy sự quan trọng của từng khoảnh khắc nhỏ bé, rằng mọi thành công lớn lao đều có sự đóng góp của những hành động nhỏ và kiên nhẫn. Chúng ta cần học cách trân trọng những điều nhỏ trong cuộc sống, vì chính chúng sẽ tạo nên cuộc sống lớn lao và trọn vẹn.

Câu 3: (10 điểm)

Có ý kiến cho rằng:

“Thơ ca bắt rễ từ lòng người, nở hoa nơi từ ngữ”. Em hiểu ý kiến đó như thế nào? Hãy làm sáng tỏ nhận định trên qua bài thơ Ông đồ của nhà thơ Vũ Đình Liên.

Trả lời:

Câu nói “Thơ ca bắt rễ từ lòng người, nở hoa nơi từ ngữ” của tác giả khẳng định rằng thơ ca không chỉ đơn thuần là sự kết hợp của ngôn từ, mà quan trọng hơn là nó phải bắt nguồn từ những cảm xúc, từ những trải nghiệm thật sự trong lòng người sáng tác. Từ những cảm xúc sâu lắng, thơ sẽ nở hoa dưới hình thức ngôn từ đẹp đẽ, tạo ra những tác phẩm có giá trị nghệ thuật. Thơ ca không chỉ là sự sáng tạo của ngôn từ, mà nó phải xuất phát từ tâm hồn, từ cuộc sống và những suy nghĩ chân thành của con người.

Bài thơ “Ông đồ” của Vũ Đình Liên là một ví dụ điển hình cho nhận định này. Thơ của Vũ Đình Liên không phải là những vần điệu trống rỗng hay những hình ảnh hoa mỹ mà là những cảm xúc sâu sắc về một thời kỳ đã qua, những giá trị văn hóa đang bị lãng quên. Thông qua hình ảnh ông đồ, nhà thơ đã thể hiện sự tiếc nuối, xót xa khi nghề viết chữ Nho đã không còn chỗ đứng trong xã hội hiện đại.

Mở đầu bài thơ là hình ảnh ông đồ ngồi lặng lẽ giữa phố phường vắng vẻ:

“Ông đồ vẫn ngồi đấy

Qua đường không ai hay”

Hình ảnh này thể hiện một nỗi cô đơn, hiu quạnh của người thầy đồ xưa. Câu thơ này không chỉ nói lên sự lạc lõng của ông mà còn phản ánh sự biến động của xã hội khi những giá trị xưa cũ bị lãng quên.

âu 1: (4.0 điểm)

Đoạn trích:

“Cả đời ra bể vào ngòi

Mẹ như cây lá giữa trời gió rung

Cả đời buộc bụng thắt lưng

Mẹ như tằm nhả bỗng dưng tơ vàng

Đường đời còn rộng thênh thang

Mà tóc mẹ đã bạc sang trắng trời

Mẹ đau vẫn giữ tiếng cười

Mẹ vui vẫn để một đời nhớ thương

Bát cơm và nắng chan sương

Đói no con mẹ sẻ nhường cho nhau

Mẹ ra bới gió chân cầu

Tìm câu hát đã từ lâu dập vùi

Trở về với mẹ ta thôi

Giữa bao la một khoảng trời đắng cay.”

a. Gọi tên những biện pháp tu từ được sử dụng trong hai câu thơ sau:

“Cả đời buộc bụng thắt lưng

Mẹ như tằm nhả bỗng dưng tơ vàng”

• Biện pháp tu từ:
• 
  
• So sánh: “Mẹ như tằm nhả bỗng dưng tơ vàng.” (Mẹ được so sánh với con tằm, một hình ảnh tượng trưng cho sự vất vả, kiên nhẫn, tần tảo trong công việc).
• Hoán dụ: “Buộc bụng thắt lưng” không chỉ là hành động thể lý mà còn ẩn dụ cho việc mẹ phải chịu đựng sự khổ cực, tằn tiện cho gia đình.

b. Sự vất vả tần tảo của người mẹ trong đoạn thơ được miêu tả bằng những từ ngữ nào?

Sự vất vả, tần tảo của người mẹ trong đoạn thơ được thể hiện qua các từ ngữ:

• "Cả đời buộc bụng thắt lưng": Là hình ảnh của sự chịu đựng, khổ cực, phải cắt giảm, tiết kiệm để lo cho con cái.
• "Mẹ như tằm nhả bỗng dưng tơ vàng": Tằm nhả tơ là hình ảnh kiên nhẫn, vất vả, cần mẫn làm việc mà không hề đòi hỏi hay tính toán cho bản thân.
• "Mẹ ra bới gió chân cầu": Hình ảnh này cho thấy mẹ dầm mưa dãi nắng, vất vả tìm kiếm, chắt chiu từng chút một.

c. Tìm và nêu tác dụng của trường từ vựng chỉ trạng thái cảm xúc trong hai câu thơ sau:

“Mẹ đau vẫn giữ tiếng cười

Mẹ vui vẫn để một đời nhớ thương.”

• Trường từ vựng chỉ trạng thái cảm xúc:
• 
  
• "Đau" và "cười": Mẹ đau nhưng vẫn giữ tiếng cười, cho thấy sự hy sinh và vui vẻ chịu đựng của mẹ trong hoàn cảnh khó khăn.
• "Vui" và "nhớ thương": Mẹ dù vui vẫn để lại nỗi nhớ thương, thể hiện sự hi sinh âm thầm và tình yêu bao la đối với con cái.
• Tác dụng của trường từ vựng:
• Trường từ vựng này làm nổi bật sự hi sinh vô điều kiện của người mẹ. Mẹ luôn kiên cường, mạnh mẽ, không để nỗi đau hay niềm vui của bản thân ảnh hưởng đến con cái, mà lặng lẽ yêu thương. Những cảm xúc này tạo ra một sự tương phản mạnh mẽ giữa sự đau khổ và sự hi sinh, qua đó làm nổi bật phẩm hạnh cao đẹp của người mẹ.

d. Người con trong đoạn trích bộc lộ tình cảm gì đối với người mẹ của mình?

• Người con trong đoạn trích thể hiện tình cảm yêu thương sâu sắc và biết ơn đối với mẹ. Sự kính trọng và ngưỡng mộ đối với sự vất vả, hy sinh của mẹ được thể hiện qua các hình ảnh mẹ phải chịu đựng đau khổ, luôn giữ tiếng cười dù trong mọi hoàn cảnh. Cảm xúc hối hận và mong muốn trở về để chia sẻ nỗi đau, tri ân công lao của mẹ cũng được thể hiện rõ trong đoạn cuối, qua câu "Trở về với mẹ ta thôi", thể hiện sự khao khát được quay về với vòng tay yêu thương của mẹ, để không còn phải chịu đựng một mình giữa bao la đắng cay.

Câu 2: (6 điểm)

Trình bày suy nghĩ của em về câu nói:

“Ai cũng muốn làm điều gì đó lớn lao, nhưng lại không nhận ra rằng cuộc sống được tạo thành từ những điều rất nhỏ” (Frank A. Clark).

Trả lời:

Câu nói của Frank A. Clark nhắc nhở chúng ta rằng trong cuộc sống, những việc nhỏ bé, giản dị hàng ngày lại chính là nền tảng của mọi thành công và hạnh phúc lớn lao. Ai trong chúng ta cũng đều có những hoài bão, mong muốn đạt được những thành tựu lớn trong cuộc sống, có thể là sự nghiệp, danh tiếng hay tài sản. Tuy nhiên, điều quan trọng là không phải lúc nào thành công cũng đến từ những cú nhảy vọt lớn lao, mà đôi khi, đó chính là những hành động nhỏ bé, tỉ mỉ trong cuộc sống hàng ngày.

Mỗi buổi sáng thức dậy, chúng ta thực hiện những thói quen nhỏ như đánh răng, ăn sáng, chuẩn bị cho một ngày mới. Những hành động này tưởng chừng như rất đơn giản nhưng lại ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng cuộc sống và sức khỏe của chúng ta. Tương tự, trong công việc và cuộc sống, những cử chỉ tốt đẹp, những việc làm nhỏ như giúp đỡ người khác, lắng nghe, chia sẻ yêu thương sẽ tạo ra những kết quả lớn dần dần theo thời gian. Chăm sóc gia đình, quan tâm đến bạn bè, hay hoàn thành tốt công việc hàng ngày là những điều giản dị nhưng lại giúp chúng ta xây dựng được mối quan hệ tốt và thành công bền vững trong cuộc sống.

Do đó, câu nói này cũng cho thấy sự quan trọng của từng khoảnh khắc nhỏ bé, rằng mọi thành công lớn lao đều có sự đóng góp của những hành động nhỏ và kiên nhẫn. Chúng ta cần học cách trân trọng những điều nhỏ trong cuộc sống, vì chính chúng sẽ tạo nên cuộc sống lớn lao và trọn vẹn.

Câu 3: (10 điểm)

Có ý kiến cho rằng:

“Thơ ca bắt rễ từ lòng người, nở hoa nơi từ ngữ”. Em hiểu ý kiến đó như thế nào? Hãy làm sáng tỏ nhận định trên qua bài thơ Ông đồ của nhà thơ Vũ Đình Liên.

Trả lời:

Câu nói “Thơ ca bắt rễ từ lòng người, nở hoa nơi từ ngữ” của tác giả khẳng định rằng thơ ca không chỉ đơn thuần là sự kết hợp của ngôn từ, mà quan trọng hơn là nó phải bắt nguồn từ những cảm xúc, từ những trải nghiệm thật sự trong lòng người sáng tác. Từ những cảm xúc sâu lắng, thơ sẽ nở hoa dưới hình thức ngôn từ đẹp đẽ, tạo ra những tác phẩm có giá trị nghệ thuật. Thơ ca không chỉ là sự sáng tạo của ngôn từ, mà nó phải xuất phát từ tâm hồn, từ cuộc sống và những suy nghĩ chân thành của con người.

Bài thơ “Ông đồ” của Vũ Đình Liên là một ví dụ điển hình cho nhận định này. Thơ của Vũ Đình Liên không phải là những vần điệu trống rỗng hay những hình ảnh hoa mỹ mà là những cảm xúc sâu sắc về một thời kỳ đã qua, những giá trị văn hóa đang bị lãng quên. Thông qua hình ảnh ông đồ, nhà thơ đã thể hiện sự tiếc nuối, xót xa khi nghề viết chữ Nho đã không còn chỗ đứng trong xã hội hiện đại.

Mở đầu bài thơ là hình ảnh ông đồ ngồi lặng lẽ giữa phố phường vắng vẻ:

“Ông đồ vẫn ngồi đấy

Qua đường không ai hay”

Hình ảnh này thể hiện một nỗi cô đơn, hiu quạnh của người thầy đồ xưa. Câu thơ này không chỉ nói lên sự lạc lõng của ông mà còn phản ánh sự biến động của xã hội khi những giá trị xưa cũ bị lãng quên.