i:
câu 1. Đoạn trích được viết theo thể thơ tự do. Dấu hiệu nhận biết:
- Số chữ trong mỗi dòng thơ không cố định, có thể dài ngắn khác nhau.
- Cách ngắt nhịp linh hoạt, tạo nên sự đa dạng về âm điệu cho bài thơ.
- Hình ảnh thơ độc đáo, giàu sức gợi hình, gợi cảm.
câu 2. Trong đoạn thơ "Thư gửi mẹ", tác giả Nguyễn Quang Thiều đã khắc họa hình ảnh người mẹ Việt Nam anh hùng, kiên cường, bất khuất nhưng cũng rất dịu dàng, yêu thương con cái. Người mẹ ấy hiện lên qua những từ ngữ, hình ảnh:
* "Gió thổi suốt bốn nghìn năm": Hình ảnh ẩn dụ cho thời gian dài đằng đẵng, trải qua biết bao thăng trầm lịch sử, người mẹ vẫn luôn vững vàng, kiên cường trước mọi thử thách.
* "Nước mắt đầy trên những vết nhăn": Thể hiện sự hy sinh, chịu đựng, nỗi đau đớn, mất mát mà người mẹ phải gánh chịu trong cuộc sống.
* "Những ngọn gió thổi qua vườn cuối hạ": Gợi tả khung cảnh thiên nhiên tươi đẹp, tràn đầy sức sống, đồng thời cũng ẩn dụ cho tuổi già của người mẹ.
* "Con đã về với mẹ, chiều nay": Thể hiện niềm vui sướng, hạnh phúc khi được trở về bên mẹ sau bao năm xa cách.
* "Lá xôn xao những cánh thư thầm": Hình ảnh ẩn dụ cho tình yêu thương, sự quan tâm, lo lắng của người mẹ dành cho con.
* "Chiến tranh đã tắt cuối con đường": Thể hiện sự kết thúc của chiến tranh, mang đến niềm vui, hy vọng cho tương lai.
* "Con mèo thay con thức cùng với mẹ": Thể hiện sự chăm sóc, bảo vệ, che chở của người mẹ dành cho con.
* "Cau vẫn rụng vào những chiều thương nhớ": Thể hiện nỗi buồn, tiếc nuối, sự cô đơn của người mẹ khi con đi xa.
* "Lặng im theo bóng mẹ lưng còng": Thể hiện sự già yếu, vất vả của người mẹ.
* "Bầy sẻ nâu đã bao mùa sinh nở": Thể hiện sự tiếp nối, phát triển của thế hệ sau.
* "Con đã về, mẹ có thấy con không?": Câu hỏi thể hiện sự mong ngóng, chờ đợi của người con khi trở về gặp mẹ.
* "Chiến tranh qua rồi và mãi mãi con tin": Thể hiện niềm tin vào hòa bình, vào tương lai tốt đẹp.
* "Con ngủ quên dưới cánh rừng lá bạc": Thể hiện sự an nghỉ, thanh thản của người con.
* "Cỏ đã lên mầm trên những hố bom": Thể hiện sự hồi sinh, hy vọng vào tương lai.
* "Khi gió thổi là con tỉnh giấc": Thể hiện sự thức tỉnh, ý chí quyết tâm vươn lên của người con.
* "Ôi Tổ Quốc lại một lần đứng dậy": Thể hiện tinh thần kiên cường, bất khuất của dân tộc Việt Nam.
* "Theo đường gió con về ngắm mẹ": Thể hiện sự trở về, đoàn tụ của người con với mẹ.
Qua những từ ngữ, hình ảnh trên, tác giả đã khắc họa thành công hình ảnh người mẹ Việt Nam anh hùng, kiên cường, bất khuất nhưng cũng rất dịu dàng, yêu thương con cái. Người mẹ ấy là biểu tượng cho vẻ đẹp truyền thống của người phụ nữ Việt Nam, là nguồn động lực to lớn để thế hệ trẻ hôm nay tiếp bước cha anh, xây dựng đất nước ngày càng giàu đẹp.
câu 3. Chiến tranh đã kết thúc nhưng nỗi đau mất mát vẫn còn đó. Khổ thơ "chiến tranh đã tắt cuối con đường cau vẫn rụng vào những chiều thương nhớ bầy sẻ nâu đã bao mùa sinh nở con đã về, mẹ có thấy con không" thể hiện sự tiếc nuối, xót xa trước những hy sinh, mất mát của dân tộc Việt Nam trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước. Hình ảnh "cau vẫn rụng vào những chiều thương nhớ" gợi lên khung cảnh làng quê yên bình, thanh tĩnh nhưng cũng ẩn chứa nỗi buồn man mác. Cây cau vốn là biểu tượng cho sự kiên cường, bất khuất của người dân Việt Nam, nhưng giờ đây nó lại rơi rụng, gợi nhắc đến những mất mát, hi sinh của biết bao người con đất Việt. Hình ảnh "bầy sẻ nâu đã bao mùa sinh nở" thể hiện sự tiếp nối, phát triển của cuộc sống, dù chiến tranh đã đi qua nhưng cuộc sống vẫn tiếp diễn. Tuy nhiên, hình ảnh "con đã về, mẹ có thấy con không?" lại mang ý nghĩa sâu sắc hơn. Đó là tiếng gọi tha thiết của người lính trẻ trở về bên mẹ già, mong được gặp lại mẹ, được ôm lấy mẹ để chia sẻ niềm vui chiến thắng. Câu thơ này thể hiện tình cảm thiêng liêng, cao quý của người lính đối với gia đình, đồng thời cũng là lời khẳng định rằng dù chiến tranh đã qua nhưng tình yêu quê hương, đất nước vẫn luôn tồn tại trong trái tim mỗi người con đất Việt.
câu 4. Hiệu quả của yếu tố tượng trưng:
- Cỏ đã lên mầm trên những hố bom: Hình ảnh "cỏ" được sử dụng như một biểu tượng cho sự sống, sự hồi sinh, sự vươn lên mạnh mẽ từ những tàn tích chiến tranh. "Những hố bom" là hình ảnh ẩn dụ cho những mất mát, đau thương do chiến tranh gây ra. Sự tương phản giữa "hố bom" và "cỏ" tạo nên một bức tranh đối lập, thể hiện sức sống mãnh liệt của dân tộc Việt Nam, dù phải trải qua bao nhiêu khó khăn, gian khổ nhưng vẫn kiên cường, bất khuất.
- Ôi Tổ Quốc lại một lần đứng dậy: Câu thơ này khẳng định tinh thần bất khuất, ý chí kiên cường của dân tộc Việt Nam. Dù phải chịu đựng bao nhiêu đau thương, mất mát, nhưng đất nước vẫn vững vàng, hiên ngang, tiếp tục đấu tranh giành độc lập, tự do.
Kết luận:
Hai câu thơ sử dụng biện pháp tu từ tượng trưng để khắc họa một cách sâu sắc và cảm động về sự hy sinh, lòng dũng cảm của dân tộc Việt Nam trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước. Qua đó, tác giả muốn ca ngợi tinh thần bất khuất, ý chí kiên cường của dân tộc ta, đồng thời khơi gợi niềm tự hào dân tộc và khát vọng hòa bình, hạnh phúc cho thế hệ mai sau.
câu 5. Phân tích:
Đoạn thơ "Thư gửi mẹ" của Nguyễn Quang Thiều thể hiện tình cảm sâu sắc của tác giả dành cho mẹ, đồng thời cũng phản ánh nỗi đau mất mát do chiến tranh gây ra. Hình ảnh người mẹ già yếu, ngóng chờ con trở về gợi lên sự khắc khoải, mong đợi của bà. Câu thơ "Con đã về, mẹ có thấy con không?" như tiếng gọi tha thiết, thể hiện niềm khao khát được gặp gỡ, được ôm ấp người thân yêu nhất.
Hình ảnh "cau vẫn rụng vào những chiều thương nhớ" tạo nên một khung cảnh buồn bã, cô đơn, gợi nhắc đến sự hy sinh của người lính trẻ tuổi. Cây cau vốn tượng trưng cho sự trường tồn, nhưng ở đây nó lại rơi xuống, như một biểu tượng cho sự tàn phá của chiến tranh.
Câu thơ "Lặng im theo bóng mẹ lưng còm" miêu tả hình ảnh người mẹ già yếu, lưng còng, bước đi chậm rãi, mang theo nỗi buồn nặng trĩu. Sự im lặng ấy càng làm tăng thêm nỗi cô đơn, trống trải của người mẹ.
Hình ảnh "bầy sẻ nâu đã bao mùa sinh nở" gợi lên vòng xoay của thời gian, sự tiếp nối của cuộc sống. Tuy nhiên, bên cạnh đó, hình ảnh này cũng ẩn chứa nỗi tiếc nuối, xót xa trước sự vắng mặt của đứa con trai.
Cuối cùng, câu thơ "Ôi Tổ Quốc lại một lần đứng dậy theo đường gió" khẳng định tinh thần kiên cường, bất khuất của dân tộc Việt Nam. Dù phải đối mặt với bao nhiêu khó khăn, thử thách, đất nước vẫn luôn vươn mình đứng dậy, hướng về tương lai tươi sáng.
Kết luận:
Đoạn thơ "Thư gửi mẹ" của Nguyễn Quang Thiều là một bài thơ giàu cảm xúc, thể hiện tình cảm sâu sắc của tác giả dành cho mẹ, đồng thời cũng phản ánh nỗi đau mất mát do chiến tranh gây ra. Qua đó, tác giả muốn nhắn nhủ rằng, hòa bình là điều quý giá nhất, cần được gìn giữ và trân trọng.
ii:
câu 1. Trong truyện ngắn "Người ăn xin", nhà văn Tuốc-ghê-nhép đã xây dựng thành công hình tượng nhân vật người con trai với nhiều phẩm chất đáng quý. Trước hết, người con trai là một cậu bé có trái tim ấm áp, giàu lòng nhân ái. Khi chứng kiến cảnh một người ăn xin già lọm khọm đứng bên đường, cậu bé đã không ngần ngại rút ra tờ tiền gấp gọn trong túi và đưa cho ông lão. Hành động ấy tuy nhỏ bé nhưng lại ẩn chứa biết bao nhiêu tình cảm yêu thương, sự đồng cảm mà cậu bé dành cho người ăn xin. Tiếp đến, người con trai còn là một cậu bé có suy nghĩ chín chắn, trưởng thành so với lứa tuổi. Khi được mẹ hỏi về tờ tiền trong ví, cậu bé đã thẳng thắn thừa nhận rằng đó là số tiền mà cậu đã dành dụm để mua quà tặng cho bà cụ hàng xóm ốm yếu. Điều này cho thấy cậu bé không chỉ biết quan tâm đến những người xung quanh mà còn biết suy nghĩ đến lợi ích chung của cộng đồng. Cuối cùng, người con trai còn là một cậu bé có tấm lòng vị tha, bao dung. Khi nghe người ăn xin nói rằng ông ta sẽ dùng số tiền mà cậu bé cho để mua bánh mì cho bữa tối, cậu bé đã mỉm cười và gật đầu đồng ý. Nụ cười ấy như thay lời cảm ơn của cậu bé đối với người ăn xin, đồng thời cũng thể hiện sự thấu hiểu và sẻ chia của cậu bé đối với hoàn cảnh khó khăn của ông lão.
Có thể nói, nhân vật người con trai trong truyện ngắn "Người ăn xin" là một hình mẫu đẹp về lòng nhân ái, sự vị tha và tinh thần trách nhiệm. Qua nhân vật này, tác giả Tuốc-ghê-nhép đã gửi gắm đến người đọc thông điệp ý nghĩa về tình yêu thương, sự sẻ chia và lòng nhân ái trong cuộc sống.