Trả lời câu

i:
câu 1. Căn cứ để xác định thể thơ trong bài thơ "Mẹ và Quả" là:

- Số tiếng: Bài thơ có sự luân phiên giữa các cặp tiếng và 8 tiếng.
- Vần điệu: Các câu thơ thường sử dụng vần chân, tạo nên nhịp điệu đều đặn cho bài thơ. Ví dụ: "lặn - mọc", "giọt mồ hôi - thầm lặng".
- Nhịp điệu: Nhịp điệu của bài thơ khá đều đặn, tạo cảm giác nhẹ nhàng, du dương.
- Gieo vần: Gieo vần chân, vần lưng, vần chân xen lẫn vần lưng.

Kết luận: Dựa vào các yếu tố trên, ta có thể khẳng định bài thơ "Mẹ và Quả" thuộc thể thơ tự do. Thể thơ này giúp tác giả thể hiện trọn vẹn tâm tư tình cảm của mình về người mẹ, đồng thời tạo nên hiệu quả nghệ thuật độc đáo cho bài thơ.

câu 2. Hình ảnh "quả" trong bài thơ có thể được hiểu là kết quả của sự nỗ lực, hy sinh của người mẹ. Quả ở đây không chỉ đơn thuần là trái cây mà còn là thành tựu, niềm vui, hạnh phúc mà con cái đạt được. Hình ảnh này gợi nhắc về công lao to lớn của mẹ, đồng thời cũng tạo nên cảm giác ấm áp, tự hào về tình mẫu tử thiêng liêng.

câu 3. Trong hai dòng thơ "Những mùa quả lặn rồi lại mọc như mặt trời, khi như mặt trăng", tác giả sử dụng biện pháp tu từ so sánh ngang bằng với từ so sánh "như". Hình ảnh "mặt trời" và "mặt trăng" được sử dụng để so sánh với "những mùa quả lặn rồi lại mọc".

- Phân tích:
- "Mặt trời" tượng trưng cho sự ấm áp, rạng rỡ, mang đến ánh sáng và sự sống.
- "Mặt trăng" tượng trưng cho vẻ đẹp dịu dàng, huyền ảo, mang đến sự thanh bình và yên tĩnh.
- Cả hai hình ảnh đều ẩn dụ cho chu kỳ sinh trưởng và phát triển của cây trái, cũng như vòng xoay luân hồi của thời gian.

- Hiệu quả nghệ thuật:
- Gợi hình: Tạo nên hình ảnh sinh động về sự luân phiên của mùa màng, sự tuần hoàn của thiên nhiên.
- Gợi cảm: Thể hiện niềm tin vào sự trường tồn, bất diệt của cuộc sống, đồng thời khẳng định sức sống mãnh liệt của con người trước thử thách của thời gian.

Kết luận: Biện pháp tu từ so sánh đã góp phần tạo nên một bức tranh giàu tính biểu cảm về sự luân chuyển của tự nhiên, đồng thời thể hiện tình yêu thương, sự trân trọng đối với công lao to lớn của người mẹ.

câu 4. Sự vận động cảm xúc của nhân vật trữ tình "tôi" trong bài thơ "Mẹ và Quả":

* Khổ 1: Nhân vật trữ tình thể hiện nỗi lo lắng về việc mẹ già yếu, không còn đủ sức khỏe để chăm sóc vườn cây. Hình ảnh "những mùa quả lặn rồi lại mọc như mặt trời, khi như mặt trăng" gợi lên chu kỳ sinh trưởng của cây cối, đồng thời cũng ẩn dụ cho cuộc sống ngắn ngủi của con người.
* Khổ 2: Nhân vật trữ tình bộc lộ niềm tự hào về thành quả lao động của mẹ. Hình ảnh "lũ chúng tôi từ tay mẹ lớn lên" thể hiện sự biết ơn sâu sắc đối với công lao dưỡng dục của mẹ. Câu thơ "và những bí và bầu thì lớn xuống chúng mang dáng giọt mồ hôi mặn rỏ xuống lòng thầm lặng mẹ tôi" sử dụng biện pháp so sánh độc đáo, tạo nên hình ảnh đẹp về sự vất vả, hy sinh của mẹ.
* Khổ 3: Nhân vật trữ tình bày tỏ nỗi băn khoăn về tương lai. Câu hỏi tu từ "và chúng tôi, một thứ quả trên đời/bảy mươi tuổi mẹ đợi chờ được/hải tôi hoảng sợ ngày bàn tay mẹ mỏi/mình vẫn còn một thứ quả non xanh?" thể hiện sự day dứt, trăn trở trước trách nhiệm làm con chưa tròn.

Tóm lại, qua ba khổ thơ, tác giả đã khắc họa chân dung người mẹ tần tảo, hi sinh vì con cái, đồng thời thể hiện nỗi lo lắng, băn khoăn của nhân vật trữ tình về việc báo đáp công ơn cha mẹ. Bài thơ mang ý nghĩa nhân văn sâu sắc, nhắc nhở mỗi người cần trân trọng và biết ơn đấng sinh thành.

câu 5. Trong đoạn thơ "Mẹ và Quả", tác giả Nguyễn Khoa Điềm đã thể hiện sự lo lắng và trăn trở về trách nhiệm của người con đối với cha mẹ. Từ đó, ta có thể rút ra bài học về trách nhiệm của người con trong gia đình.

Người con cần phải biết ơn và trân trọng công lao sinh thành dưỡng dục của cha mẹ. Cha mẹ đã dành cả cuộc đời để nuôi dưỡng, chăm sóc và bảo vệ con cái. Họ hy sinh tất cả vì tương lai của con, không màng đến lợi ích cá nhân. Vì vậy, mỗi người con cần phải biết ơn và trân trọng những gì mà cha mẹ đã làm cho mình.

Bên cạnh đó, người con cũng cần phải có trách nhiệm giúp đỡ cha mẹ trong cuộc sống hàng ngày. Điều này bao gồm việc chăm sóc sức khỏe, hỗ trợ tài chính, chia sẻ gánh nặng công việc,... Người con cần phải hiểu rằng cha mẹ già yếu và cần được quan tâm nhiều hơn. Việc giúp đỡ cha mẹ sẽ tạo nên mối quan hệ gắn bó, yêu thương giữa các thế hệ trong gia đình.

Ngoài ra, người con cũng cần phải có ý thức tự lập và trưởng thành. Đây là cách để họ có thể đóng góp tích cực cho xã hội và đất nước. Khi người con trưởng thành, họ sẽ có khả năng chăm sóc tốt hơn cho cha mẹ và gia đình. Đồng thời, họ cũng sẽ có cơ hội cống hiến cho cộng đồng, xây dựng một xã hội tốt đẹp hơn.

Tóm lại, trách nhiệm của người con trong gia đình là vô cùng quan trọng. Mỗi người con cần phải biết ơn, giúp đỡ và tự lập để đáp lại công lao to lớn của cha mẹ. Chỉ khi thực hiện được điều này, chúng ta mới có thể xây dựng một gia đình hạnh phúc và một xã hội phát triển.


ii: