Để tìm tọa độ trọng tâm \( G \), trực tâm \( H \), và tâm đường tròn ngoại tiếp \( I \) của tam giác \( \Delta ABC \) với các đỉnh \( A(1, -2) \), \( B(5, -2) \), \( C(3, 2) \), ta thực hiện các bước sau:
1. Tìm tọa độ trọng tâm \( G \)
Trọng tâm \( G \) của tam giác là điểm giao của ba đường trung tuyến và có tọa độ được tính bằng trung bình cộng tọa độ của ba đỉnh:
\[
G\left( \frac{x_A + x_B + x_C}{3}, \frac{y_A + y_B + y_C}{3} \right)
\]
Thay tọa độ của các điểm vào công thức:
\[
G\left( \frac{1 + 5 + 3}{3}, \frac{-2 - 2 + 2}{3} \right) = G\left( \frac{9}{3}, \frac{-2}{3} \right) = G(3, -\frac{2}{3})
\]
2. Tìm tọa độ trực tâm \( H \)
Trực tâm \( H \) là giao điểm của ba đường cao của tam giác. Để tìm \( H \), ta cần tìm phương trình của hai đường cao và tìm giao điểm của chúng.
- Đường cao từ \( A \): Đường cao từ \( A \) vuông góc với \( BC \). Ta tính hệ số góc của \( BC \):
\[
k_{BC} = \frac{y_C - y_B}{x_C - x_B} = \frac{2 - (-2)}{3 - 5} = \frac{4}{-2} = -2
\]
Đường cao từ \( A \) có hệ số góc là \( \frac{1}{2} \) (vì \( k \cdot k' = -1 \)) và đi qua \( A(1, -2) \):
\[
y + 2 = \frac{1}{2}(x - 1) \Rightarrow y = \frac{1}{2}x - \frac{5}{2}
\]
- Đường cao từ \( B \): Đường cao từ \( B \) vuông góc với \( AC \). Ta tính hệ số góc của \( AC \):
\[
k_{AC} = \frac{y_C - y_A}{x_C - x_A} = \frac{2 - (-2)}{3 - 1} = \frac{4}{2} = 2
\]
Đường cao từ \( B \) có hệ số góc là \( -\frac{1}{2} \) và đi qua \( B(5, -2) \):
\[
y + 2 = -\frac{1}{2}(x - 5) \Rightarrow y = -\frac{1}{2}x + \frac{1}{2}
\]
- Giao điểm của hai đường cao:
Giải hệ phương trình:
\[
\begin{cases}
y = \frac{1}{2}x - \frac{5}{2} \\
y = -\frac{1}{2}x + \frac{1}{2}
\end{cases}
\]
Giải phương trình:
\[
\frac{1}{2}x - \frac{5}{2} = -\frac{1}{2}x + \frac{1}{2} \Rightarrow x = 3
\]
Thay \( x = 3 \) vào phương trình thứ nhất:
\[
y = \frac{1}{2} \times 3 - \frac{5}{2} = \frac{3}{2} - \frac{5}{2} = -1
\]
Vậy, tọa độ trực tâm \( H(3, -1) \).
3. Tìm tọa độ tâm đường tròn ngoại tiếp \( I \)
Tâm đường tròn ngoại tiếp \( I \) là giao điểm của các đường trung trực của các cạnh tam giác. Ta chỉ cần tìm giao điểm của hai đường trung trực.
- Trung trực của \( AB \): Trung điểm của \( AB \) là \( M\left(\frac{1+5}{2}, \frac{-2-2}{2}\right) = M(3, -2) \). Hệ số góc của \( AB \) là 0, nên trung trực vuông góc với \( AB \) có hệ số góc không xác định (đường thẳng đứng):
\[
x = 3
\]
- Trung trực của \( AC \): Trung điểm của \( AC \) là \( N\left(\frac{1+3}{2}, \frac{-2+2}{2}\right) = N(2, 0) \). Hệ số góc của \( AC \) là 2, nên trung trực có hệ số góc là \( -\frac{1}{2} \):
\[
y - 0 = -\frac{1}{2}(x - 2) \Rightarrow y = -\frac{1}{2}x + 1
\]
- Giao điểm của hai trung trực:
Giải hệ phương trình:
\[
\begin{cases}
x = 3 \\
y = -\frac{1}{2}x + 1
\end{cases}
\]
Thay \( x = 3 \) vào phương trình thứ hai:
\[
y = -\frac{1}{2} \times 3 + 1 = -\frac{3}{2} + 1 = -\frac{1}{2}
\]
Vậy, tọa độ tâm đường tròn ngoại tiếp \( I(3, -\frac{1}{2}) \).
Kết luận
- Trọng tâm \( G(3, -\frac{2}{3}) \)
- Trực tâm \( H(3, -1) \)
- Tâm đường tròn ngoại tiếp \( I(3, -\frac{1}{2}) \)