Viết bài văn nghị luận trình bày quan điểm phản đối ý kiến "Ăn cây nào, rào cây ấy".

off

Trong xã hội hiện đại, tư tưởng chỉ quan tâm đến lợi ích cá nhân trước mắt và bỏ qua trách nhiệm chung đang càng lúc càng bộc lộ nhiều hạn chế. Quan điểm “Ăn cây nào, rào cây ấy” khuyến khích mỗi người chỉ chăm lo cho phần mình được hưởng lợi trực tiếp, nhưng nếu đặt trong bối cảnh chung của cộng đồng và môi trường sống, nó dễ dẫn đến hậu quả tiêu cực khó lường. Khi mọi cá nhân đều giữ thái độ chỉ bảo vệ những gì “thuộc về mình”, sự liên kết và chia sẻ tài nguyên chung trở nên cằn cỗi, làm giảm khả năng phối hợp và ứng phó với thách thức tập thể.

Suy nghĩ chỉ rào bảo những “cây” mà mình ăn từ trước cho thấy tầm nhìn hẹp và dễ bỏ sót mối quan hệ tương hỗ giữa cá nhân với cộng đồng. Ví dụ, nếu ai cũng chỉ quan tâm duy trì nguồn nước tại mảnh đất mình đang sinh sống mà không chung tay bảo vệ lưu vực rộng lớn hơn, thì về lâu dài, khi nguồn nước ở đầu nguồn suy giảm, mọi nơi, kể cả nơi từng “được hưởng lợi” trước đó, đều chịu ảnh hưởng. Tương tự, việc bảo trì hạ tầng chung chỉ khi cá nhân cảm thấy trực tiếp thiếu thốn sẽ tạo nên lỗ hổng trong hệ thống: khi hư hại lan rộng, chi phí khắc phục sẽ cao hơn nhiều so với việc duy trì thường xuyên. Do đó, chỉ lo “rào” khi đã “ăn” không thể đảm bảo sự bền vững hay ổn định lâu dài.

Hơn nữa, tư tưởng ích kỷ ấy có thể làm suy yếu tinh thần cộng đồng và trách nhiệm xã hội. Trong bối cảnh toàn cầu đang đối mặt với biến đổi khí hậu, ô nhiễm, dịch bệnh hay khủng hoảng kinh tế, bất cứ hành động nào của cá nhân hay nhóm đều có thể lan tỏa tác động rộng lớn. Nếu tất cả chỉ quan tâm tới lợi ích riêng của mình mà không nghĩ đến lợi ích chung, nỗ lực tập thể sẽ khó đạt hiệu quả cao, thậm chí tạo ra mâu thuẫn trong cách giải quyết. Ngược lại, khi mỗi người xem việc chung tay bảo vệ môi trường, hỗ trợ nhau trong khó khăn là đầu tư cho tương lai của chính mình, thì sức mạnh cộng hưởng sẽ giúp vượt qua khó khăn nhanh hơn và bền vững hơn.

Ý thức vì lợi ích chung không đồng nghĩa phải hy sinh hoàn toàn quyền lợi cá nhân, mà là nhận thức rõ mối liên hệ giữa lợi ích cá nhân và lợi ích tập thể. Khi cộng đồng vững mạnh, cơ sở hạ tầng tốt, môi trường sạch, giáo dục và y tế phát triển, chính cá nhân cũng được hưởng lợi trực tiếp và lâu dài. Suy nghĩ gắn kết như vậy giúp người ta chủ động tham gia vào các hoạt động bảo vệ môi trường, cải thiện đời sống chung, từ việc tiết kiệm năng lượng, giảm rác thải đến tham gia những chiến dịch thiện nguyện, hỗ trợ người khó khăn. Những hành động này, dù có thể không mang lại lợi ích ngắn hạn rõ rệt, nhưng tạo ra giá trị lâu dài cho chính bản thân và cho cộng đồng.

Chuyển đổi tư duy từ “Ăn cây nào, rào cây ấy” sang lối nghĩ “Bảo vệ và vun trồng cho cây chung” đòi hỏi sự thay đổi trong giáo dục và văn hóa: từ khi còn nhỏ, mỗi người cần được khuyến khích nhận thức rằng hành động của mình ảnh hưởng không chỉ đến bản thân mà còn đến người khác, đến thế hệ mai sau. Doanh nghiệp và cơ quan quản lý cũng cần xây dựng chính sách khuyến khích đầu tư vào trách nhiệm xã hội và bảo vệ tài nguyên chung. Khi mọi thành tố trong xã hội cùng hiểu rõ tầm quan trọng của việc chung tay, việc chăm sóc “cây chung” không còn là gánh nặng mà trở thành trách nhiệm và niềm tự hào chung.

Tóm lại, tư tưởng “Ăn cây nào, rào cây ấy” có thể thỏa mãn lợi ích ngắn hạn, nhưng áp dụng rộng rãi sẽ phá vỡ mối liên kết và làm suy giảm bền vững của cộng đồng. Thay vào đó, cần hướng tới cách nhìn dài hạn và liên kết chặt chẽ giữa cá nhân với cộng đồng: tham gia bảo vệ tài nguyên, hỗ trợ lẫn nhau và xem đó là đầu tư cho tương lai. Khi mỗi người chung tay vun trồng cho “cây chung”, kết quả mang lại không chỉ là sự phát triển bền vững cho toàn xã hội mà còn là sự an lành và phồn thịnh cho chính bản thân mỗi cá nhân.