Bài thơ "Tự Tình" của Hồ Xuân Hương là một tác phẩm tiêu biểu cho tiếng nói nữ quyền và tâm trạng của người phụ nữ trong xã hội phong kiến. Qua bài thơ, ta thấy được sự bất công, áp bức mà người phụ nữ phải gánh chịu, đồng thời cũng thấy được khát vọng tự do, hạnh phúc mãnh liệt của họ.
Phân tích tiếng nói nữ quyền trong bài thơ:
* Câu 1-2: Hai câu thơ mở đầu miêu tả cảnh đêm khuya vắng lặng, tiếng trống canh dồn dập vang lên, gợi lên không khí u buồn, cô đơn. Người phụ nữ đang thao thức, trằn trọc trong đêm, lắng nghe tiếng trống canh báo hiệu thời gian trôi đi, tuổi xuân dần tàn phai.
* Câu 3-4: Hai câu thơ này thể hiện sự bất lực của người phụ nữ trước số phận. Dù muốn vùng lên, muốn thoát khỏi cuộc sống tù túng, bế tắc nhưng lại bị trói buộc bởi lễ giáo phong kiến. Hình ảnh "chén rượu hương đưa say lại tỉnh" và "vầng trăng bóng xế khuyết chưa tròn" thể hiện sự luẩn quẩn, bế tắc trong tâm hồn người phụ nữ.
* Câu 5-6: Hai câu thơ này sử dụng hình ảnh thiên nhiên để diễn tả nỗi lòng của người phụ nữ. Hình ảnh "xiên ngang mặt đất rêu từng đám" và "đâm toạc chân mây đá mấy hòn" thể hiện sự phẫn uất, muốn bứt phá, muốn vươn lên của người phụ nữ.
* Câu 7-8: Hai câu thơ cuối cùng khép lại bài thơ bằng nỗi chán chường, cam chịu số phận. Người phụ nữ đành chấp nhận sự thật phũ phàng rằng xuân đi rồi xuân lại đến, nhưng mảnh tình duyên thì cứ mãi chia lìa, nhỏ bé, vụn vặt.
Phân tích tâm trạng của người phụ nữ trong xã hội phong kiến:
Qua bài thơ, ta thấy được tâm trạng cô đơn, buồn bã, bất lực của người phụ nữ trong xã hội phong kiến. Họ phải chịu đựng sự gò bó, ràng buộc của lễ giáo phong kiến, phải sống trong một xã hội trọng nam khinh nữ, nơi mà người phụ nữ chỉ là thứ yếu, là nô lệ của đàn ông. Họ khao khát được tự do, được hạnh phúc, nhưng lại bị trói buộc bởi những định kiến, hủ tục.
Suy nghĩ về vai trò, vị thế của phụ nữ trong xã hội hiện đại:
Ngày nay, phụ nữ đã có nhiều cơ hội và quyền lợi hơn so với thời xưa. Họ được học hành, được làm việc, được tham gia vào mọi lĩnh vực của đời sống xã hội. Tuy nhiên, vẫn còn tồn tại những rào cản, những định kiến đối với phụ nữ. Vì vậy, chúng ta cần tiếp tục đấu tranh cho bình đẳng giới, nâng cao vai trò và vị thế của phụ nữ trong xã hội.