Đề 5 Câu 1: (8,0 điểm) Về bài học mà anh (chị) rút ra từ câu chuyện sau đây ? BÓNG NẮNG, BÓNG RÂM Con đê dài hun hút như cuộc đời. Ngày về thăm ngoại, trời chợt nắng chợt râm. Mẹ bảo: – Nhà ngoại ở c...

câu 1: Câu chuyện “Bóng nắng, bóng râm” mang đến cho chúng ta những bài học sâu sắc về cách ứng xử và thái độ sống trong cuộc đời. Bài học chính là sự cần thiết của việc thích nghi với hoàn cảnh và luôn giữ tinh thần lạc quan, chủ động trước mọi thay đổi.

Trong câu chuyện, hình ảnh "bóng nắng" và "bóng râm" tượng trưng cho những khó khăn, thử thách và những khoảnh khắc yên bình, thuận lợi trong cuộc sống. Mẹ đã khéo léo hướng dẫn con trai bằng cách sử dụng những lời khuyên phù hợp với từng hoàn cảnh cụ thể. Khi trời nắng, mẹ nhắc nhở con "đi nhanh lên kẻo nắng vỡ đầu ra", còn khi trời râm, mẹ lại bảo "đi nhanh lên, kẻo nắng bây giờ". Điều này cho thấy rằng, dù là trong hoàn cảnh nào, chúng ta cũng nên biết cách điều chỉnh hành vi và thái độ để phù hợp với môi trường xung quanh.

Bài học thứ nhất là sự linh hoạt trong ứng xử. Chúng ta không nên cứng nhắc áp dụng một phương pháp duy nhất cho mọi tình huống. Thay vào đó, hãy biết cách thích nghi và tìm kiếm giải pháp phù hợp với từng hoàn cảnh cụ thể. Ví dụ, nếu gặp khó khăn, đừng nản lòng mà hãy tìm cách vượt qua nó bằng sự kiên trì và sáng tạo. Ngược lại, khi có cơ hội tốt, hãy tận dụng thời gian để đạt được mục tiêu của mình.

Bài học thứ hai là sự trân trọng những khoảnh khắc yên bình, hạnh phúc. Dù cuộc sống có nhiều biến động, nhưng chúng ta vẫn cần giữ vững niềm tin và hy vọng vào tương lai. Hãy biết ơn những gì mình đang có và tận hưởng những giây phút vui vẻ, thoải mái bên gia đình và bạn bè. Đừng quá lo lắng hay sợ hãi trước những thử thách, bởi vì sau cơn mưa trời sẽ sáng, sau bóng tối sẽ là ánh nắng rực rỡ.

Tóm lại, câu chuyện "Bóng nắng, bóng râm" là một bài học quý giá về cách ứng xử và thái độ sống trong cuộc đời. Nó nhắc nhở chúng ta rằng, dù là trong hoàn cảnh nào, chúng ta cũng nên biết cách thích nghi và giữ vững tinh thần lạc quan, chủ động. Bằng cách đó, chúng ta sẽ có thể vượt qua mọi khó khăn và đạt được thành công trong cuộc sống.

câu 2: - Truyện ngắn là thể loại tự sự cỡ nhỏ, thường được viết bằng văn xuôi, để người đọc tiếp thu liền một mạch, đọc một hơi không nghỉ. Do đó, truyện ngắn thường không có nhiều nhân vật, sự kiện, tình tiết. Truyện ngắn cũng không bị ràng buộc vào một cốt truyện phức tạp với nhiều biến cố, chương hồi rườm rà như tiểu thuyết.
- Chi tiết nghệ thuật là những biểu hiện cụ thể, nhỏ nhặt nhưng mang sức chứa lớn về cảm xúc và tư tưởng. Trong đó, chi tiết đặc biệt có ý nghĩa trong việc thể hiện chủ đề, tư tưởng của tác phẩm.
- Lối hành văn mang nhiều ẩn ý là cách diễn đạt gợi mở nhiều liên tưởng, suy ngẫm khác nhau. Điều này giúp độc giả thỏa sức tưởng tượng, đồng sáng tạo cùng nhà văn. Từ đó, mỗi người sẽ có những phát hiện riêng về nội dung, nghệ thuật của tác phẩm.
- Những yếu tố trên góp phần tạo nên chiều sâu chưa nói hết cho tác phẩm. Đó chính là khoảng trống của sự đa nghĩa, giàu tính triết lí mà tác giả gửi gắm qua tác phẩm.
- Một số chi tiết trong các tác phẩm truyện ngắn đã học trong chương trình Ngữ Văn lớp 11 THPT:
+ "Chiếc lược ngà" - Nguyễn Quang Sáng:
* Chi tiết: Ông Sáu sau tám năm xa nhà đi kháng chiến, khi trở về thăm con, bé Thu không nhận ra ba do vết sẹo trên mặt ông Sáu. Khi nhận ra ba, ông Sáu lại phải lên đường quay trở lại chiến khu. Trước khi chia tay, ông Sáu đưa cho con chiếc lược ngà mà mình đã tự tay làm.
* Ý nghĩa: Thể hiện tình cảm cha con sâu nặng, thiêng liêng giữa ông Sáu và bé Thu ngay cả trong hoàn cảnh chiến tranh ác liệt. Đồng thời, nó còn phản ánh sự tàn khốc của chiến tranh, khiến gia đình phải li tán, cha con không được ở bên nhau.
+ "Lặng lẽ Sa Pa" - Nguyễn Thành Long:
* Chi tiết: Anh thanh niên làm công tác khí tượng kiêm vật lý địa cầu trên đỉnh Yên Sơn cao hai nghìn sáu trăm mét. Anh sống một mình, hằng ngày làm việc với máy móc, đo gió, đo mưa, đo nắng,...
* Ý nghĩa: Ca ngợi vẻ đẹp bình dị, cao cả của người lao động mới xã hội chủ nghĩa. Họ cống hiến hết mình cho đất nước, dù cuộc sống còn nhiều khó khăn, gian khổ.
+ "Vợ chồng A Phủ" - Tô Hoài:
* Chi tiết: Mị cắt dây trói cứu A Phủ rồi chạy theo anh trốn khỏi Hồng Ngài.
* Ý nghĩa: Thể hiện sức sống tiềm tàng mãnh liệt của con người, dù bị áp bức, bóc lột đến cùng cực vẫn có thể vùng dậy đấu tranh giành lấy tự do, hạnh phúc.