27/06/2025
27/06/2025
Nam Cao là một nhà văn lớn đại diện cho những người nông dân Việt Nam trước cách mạng tháng Tám. Ông đã phác họa lại được những gì là cơ cực, khó khăn nhất của người nông dân nhưng vẫn giữ được phẩm chất vô cùng cao quý, tốt đẹp. Truyện ngắn "Lão Hạc" của nhà văn Nam Cao là một biểu tượng làm nên tên tuổi của ông, nhân vật lão Hạc chính của tác phẩm có một hoàn cảnh vô cùng bất hạnh, đớn đau nhưng lão vẫn giữ được những phẩm chất thanh cao, tình yêu thương vô bờ bến đối với con cái và đặc biệt là một lòng tự trọng cao cả. Qua nhân vật này, tác giả đã gửi gắm được đến quý bạn đọc tư tưởng nhân đạo tiến bộ và sâu sắc.
Nam Cao luôn trăn trở về những số phận nghèo khổ nhưng lương thiện trong xã hội phong kiến thối nát. Lão hạc cũng như rất nhiều người nông dân Việt Nam khác phải sống trong cảnh vô cùng nghèo khổ, cái đói, cái cơ cực tối tăm trước khi cách mạng tháng Tám thành công. Nhưng lão còn phải chịu một sự bi đát hơn thế. Vợ lão chết sớm, một mình lão dồn tình thương nuôi lớn đứa con trai. Khi con trai đến tuổi trưởng thành, lấy vợ nhưng vì nghèo khó mà người ta lại thách cưới quá cao nên việc cưới vợ cho con trai không thành. Chán nản, con trai lão bỏ đi đồn điền cao su ở Nam Kỳ. Khi con đi rồi, lão một mình sống trong cảnh cô đơn, nghèo đói, hiu quạnh. Lão nhân hậu ngay cả với con chó, coi nó như một người bạn, có thứ gì ngon cũng cho ăn cùng. Lão xem cậu Vàng như một đứa trẻ cần được yêu thương, chăm sóc. Tội nghiệp thay cho số phận của lão, sự nghèo khổ cứ dai dẳng bám theo cuộc đời lão. Vợ chết để lại cho ông mảnh vườn ba sào, nhưng lão nhất quyết không bán đi để trang trải cuộc sống dù cho có ra sao đi nữa, để làm của hồi môn cho con trai. Tất cả hoa lợi thu được lão đều cất đi đợi ngày con trai về cưới vợ. Sau trận ốm, sức khỏe của lão đã tiều tụy đi vô cùng, người lão quá yếu, không còn làm được việc nặng, việc nhẹ thì đàn bà tranh hết, lão phải cầm hơi qua ngày bằng cách ăn rau má, củ sắn, củ chuối, bữa nào sang trọng hơn thì có con trai, con ốc.
Vì không kiếm được tiền để trang trải cuộc sống, lại sợ tiêu hết tiền để dành cho con trai cưới vợ nên lão đành tìm đến cái chết. Lão tìm đến Binh Tư để xin ít bả chó, nói dối là dành cho con chó hay sang vườn nhà mình nhưng thực ra là lão tự tử. Lão chết để con lão không trắng tay, vẫn còn vốn để lập nghiệp. Thật cảm động biết bao về sự hy sinh và trách nhiệm cao cả của bổn phận người cha. Số phận của lão thật bi đát! Lão phải bán đi cả chính con chó - người bạn thân thương nhất của lão, rồi lão dằn vặt bản thân mình khi lừa đi cả con chó. Kể lại việc bán chó với ông giáo, lão thể hiện sự đau đớn, xót xa: mặt lão co rúm lại, những nếp nhăn xô lại với nhau ép cho nước mắt chảy ra, cái đầu của lão ngoẹo về một bên và cái miệng móm của lão mếu máo khóc như con nít mới lớn. Lão khóc vì thương con chó nhưng cũng chính là thương cho số phận bần cùng của mình. Đến bước đường cùng, lão luôn nghĩ đến đứa con trai yêu dấu mà quên đi bản thân mình. Lão đủ can đảm để kết thúc đi cuộc đời sống không bằng chết của mình để không ảnh hưởng đến con trai. Ngay cả ông giáo, người hàng xóm thân thiết, gần gũi nhất lão cũng không nhận lấy một sự trợ giúp dù chỉ là nhỏ nhất. Tuy lão nghèo khổ lại bị bỏ rơi, nhưng lão vẫn luôn giàu đức tính hy sinh, tình yêu thương và những phẩm chất cao đẹp khác của mình.
Hình ảnh Lão hạc chết thật bi đát, thê thảm. Lão xin miếng bả chó rồi chính tay kết liễu cuộc đời của mình. Lão vật vã trên giường, đầu tóc rũ rượu, sùi cả bọt mép, hai mắt long sòng sọc trông thật đáng thương!. Cái chết đau đớn, thê thảm của lão càng làm sáng lên những phẩm chất cao đẹp của người nông dân trong sáng, thanh cao. Tuy phải sống trong xã hội đầy tối tăm, độc ác, nhưng lão vẫn luôn giữ được phẩm chất đáng quý, nhân cách cao thượng. Cả đời lão thà sống trong cảnh nghèo khó chứ không thể nào mất đi sự nhân hậu, trong sáng của mình.
Với ngòi bút tài hoa và cách sử dụng từ ngữ đặc sắc, Nam Cao đã xây dựng thành công nhân vật lão hạc gợi cho ta niềm cảm thương sâu sắc, vô hạn đối với những người nông dân nghèo khổ lúc bấy giờ. Tác giả thông qua hình ảnh lão Hạc muốn phê phán một xã hội thiếu công bằng, tình người, không quan tâm đến những mảnh đời nghèo khó, chà đạp, vùi dập lên số phận người lương thiện.
27/06/2025
Nam Cao là nhà văn hiện thực xuất sắc trước cách mạng. Tác phẩm của ông thường gắn liền với hình ảnh nông thôn đói khổ. Trong hoàn cảnh đó, ông vẫn nhìn thấy được những phẩm chất tốt đẹp của người nông dân nghèo đang âm thầm tỏa sáng. Truyện ngắn Lão Hạc là một tác phẩm như vậy. Nhân vật chính là một lão nông nghèo khổ, bất hạnh nhưng vẫn mang những phẩm chất cao quý đáng trân trọng.
Truyện được kể qua lời ông giáo – người hàng xóm thân thiết của lão Hạc – đã tạo cho câu chuyện thêm phần chân thực, sinh động. Qua ông giáo, ta được biết gia cảnh buồn của lão Hạc: vợ mất sớm, đứa con trai duy nhất lại phẫn chí do bị phụ tình vì quá nghèo nên bỏ vào Nam làm phu đồn điền cao su, biền biệt một năm nay chẳng tin tức gì. Kỷ vật duy nhất con trai lão để lại là con chó mà lão vẫn hay trìu mến gọi là cậu Vàng. Mỗi lần nhớ con, lão lại ngồi nói chuyện với nó cho khuây khỏa. Vì thế, có thể nói nó là một người bạn tri kỉ của lão. Nhưng rồi, cảnh đói kém bủa vây. Một trận ốm đã làm cho số tiền tích cóp của lão cạn dần. Còn mảnh vườn nhưng lão không thể bán được vì lão muốn để dành nó cho con trai. Vì vậy, sau nhiều lần định bán con Vàng, lần này lão dứt khoát chia tay nó. Lão không muốn tiêu phạm vào những đồng tiền ít ỏi mà lão để dành cho con trai.
Cảnh lão bán cậu Vàng thật xót xa. Cả đời lão chưa dám lừa một ai. Vậy mà lần này lão lại đi lừa một con chó – điều này làm lão đau lòng và tội lỗi: "Lão cố làm ra vẻ vui vẻ. Nhưng trông lão cười như mếu và đôi mắt lão ầng ậng nước... Mặt lão đột nhiên co rúm lại. Những vết nhăn xô lại với nhau, ép cho nước mắt chảy ra. Cái đầu lão ngoẹo về một bên và cái miệng móm mém của lão mếu như con nít. Lão hu hu khóc..."
Lão tìm đến ông giáo để giãi bày lòng mình. Lão muốn nhờ ông giáo trông coi hộ lão cái vườn đến khi con trai lão trở về. Rồi lão cũng nhờ ông giáo lo liệu ma chay cho mình nếu sau này già yếu. Những suy nghĩ, tính toán của lão thật đơn giản, thật thà. Nhưng mọi thứ đều được lão sắp xếp một cách cẩn thận, chi tiết. Lão vừa lo cho con trai mình, rồi lại lo đến cái chết của mình làm ảnh hưởng tới làng xóm. Điều này như một dự báo sẽ có một biến cố lớn xảy đến với lão.
Từ ngày bán cậu Vàng, và cũng từ khi nói chuyện, nhờ cậy ông giáo xong, nếp sống sinh hoạt của lão cũng có sự thay đổi: "Lão Hạc chỉ ăn khoai. Rồi thì khoai cũng hết. Bắt đầu từ đấy, lão chế được món gì, ăn món ấy. Hôm thì lão ăn củ chuối, hôm thì lão ăn sung luộc, hôm thì rau má, với thỉnh thoảng một vài củ ráy hay bữa trai, bữa ốc." Mặc dù vẫn còn ba mươi đồng bạc đó, nhưng lão không muốn là ảnh hưởng tới cái "gia tài" của con. Xuất phát từ tình thương của một người cha đã khiến cho lão phải chịu cảnh sống đói khổ. Nhưng không phải vì thế mà lão nảy sinh thói hư tật xấu. Lão vẫn giữ cho mình nếp sống "đói cho sạch, rách cho thơm".
Cuộc sống bế tắc đã đẩy lão Hạc tìm đến cái chết như một sự giải thoát. Trước hết, lão sang nhà Binh Tư xin ít bả chó. Biết tin, ông giáo thấy vô cùng đau lòng: "Hỡi ơi lão Hạc! Con người đáng kính ấy bây giờ cũng theo gót Binh Tư để có ăn ư?" Ai cũng cứ ngỡ rằng rồi đây, lão sẽ sa chân vào con đường tội lỗi khi nghe những lời Binh Tư kể lại: "Lão làm bộ đấy! Thật ra thì lão chỉ tẩm ngẩm thế, nhưng cũng ra phết chứ chả vừa đâu. Lão vừa xin tôi một ít bả chó. Lão bảo có con chó nhà nào cứ đến vườn nhà lão...
Lão định cho nó xơi một bữa. Nếu trúng, lão với tôi uống rượu." Nhưng rồi cái chết của lão đã làm đảo lộn suy nghĩ của tất cả mọi người: "Lão Hạc đang vật vã ở trên giường, đầu tóc rũ rượi, quần áo xộc xệch, hai mắt long sòng sọc. Lão tru tréo, bọt mép sùi ra, khắp người chốc chốc lại bị giật mạnh một cái, nảy lên. Hai người đàn ông lực lưỡng phải đè lên người lão. Lão vật vã đến hai giờ đồng hồ rồi mới chết. Cái chết thật là dữ dội. Chẳng ai hiểu lão chết vì bệnh gì mà đau đớn và bất thình lình như vậy. Chỉ có tôi với Binh Tư là hiểu." Lão vẫn giữ cho bản thân mình trong sạch, nhưng cái chết của lão thật đau đớn, bi thảm.
"Lão Hạc" đã cho chúng ta thấu hiểu được hoàn cảnh khổ đau, khốn cùng, bế tắc của người nông dân nghèo có tâm hồn cao đẹp trong chế độ thực dân phong kiến tàn ác đương thời. Đồng thời, truyện cũng là lời nhắc nhở cho chúng ta phải biết quan tâm, giúp đỡ những con người có số phận éo le hơn mình.
Nếu bạn muốn hỏi bài tập
Các câu hỏi của bạn luôn được giải đáp dưới 10 phút
CÂU HỎI LIÊN QUAN
Top thành viên trả lời