Câu 1 (1,0 điểm): Xác định thể thơ
- Thể thơ: Tự do (không theo quy tắc số chữ, niêm luật cố định).
- Lí do: Các dòng thơ dài ngắn đan xen, không tuân theo cấu trúc truyền thống (lục bát, song thất lục bát, ngũ ngôn...).
Câu 2 (1,0 điểm): Sự ân cần của con với mẹ
- Khổ (1):
- "Mẹ ngồi xuống đi / mẹ xõa tóc thành mây" → Lời mời gọi dịu dàng, mong mẹ thư giãn.
- "con mời mẹ rong chơi" → Ước muốn đưa mẹ về với ký ức đẹp.
- Khổ (2):
- "mẹ ngồi cho vững nhé / tay con làm chèo" → Hình ảnh con che chở, dẫn đường cho mẹ.
Câu 3 (1,0 điểm): Hình ảnh ngày xưa của mẹ (khổ 4)
- "chiếc thuyền câu be bè"
- "vùng chiêm trũng quê mình"
- "góc cầu ao nhỏ / đàn cá chơi trốn tìm"
- "vạt bèo tây bên sông chiều kín nước"
Câu 4 (1,0 điểm): Tác dụng phép điệp "ao nhà mình thôi"
- Nhấn mạnh không gian thân thuộc, gắn với ký ức giản dị của mẹ và con.
- Tạo nhịp điệu trầm lắng, như lời thì thầm nhắc nhở về sự mất mát (mẹ đã xa).
- Thể hiện tình yêu quê hương, nơi lưu giữ những kỷ niệm thiêng liêng.
Câu 5 (1,0 điểm): Tâm trạng của con (khổ 7, 8)
- Đau đớn, hụt hẫng: "O kìa mẹ đâu rồi!" → Tiếng kêu xót xa khi nhận ra mẹ không còn.
- Bất lực: "Quờ tay không chạm mẹ / mưa nhòa mắt con" → Cảm giác trống trải, nước mắt hòa cùng mưa.
- Tâm trạng: Uất nghẹn, tiếc nuối khi ký ức về mẹ chỉ còn là hình bóng mờ ảo.
Câu 6 (1,0 điểm): Bài học ý nghĩa
- Bài học: Trân trọng những khoảnh khắc bên gia đình, nhất là khi cha mẹ còn sống.
- Lí giải: Bài thơ thức tỉnh về sự vô thường của đời người. Khi mẹ mất, con mới nhận ra những điều giản dị ("ao nhà", "chiếc thuyền câu") chính là hạnh phúc đã mất.
II. PHẦN VIẾT (4,0 điểm): Nghị luận về bất đồng quan điểm sống giữa cha mẹ và con cái
1. Mở bài:
- Giới thiệu vấn đề: Xung đột thế hệ là hiện tượng phổ biến, xuất phát từ khác biệt trong cách nhìn nhận cuộc sống.
2. Thân bài:
- Nguyên nhân bất đồng:
- Cha mẹ thường bảo thủ, áp đặt kinh nghiệm cá nhân; con cái đề cao cá tính, xu hướng hiện đại.
- Ví dụ: Cha mẹ muốn con theo ngành ổn định, con lại đam mê nghệ thuật.
- Hậu quả:
- Khoảng cách tình cảm, con cái dễ nổi loạn hoặc tự ti.
- Giải pháp:
- Cha mẹ: Lắng nghe, tôn trọng quyết định của con.
- Con cái: Kiên nhẫn giải thích, cân bằng giữa truyền thống và hiện đại.
- Ví dụ: Nhân vật "con" trong "Mơ" dù đau đớn vẫn giữ ký ức về mẹ → Gợi bài học về sự bao dung.
3. Kết bài:
- Khẳng định: Bất đồng là cơ hội để thấu hiểu nhau hơn.
- Liên hệ bản thân: Cần chủ động hòa giải, giữ gìn sợi dây gia đình.