Cảm nhận 2 câu thơ trong bài thơ "Thu điếu" ( khoảng 7-9 câu)

Nguyễn Khuyến là một trong những nhà thơ nổi tiếng của nền văn học Việt Nam, ông có rất nhiều bài thơ hay ấn tượng trong đó bài thơ Thu Điếu đã gây được nhiều tiếng vang và có sức lan tỏa mạnh mẽ nhất. Bài thơ nói về cảnh sắc mùa thu nơi làng quê và những tâm sự thầm kín của tác giả về thời thế lúc bấy giờ. Trong đó hai câu thơ cuối của bài thơ đã thể hiện rõ nét về cảnh sắc cũng như tâm trạng của nhà thơ.

"Mấy chùm trước giậu hoa năm ngoái
Một tiếng trên không ngỗng nước nào?"

Hai câu thơ này đã vẽ lên một bức tranh mùa thu tuyệt đẹp, mang đậm dấu ấn của vùng nông thôn Bắc Bộ. Cảnh vật trong thơ thật tĩnh lặng, vắng vẻ, gợi lên một nỗi buồn man mác. Mấy chùm hoa trước giậu đã nở từ năm ngoái, tức là nó đã tàn phai theo thời gian, chỉ còn lại những bông hoa khô héo. Tiếng ngỗng trời kêu trên không trung càng làm cho khung cảnh thêm ảm đạm, thê lương.

Cảnh vật trong hai câu thơ này được miêu tả bằng những gam màu nhạt nhòa, u ám. Màu xanh của bầu trời, màu đỏ của lá cây, màu trắng của mây, tất cả hòa quyện vào nhau tạo nên một bức tranh mùa thu buồn bã, ảm đạm. Không gian trong thơ cũng rất rộng lớn, bao la, khiến cho con người trở nên nhỏ bé, cô đơn.

Trong hai câu thơ này, tác giả đã sử dụng thành công biện pháp tu từ đảo ngữ. Cụm từ "hoa năm ngoái" được đặt lên trước danh từ "chùm hoa" nhằm nhấn mạnh sự tàn phai, phôi pha của thời gian. Tiếng ngỗng trời kêu trên không trung được đặt sau động từ "ngỗng nước nào" nhằm nhấn mạnh sự cô đơn, lạc lõng của con người.

Bên cạnh đó, tác giả còn sử dụng thành công các từ láy "lạnh lẽo", "tẻo teo", "gợn tí", "khẽ đưa vèo" để tạo nên một bức tranh mùa thu sống động, giàu sức biểu cảm. Từ láy "lạnh lẽo" gợi lên cái lạnh giá của mùa thu, từ láy "tẻo teo" gợi lên sự nhỏ bé, đơn độc của chiếc thuyền câu, từ láy "gợn tí" gợi lên sự nhẹ nhàng, uyển chuyển của sóng nước, từ láy "khẽ đưa vèo" gợi lên sự nhanh chóng, thoáng qua của lá vàng.

Qua hai câu thơ cuối của bài thơ Thu Điếu, ta thấy được tâm trạng buồn bã, cô đơn của nhà thơ trước cảnh sắc mùa thu. Nhà thơ đang đứng bên bờ ao, nhìn ngắm cảnh vật mà lòng chợt dâng lên một nỗi buồn man mác. Nỗi buồn ấy xuất phát từ sự cô đơn, lẻ loi của con người trước vũ trụ bao la, rộng lớn. Đồng thời, nỗi buồn ấy cũng là nỗi lòng của tác giả khi phải rời xa quê hương, đất nước để đi thi.

Tóm lại, hai câu thơ cuối của bài thơ Thu Điếu đã thể hiện được tài năng sử dụng ngôn ngữ của Nguyễn Khuyến. Qua đó, ta thấy được một tâm hồn nhạy cảm, giàu lòng yêu thương của nhà thơ.