Thế nào là di truyền và biến dị? Hai hiện tượng này có mối liên hệ gì?

Di truyền và biến dị là hai hiện tượng cơ bản của sinh học, tạo nên cơ sở cho sự đa dạng và tiến hóa của các loài. 1. Định nghĩa a. Di truyền - Là quá trình truyền đạt thông tin di truyền (các gen, tính trạng) từ thế hệ bố mẹ sang thế hệ con. - Nhờ di truyền, con cháu mang nhiều đặc điểm giống bố mẹ (màu sắc lông, chiều cao, nhóm máu…), tạo nên tính ổn định của loài. b. Biến dị - Là sự khác nhau về kiểu hình (ngoại hình, sinh lý, sinh hóa…) giữa các cá thể trong cùng một loài hoặc giữa các thế hệ. - Có hai dạng chính: • Biến dị tổ hợp: do phân li, tổ hợp ngẫu nhiên của các gen trong quá trình giảm phân và thụ tinh. • Biến dị đột biến: do thay đổi cấu trúc hoặc số lượng nhiễm sắc thể, làm xuất hiện alen mới. 2. Mối liên hệ giữa di truyền và biến dị - Di truyền và biến dị luôn đi đôi: di truyền bảo lưu và truyền đạt các gen qua các thế hệ, còn biến dị tạo ra những khác biệt mới trên nền tảng gen đó. - Biến dị là nguyên liệu chủ yếu cho quá trình chọn lọc tự nhiên và tiến hóa; không có biến dị, di truyền chỉ tái lập lại liên tục một kiểu hình mà không giúp loài thích nghi với thay đổi môi trường. - Như vậy, di truyền đảm bảo tính ổn định của loài, còn biến dị tạo sự đa dạng, phong phú và là “xúc tác” cho quá trình thích nghi–tiến hóa.