Khi đọc hiểu một văn bản nghị luận xã hội, em cần chú ý những yếu tố nào? Hãy lấy ví dụ.

Khi đọc hiểu một văn bản nghị luận xã hội, chúng ta cần chú ý đến các yếu tố sau:

- Luận đề: Đây là vấn đề chính được tác giả nêu ra và bàn luận trong bài viết. Luận đề thường được thể hiện rõ ràng ở nhan đề hoặc phần mở đầu của bài viết. Ví dụ, trong bài "Chống nạn thất học" của Hồ Chí Minh, luận đề là việc chống lại tình trạng thất học trong nhân dân.

- Lí lẽ và dẫn chứng: Lí lẽ là những lập luận, suy luận logic để làm sáng tỏ luận đề. Dẫn chứng là những bằng chứng cụ thể từ thực tế cuộc sống, lịch sử, khoa học,... để minh họa cho lí lẽ. Ví dụ, trong bài "Chống nạn thất học", tác giả đưa ra nhiều lí lẽ như: "Nạn thất học là một trở ngại lớn đối với sự phát triển của đất nước"; "Muốn giải quyết nạn thất học, trước hết phải nâng cao dân trí". Để minh họa cho lí lẽ này, tác giả đã đưa ra hàng loạt dẫn chứng về những tấm gương vượt khó, những thành tựu đạt được nhờ học tập.

- Cách thức lập luận: Cách thức lập luận là cách mà tác giả sắp xếp, trình bày các luận điểm, lí lẽ và dẫn chứng sao cho hợp lý, thuyết phục. Có nhiều cách thức lập luận khác nhau như: lập luận theo trình tự thời gian, theo mức độ quan trọng, theo mối liên hệ nhân quả,... Ví dụ, trong bài "Chống nạn thất học", tác giả sử dụng cách thức lập luận theo trình tự thời gian, từ việc nêu lên thực trạng nạn thất học, phân tích nguyên nhân, hậu quả, rồi đưa ra giải pháp.

- Ngôn ngữ: Ngôn ngữ là phương tiện truyền tải nội dung và tư tưởng của bài viết. Ngôn ngữ cần phù hợp với chủ đề, đối tượng và mục đích của bài viết. Ví dụ, trong bài "Chống nạn thất học", ngôn ngữ của tác giả rất giản dị, dễ hiểu, phù hợp với đối tượng là quần chúng nhân dân.