Phần I. ĐỌC - HIỂU (4,0 điểm) Đọc văn bản sau và thực hiện yêu cầu bên dưới: TẾT QUÊ BÀ Bà tôi ở một túp nhà tre. Có một hàng cau chạy trước hè, Một mảnh vườn bên rào giậu nứa. Xuân về hoa cải nở...

i:
câu 1. Phương thức biểu đạt chính của bài thơ là tự sự. Bài thơ sử dụng các chi tiết cụ thể như "hàng cau", "mảnh vườn", "hoa cải", "gạo nếp", "quần đào", "áo đỏ" để kể lại những hình ảnh quen thuộc trong cuộc sống thường nhật của tác giả. Cách miêu tả này giúp người đọc dễ dàng hình dung được khung cảnh Tết quê hương, đồng thời tạo nên cảm giác ấm áp, gần gũi, gợi nhớ về những kỷ niệm đẹp đẽ của tuổi thơ.

câu 2. Khổ thơ đầu tiên trong bài thơ "Tết Quê Bà" của Đoàn Văn Cừ miêu tả cảnh vật và không gian xung quanh ngôi nhà tre của bà. Những hình ảnh được liệt kê như "hàng cau", "mảnh vườn", "hoa cải vàng hoe", "gạo nếp", "bánh chưng", "quần đào", "áo đỏ", "tranh gà lợn", "cơm tám", "dưa hành", "thịt mỡ đông" tạo nên bức tranh sinh động về cuộc sống nông thôn Việt Nam thời kỳ đó. Cảnh vật này thể hiện sự ấm áp, hạnh phúc và truyền thống gia đình.

câu 3. Trong hai câu thơ "Quần đào, áo đỏ, tranh gà lợn, cơm tám, dưa hành, thịt mỡ đông", tác giả Đoàn Văn Cừ đã sử dụng biện pháp tu từ liệt kê không tăng tiến. Tác giả đã liệt kê những món ăn truyền thống của Tết Việt Nam như: quần đào, áo đỏ, tranh gà lợn, cơm tám, dưa hành, thịt mỡ đông. Việc liệt kê này nhằm mục đích tạo nên một bức tranh sinh động, đầy đủ về ẩm thực Tết cổ truyền Việt Nam.

Tác dụng của việc liệt kê các món ăn:

- Nhấn mạnh sự phong phú, đa dạng: Liệt kê nhiều món ăn thể hiện sự giàu có, sung túc của gia đình vào dịp Tết.
- Gợi tả không khí ấm cúng, sum vầy: Những món ăn quen thuộc, gần gũi với đời sống thường nhật nhưng lại được chuẩn bị kỹ lưỡng, công phu cho ngày Tết, gợi lên cảm giác ấm áp, hạnh phúc khi quây quần bên gia đình.
- Thể hiện tình cảm yêu thương, trân trọng: Qua cách liệt kê, tác giả muốn khẳng định giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc, đồng thời bày tỏ lòng biết ơn đối với những nét đẹp giản dị mà sâu sắc ấy.

Bên cạnh đó, việc liệt kê không theo thứ tự nhất định cũng góp phần làm tăng tính ngẫu hứng, tự nhiên cho câu thơ, khiến cho hình ảnh trở nên sinh động hơn, dễ dàng đi vào lòng người đọc.

câu 4. Khổ thơ đầu tiên của bài thơ "Tết Quê Bà" đã khắc họa một cách tinh tế và chân thực cuộc sống bình dị nhưng đầy ấm áp của người bà ở quê hương. Hình ảnh "túp nhà tre", "hàng cau chạy trước hè", "mảnh vườn bên rào giậu nưa" tạo nên không gian yên bình, gần gũi với thiên nhiên. Mùa xuân đến, hoa cải vàng hoe rực rỡ, mang lại niềm vui và sự tươi mới cho cuộc sống. Gạo nếp ngày xuân gói bánh chưng, thể hiện truyền thống ẩm thực đặc trưng của Tết Việt Nam. Những hình ảnh này gợi lên cảm giác thân thuộc, ấm cúng và hạnh phúc trong lòng độc giả.

câu 5. Tết quê Bà là bài thơ mang đến cho độc giả cảm giác ấm áp và tình cảm gia đình sâu sắc. Bài thơ này mô tả lại không khí Tết tại quê hương của tác giả, nơi mà mọi thứ đều đơn giản nhưng tràn đầy niềm vui và hạnh phúc. Từ những chi tiết nhỏ như "hàng cau", "mảnh vườn", "hoa cải" cho đến những món ăn truyền thống như "gạo nếp", "bánh chưng", "cơm tám", "dưa hành", "thịt mỡ", tất cả tạo nên bức tranh sống động về cuộc sống nông thôn Việt Nam trong dịp Tết.

Là thế hệ trẻ, chúng ta có trách nhiệm quan trọng trong việc bảo tồn và phát huy các giá trị truyền thống của dân tộc. Để tiếp nối truyền thống đó, chúng ta có thể thực hiện nhiều việc cụ thể. Đầu tiên, chúng ta có thể tham gia vào các hoạt động văn hóa truyền thống như lễ hội, đám cưới, đám tang, hoặc các buổi biểu diễn nghệ thuật. Điều này giúp chúng ta hiểu rõ hơn về phong tục tập quán và giữ gìn nét đẹp văn hóa của dân tộc. Thứ hai, chúng ta cũng có thể tìm hiểu và nghiên cứu lịch sử, văn hóa, ngôn ngữ và phong tục tập quán của dân tộc mình. Việc này giúp chúng ta nắm vững kiến thức về nguồn gốc và ý nghĩa của các truyền thống, từ đó tự hào và trân trọng di sản văn hóa của tổ tiên. Cuối cùng, chúng ta có thể chia sẻ và lan tỏa những giá trị truyền thống này qua việc tham gia vào các hoạt động xã hội, giao lưu văn hóa, hay thậm chí là du lịch đến những địa phương khác nhau để trải nghiệm và học hỏi thêm về văn hóa của đất nước.

Việc tiếp nối truyền thống không chỉ là trách nhiệm cá nhân mà còn là sự đóng góp tích cực cho cộng đồng và quốc gia. Bằng cách duy trì và phát triển những giá trị truyền thống, chúng ta đang xây dựng nền tảng vững chắc cho tương lai, đảm bảo rằng những nét đẹp văn hóa sẽ được kế thừa và phát triển mãi mãi.


ii:
câu 1. Tết đến, xuân về, trên mọi nẻo đường, hoa đào, hoa mai đua nhau khoe sắc thắm. Khắp nơi rộn ràng tiếng hát, tiếng cười. Nhưng có lẽ, với tôi, Tết ở quê vẫn là những gì thân thương, gần gũi nhất. Bài thơ "Tết quê bà" của Đoàn Văn Cừ đã gợi lên trong tôi những cảm xúc thật đẹp đẽ về ngày Tết cổ truyền của dân tộc.

Mở đầu bài thơ, tác giả đã khắc họa khung cảnh thiên nhiên tươi đẹp của làng quê vào dịp Tết đến, xuân về:

"Năm nay đào lại nở
Không thấy ông đồ xưa
Những người muôn năm cũ
Hồn ở đâu bây giờ?"

Câu thơ mở đầu như một lời khẳng định về sự trở lại của mùa xuân. Đào - loài hoa đặc trưng của mùa xuân đã nở rộ, báo hiệu một năm mới đã đến. Tuy nhiên, hình ảnh ông đồ xưa - biểu tượng của nét văn hóa truyền thống đã không còn xuất hiện. Câu hỏi tu từ cuối khổ thơ thể hiện nỗi tiếc nuối, xót xa trước sự thay đổi của thời gian.

Tiếp theo, tác giả đã miêu tả khung cảnh nhộn nhịp, tấp nập của phiên chợ Tết:

"Bà tôi mua sắm Tết
Thịt mỡ dưa hành dây
Cau trầu và pháo tết
Trên cành cây táo rơi
Một chiếc lá vàng rơi"

Hình ảnh bà nội mua sắm Tết với những món đồ quen thuộc như thịt mỡ, dưa hành, cau trầu, pháo tết đã gợi lên không khí ấm cúng, sum vầy của ngày Tết. Chiếc lá vàng rơi xuống như một dấu hiệu của thời gian, của sự tàn phai.

Cuối cùng, tác giả đã khép lại bài thơ bằng hình ảnh gia đình quây quần bên mâm cỗ Tết:

"Gia đình quây quần bên mâm cỗ
Chúc nhau sức khỏe an khang
Phút giao thừa thiêng liêng
Đếm ngược thời gian qua"

Mâm cỗ Tết đầy ắp những món ăn ngon, thể hiện sự no đủ, sung túc của gia đình. Phút giao thừa thiêng liêng, mọi người cùng nhau nâng ly chúc mừng năm mới, mong ước một năm mới an khang, thịnh vượng.

Bài thơ "Tết quê bà" đã mang đến cho tôi những cảm xúc thật ấm áp, hạnh phúc. Tôi cảm nhận được tình yêu quê hương tha thiết của tác giả, cũng như niềm vui, sự háo hức của tuổi thơ khi được đón Tết cùng gia đình. Qua bài thơ, tôi càng thêm yêu mến và trân trọng những giá trị truyền thống tốt đẹp của dân tộc.

câu 2. Hiện nay, một bộ phận giới trẻ nghiện game online đang trở thành một vấn đề nghiêm trọng trong xã hội. Điều này đòi hỏi chúng ta phải xem xét kỹ lưỡng về tác động tiêu cực của game online đến sức khỏe tinh thần và thể chất của con người.
Game online, hay còn gọi là trò chơi điện tử, đã trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống hàng ngày của chúng ta. Tuy nhiên, sự lạm dụng và phụ thuộc vào game đã tạo nên một vấn đề nghiêm trọng, ảnh hưởng đến cả sức khỏe tinh thần lẫn thể chất của con người.
Trước hết, game online có thể gây ra những vấn đề liên quan đến sức khỏe tinh thần. Sự hấp dẫn và kích thích mà game mang lại dễ dàng khiến người chơi rơi vào trạng thái căng thẳng, lo lắng và mất ngủ. Những áp lực từ trò chơi có thể gây ra stress mãn tính, ảnh hưởng đến tâm lý và thậm chí dẫn đến các vấn đề như trầm cảm, tự kỷ hoặc rối loạn hành vi.
Hơn nữa, game online cũng góp phần làm suy yếu sức khỏe thể chất của con người. Việc ngồi lâu trước màn hình điện thoại hoặc máy tính để chơi game có thể gây ra mệt mỏi, đau đầu và giảm thị lực. Ngoài ra, thói quen lười vận động và ăn uống không điều độ do dành quá nhiều thời gian cho game cũng có thể dẫn đến tăng cân, béo phì và các bệnh liên quan đến lối sống ít hoạt động.
Để giải quyết vấn đề này, cần có sự phối hợp giữa các bên liên quan, bao gồm gia đình, trường học và cộng đồng. Gia đình đóng vai trò quan trọng trong việc giám sát và hướng dẫn con cái sử dụng game một cách lành mạnh. Cha mẹ cần tạo ra môi trường gia đình lành mạnh, khuyến khích con tham gia vào các hoạt động ngoại khóa và giao lưu xã hội thay vì chỉ tập trung vào game. Đồng thời, cần thiết lập quy định rõ ràng về thời gian sử dụng thiết bị điện tử và giám sát chặt chẽ để đảm bảo con cái không bị nghiện game.
Trường học cũng có trách nhiệm trong việc giáo dục học sinh về tác động tiêu cực của game online. Cần tăng cường giảng dạy về quản lý thời gian, nhận thức về nguy cơ và hậu quả của việc lạm dụng game. Hơn nữa, trường học có thể tổ chức các hoạt động ngoại khóa đa dạng để thu hút sự quan tâm của học sinh, giúp họ tránh xa khỏi sự cám dỗ của game.
Ngoài ra, cộng đồng cần chung tay xây dựng một môi trường thân thiện và an toàn cho mọi người. Chương trình giáo dục cộng đồng nhằm nâng cao nhận thức về tác hại của game online và cung cấp hỗ trợ tư vấn cho những người mắc chứng nghiện game là rất cần thiết. Các tổ chức xã hội và chính phủ cần hợp tác để tạo ra các chính sách và quy định về game online, đảm bảo rằng trò chơi điện tử được phát triển và phân phối một cách có trách nhiệm.
Trên thực tế, vấn đề nghiện game online không chỉ đơn thuần là một vấn đề cá nhân mà còn là một thách thức xã hội. Để giải quyết hiệu quả, chúng ta cần nhìn nhận vấn đề này một cách tổng quát và tìm kiếm giải pháp phù hợp từ tất cả các bên liên quan. Chỉ khi có sự kết hợp giữa nỗ lực cá nhân và hỗ trợ từ gia đình, trường học và cộng đồng, chúng ta mới có thể ngăn chặn và khắc phục tình trạng nghiện game online.