Văn chương nghệ thuật luôn có sức hút mãnh liệt đối với mọi thế hệ. Nó mang đến cho chúng ta những trải nghiệm tinh thần phong phú, đa dạng. Để tạo nên một tác phẩm chân chính, ngoài tài năng thiên bẩm thì sự nỗ lực, cố gắng cũng là yếu tố vô cùng cần thiết. Bàn về vấn đề này, Nguyễn Thanh Tùng đã khẳng định "gọi những người cầm bút là nhà văn, nhà thơ bởi không chỉ họ là người biết viết những câu văn, dòng thơ hoa mĩ, bóng bẩy mà mấu chốt là ở khả năng biết quan sát và cảm nhận được những điều bí ẩn trong đời sống tâm hồn và đời sống xã hội của con người".
"Nhà văn", "nhà thơ" là danh từ để gọi chung những người chuyên sáng tác các tác phẩm văn chương. Họ là những người có khả năng sử dụng ngôn từ một cách điêu luyện, tạo ra những áng văn, vần thơ giàu giá trị. Tuy nhiên, đó chưa phải là tất cả những gì làm nên một tác giả chân chính. Điều cốt lõi nằm ở chỗ họ "biết quan sát và cảm nhận được những điều bí ẩn trong đời sống tâm hồn và đời sống xã hội của con người". Nói như vậy có nghĩa là, bên cạnh việc trau dồi kiến thức, rèn luyện kĩ năng sử dụng ngôn từ thì người nghệ sĩ còn phải có trái tim nhạy cảm, biết rung động trước cái đẹp, cái thiện của cuộc đời. Chỉ khi có được những tố chất ấy, họ mới có thể sáng tạo nên những tác phẩm thực sự có giá trị.
Quan sát là quá trình tiếp cận, tìm hiểu hiện tượng, sự vật. Cảm nhận là trạng thái bộc lộ tình cảm, suy nghĩ trước đối tượng. Quan sát và cảm nhận là hai hoạt động gắn bó mật thiết với nhau. Trong quá trình sáng tạo nghệ thuật, người nghệ sĩ phải dành thời gian để tìm hiểu, khám phá đối tượng. Từ đó, họ sẽ nảy sinh những tình cảm, suy nghĩ nhất định. Những rung động ấy sẽ thôi thúc họ cầm bút và sáng tạo.
Trong văn chương, quan sát và cảm nhận đóng vai trò vô cùng quan trọng. Nếu không có sự quan sát tỉ mỉ, sâu sắc, người nghệ sĩ sẽ không thể nắm bắt được bản chất của đối tượng. Khi đó, tác phẩm sẽ thiếu chiều sâu, dễ rơi vào tình trạng hời hợt, nông cạn. Ngược lại, nếu không có sự cảm nhận tinh tế, người nghệ sĩ sẽ khó có thể truyền tải được những thông điệp ý nghĩa đến với độc giả. Lúc này, tác phẩm sẽ trở nên khô khan, cứng nhắc.
Ví dụ, khi miêu tả vẻ đẹp của một bông hoa, nhà văn không chỉ đơn thuần kể về màu sắc, hình dáng của nó mà còn phải chú ý đến hương thơm, đến cảm giác mà bông hoa mang lại. Hay khi khắc họa số phận của một nhân vật, nhà văn không chỉ tập trung vào hoàn cảnh xuất thân, tính cách của nhân vật mà còn phải quan tâm đến những biến đổi tâm lí phức tạp bên trong họ.
Như vậy, quan sát và cảm nhận là hai yếu tố cơ bản giúp người nghệ sĩ tạo nên những tác phẩm có giá trị. Chúng góp phần làm cho văn chương trở nên gần gũi, chân thực hơn với đời sống. Đồng thời, chúng cũng giúp người nghệ sĩ thể hiện được những tư tưởng, tình cảm sâu sắc của mình.
Tóm lại, nhận định của Nguyễn Thanh Tùng là hoàn toàn đúng đắn. Nó đã khẳng định tầm quan trọng của hai yếu tố quan sát và cảm nhận trong quá trình sáng tạo nghệ thuật. Mỗi người nghệ sĩ cần phải không ngừng trau dồi kiến thức, rèn luyện kỹ năng để nâng cao khả năng quan sát và cảm nhận của mình. Chỉ khi đó, họ mới có thể sáng tạo nên những tác phẩm thực sự có giá trị, đáp ứng nhu cầu thẩm mỹ của độc giả.