Lev Tolstoy có vai trò gì trong việc phát triển tư tưởng phản chiến và bất bạo động?

muối

Lev Tolstoy có vai trò hết sức quan trọng trong việc phát triển tư tưởng phản chiến và bất bạo động trong thế kỷ 19 – đầu thế kỷ 20. Những quan điểm của ông không chỉ có ảnh hưởng sâu rộng ở nước Nga mà còn lan tỏa mạnh mẽ ra thế giới, đặt nền móng cho những phong trào kháng chiến phi bạo lực sau này, đặc biệt là với Mahatma Gandhi và Martin Luther King Jr.

Dưới đây là những đóng góp tiêu biểu của Tolstoy trong lĩnh vực này:

1. Phản đối chiến tranh và bạo lực dưới mọi hình thức

Tolstoy cho rằng bạo lực là vô đạo đức, dù nhân danh quốc gia, tôn giáo hay chính nghĩa. Ông kịch liệt phản đối chiến tranh, án tử hình, cưỡng bức quân sự và bất kỳ hình thức cưỡng chế nào của nhà nước.

Trong tác phẩm "Vương quốc của Thiên Chúa ở trong bạn" (The Kingdom of God is Within You, 1894), ông trình bày quan điểm: người Kitô hữu chân chính không thể giết người hay tham gia chiến tranh.

2. Tư tưởng kháng cự ôn hòa (nonviolent resistance)

Tolstoy là một trong những người đầu tiên phát triển tư tưởng kháng cự bất bạo động trên cơ sở đạo đức và tâm linh.

Ông kêu gọi con người không tuân theo những luật lệ hoặc mệnh lệnh đi ngược lương tâm, nhưng thay vì nổi loạn vũ trang, họ nên từ chối hợp tác một cách ôn hòa, giống như tinh thần "bất hợp tác" của Gandhi sau này.

3. Ảnh hưởng đến Gandhi và phong trào đấu tranh giải phóng dân tộc

Gandhi xem Tolstoy là "người thầy tinh thần" và chịu ảnh hưởng lớn từ cuốn The Kingdom of God is Within You.

Tolstoy khẳng định rằng tình yêu và sự thật là hai lực lượng mạnh nhất, và đó cũng là nền tảng cho khái niệm satyagraha của Gandhi.

Cả hai từng trao đổi thư từ, và Gandhi thậm chí đặt tên một trại huấn luyện đấu tranh phi bạo lực ở Nam Phi là Tolstoy Farm.

4. Gắn đạo đức cá nhân với thay đổi xã hội

Tolstoy không chỉ phản chiến về mặt chính trị, mà còn cho rằng muốn có một thế giới hòa bình, con người cần thay đổi bản thân trước. Ông kêu gọi lối sống đạo đức, không sở hữu, không bạo lực, không đối đầu – một dạng triết lý sống toàn diện.

5. Di sản tư tưởng phản chiến lâu dài

Tư tưởng phản chiến của Tolstoy tiếp tục ảnh hưởng đến nhiều nhà hoạt động và triết gia sau này như:

• Mahatma Gandhi (Ấn Độ)
• Martin Luther King Jr. (Mỹ)
• Leo Tolstoyan (một phong trào tôn giáo – xã hội lấy Tolstoy làm hình mẫu sống)

Tóm lại, Lev Tolstoy là một trong những người đặt nền móng tư tưởng cho chủ nghĩa phản chiến và bất bạo động hiện đại, với trọng tâm là sức mạnh của tình yêu, lương tâm và kháng cự ôn hòa. Ông không chỉ viết lý thuyết mà còn sống theo những gì mình giảng dạy, biến triết lý thành hành động.