làm thế nào để phân biệt rắn độc và rắn không độc

Dưới đây là một số dấu hiệu thường được dùng để phân biệt rắn độc và rắn không độc. Tuy nhiên, không có “quy tắc vàng” nào áp dụng tuyệt đối cho mọi loài và mọi khu vực, nên khi gặp rắn lạ, tốt nhất vẫn là giữ khoảng cách và cầu viện chuyên gia: 1. Hình dáng đầu – cổ • Rắn độc thường có đầu hơi to, dạng tam giác hoặc hình mũi kiếm, cổ thắt lại so với thân. • Rắn không độc thường đầu thuôn, ít phân biệt rõ với cổ. 2. Hình dạng đồng tử (con ngươi) • Nhiều rắn độc (đặc biệt họ rắn lục, rắn hổ mang chúa…) có con ngươi dọc như mắt mèo. • Rắn không độc thường có con ngươi tròn. Lưu ý: Có ngoại lệ (một số rắn không độc cũng có ngươi dọc và ngược lại). 3. Lỗ cảm biến nhiệt (pit organ) • Các loài rắn lục (Vipera, Trimeresurus…) có hai lỗ nhỏ (pit) giữa mắt và lỗ mũi để bắt sóng hồng ngoại. Nếu thấy 2 “lỗ” này, rất có thể là rắn lục độc. • Rắn không độc thường không có pit organ. 4. Vảy dưới thân (phân bổ vảy) • Ở nhiều loài rắn độc, dãy vảy “đai” bên dưới đuôi thường liền nhau. • Rắn không độc thường có kẽ hở giữa các vảy bụng và vảy đuôi. Kiểm tra này chỉ thực hiện khi đã vô cùng an toàn (không nên cố gắng lật bụng rắn!). 5. Màu sắc, hoa văn đặc trưng • Một số họ rắn độc có hoa văn cảnh báo (màu sắc tương phản rực rỡ: đỏ – vàng – đen). • Tuy nhiên nhiều loài bắt chước (mimikry), và cũng có rắn độc màu xám, nâu trơn. 6. Tiếng kêu/rung đuôi • Rắn đuôi chuông (rắn chuông Mỹ) có bộ rung (rattle) cảnh báo. • Một số rắn không độc cũng hay rung đuôi trong lá khô để “giả dạng” rắn chuông. 7. Hành vi • Rắn độc thường ít bỏ chạy nhanh, hay co cuộn, dựng cao phần trước thân để đe dọa. • Rắn không độc khi gặp người thường chui trốn hoặc cố gắng lẩn đi. 8. Tìm hiểu theo vùng địa lý • Mỗi khu vực (Việt Nam, Đông Nam Á, châu Mỹ…) có danh mục loài rắn độc/nhiệt đới riêng. • Việc học thuộc tên và hình ảnh các loài rắn phổ biến ở địa phương là cách an toàn nhất. Lời khuyên quan trọng nhất: – Không cố gắng bắt hoặc chạm vào bất cứ con rắn nào nếu bạn không phải chuyên gia. – Giữ khoảng cách tối thiểu 2–3 mét, tránh làm nó hoảng sợ. – Gọi điện cho trung tâm cứu hộ động vật hoang dã hoặc cơ quan y tế khi cần.