Khi xảy ra vết dầu tràn ven biển, cần phân biệt dầu từ tàu và dầu mỏ tự nhiên. a. Nêu các dấu vết phân tích (fingerprinting) dùng để phân biệt nguồn (hợp chất đặc trưng, tỷ lệ homolog). b. Mô tả quy tr...

a. Để phân biệt dầu từ tàu và dầu mỏ tự nhiên, có thể sử dụng các dấu vết phân tích (fingerprinting) như sau: - **Hợp chất đặc trưng**: Dầu từ tàu thường chứa các hợp chất như polycyclic aromatic hydrocarbons (PAHs) hoặc một số hợp chất lưu huỳnh (như dibenzothiophene) mà không có hoặc có rất ít trong dầu mỏ tự nhiên. Ngược lại, dầu mỏ tự nhiên chứa nhiều n-alkanes và iso-alkanes. - **Tỷ lệ homolog**: Dầu từ tàu thường có tỷ lệ các đồng phân khác nhau của n-alkanes bị thay đổi so với dầu mỏ tự nhiên. Ví dụ, tỷ lệ n-alkanes ngắn (C10-C15) so với n-alkanes dài (C20-C30) có thể khác nhau giữa hai nguồn này. b. Quy trình thu mẫu, xử lý và phân tích dầu tràn có thể được thực hiện như sau: 1. **Thu mẫu**: Dùng bình chứa sạch để lấy mẫu dầu từ vị trí tràn dầu. Cần phải lấy mẫu ở nhiều vị trí khác nhau để có được bức tranh tổng thể. Các mẫu cần được bảo quản trong điều kiện lạnh để tránh sự phân hủy của các hợp chất. 2. **Xử lý mẫu**: Các mẫu dầu sẽ được chiết xuất bằng dung môi phù hợp (ví dụ: hexane hoặc dichloromethane). Sau đó, có thể tiến hành tinh chế để loại bỏ các tạp chất không cần thiết. 3. **Phân tích (GC-MS)**: Sử dụng kỹ thuật khí sắc ký kết hợp với phổ khối (Gas Chromatography-Mass Spectrometry) để xác định và định lượng các hợp chất trong mẫu. Phương pháp này cho phép phân tích rất chi tiết về các hợp chất có trong dầu và tạo ra một "dấu vân tay" hóa học. 4. **Nhân tố phân tích**: Thực hiện phân tích các nhân tố như tỷ lệ các hợp chất và dấu vân tay hóa học để so sánh các mẫu với các mẫu tham chiếu đã biết từ dầu mỏ tự nhiên và dầu từ tàu. c. Giới hạn của phương pháp này bao gồm: - **Tính biến thiên**: Dầu mỏ tự nhiên và dầu từ tàu có thể thay đổi tính chất tùy thuộc vào điều kiện môi trường và nguồn gốc, điều này có thể ảnh hưởng đến độ chính xác của việc xác định nguồn gốc. - **Sự nhiễu loạn**: Sự có mặt của các hợp chất tương tự hoặc các chất ô nhiễm khác có thể gây khó khăn trong việc phân tích. Để tăng độ tin cậy, có thể kết hợp nhiều phương pháp khác nhau (ví dụ: phân tích bằng NMR hoặc FTIR) và so sánh kết quả với các mẫu tham chiếu. Bên cạnh đó, việc thu thập dữ liệu từ nhiều nguồn (như khảo sát hiện trường và báo cáo) cũng sẽ giúp tăng tính chính xác của việc xác định nguồn gốc của dầu.