Câu 1: Phương thức biểu đạt chính của đoạn thơ là miêu tả. Đoạn thơ sử dụng các biện pháp tu từ để tạo nên bức tranh sinh động về cuộc sống nông thôn Việt Nam thời kỳ kháng chiến chống Pháp.
- So sánh: "Đâu những lưng cong xuống luống cày mà bùn hy vọng nức hương ngây" - So sánh công việc lao động vất vả với niềm hy vọng, sự lạc quan.
- Nhân hóa: "Ruộng đồng quê thương nhớ ơi!" - Nhân hóa ruộng đồng, thể hiện nỗi nhớ da diết của tác giả đối với quê hương.
- Liệt kê: "đâu những đường con bước vạn đời xóm nhà tranh thấp ngủ im hơi giữa dòng ngày tháng âm u đó không đổi, nhưng mà trôi cứ trôi..." - Liệt kê hàng loạt hình ảnh quen thuộc của làng quê, gợi lên khung cảnh thanh bình, yên ả.
- Điệp ngữ: "Đâu", "ôi" - Nhấn mạnh nỗi nhớ da diết, khắc khoải của tác giả.
Câu 2: Hình ảnh nào trong bài thơ khiến em có ấn tượng nhất? Vì sao?
Hình ảnh gây ấn tượng nhất với em là "những lưng cong xuống luống cày". Hình ảnh này mang đến cho em nhiều suy nghĩ về cuộc sống lao động vất vả, lam lũ của người dân nông thôn Việt Nam thời kỳ kháng chiến chống Pháp. Những người nông dân phải làm việc quần quật, chịu đựng nắng mưa, gian khổ để nuôi sống gia đình và góp phần vào cuộc kháng chiến. Hình ảnh này cũng thể hiện tinh thần lạc quan, yêu đời của họ dù trong hoàn cảnh khó khăn.
Câu 3: Nêu nội dung chính của đoạn thơ.
Nội dung chính của đoạn thơ là nỗi nhớ quê hương, nhớ người thân da diết của tác giả khi đang bị giam cầm. Tác giả nhớ về những hình ảnh quen thuộc của làng quê, những kỷ niệm đẹp đẽ, ấm áp. Nỗi nhớ ấy càng trở nên mãnh liệt hơn khi tác giả nhận ra rằng mình đã cách biệt với thế giới bên ngoài, với những người thân yêu.
Câu 4: Xác định chủ đề của đoạn thơ.
Chủ đề của đoạn thơ là lòng yêu nước, khát khao được cống hiến cho Tổ quốc của tác giả. Dù đang bị giam cầm, nhưng tâm hồn của tác giả vẫn hướng về quê hương, mong muốn được trở về góp sức mình vào công cuộc xây dựng đất nước.
Câu 5: Chỉ ra và phân tích hiệu quả nghệ thuật của một biện pháp tu từ được sử dụng trong hai câu thơ sau:
"Đâu những lưng cong xuống luống cày mà bùn hy vọng nức hương ngây"
Biện pháp tu từ được sử dụng trong hai câu thơ trên là so sánh. Tác giả so sánh "lưng cong xuống luống cày" với "bùn hy vọng nức hương ngây". Sự so sánh này nhằm nhấn mạnh vẻ đẹp của người nông dân lao động, họ không chỉ cần cù, chăm chỉ mà còn đầy hy vọng, lạc quan. Bùn đất dưới chân họ không chỉ là biểu tượng của sự vất vả, mà còn ẩn chứa hy vọng về một tương lai tươi sáng, tốt đẹp.
Hiệu quả nghệ thuật:
- Gợi hình: Tạo nên hình ảnh cụ thể, sinh động về người nông dân lao động, giúp người đọc dễ dàng hình dung được khung cảnh làng quê Việt Nam thời kỳ kháng chiến.
- Gợi cảm: Thể hiện sự trân trọng, ngưỡng mộ của tác giả đối với người nông dân, đồng thời khơi gợi lòng yêu nước, khát khao cống hiến của mỗi người.