phiếu học tập 3

Câu hỏi:

* Phân tích tác dụng của phép so sánh trong đoạn trích:
* "Những đường Việt Bắc của ta ... như là": Phép so sánh ngang bằng với từ so sánh "như" đã giúp tác giả thể hiện sự tương đồng giữa những con đường Việt Bắc và hình ảnh đoàn quân ra trận. Những con đường ấy không chỉ đơn thuần là nơi đi lại mà còn là biểu tượng cho tinh thần kiên cường, bất khuất của dân tộc Việt Nam. Hình ảnh "đoàn quân ra trận" được ví như "con đường" mang ý nghĩa ẩn dụ sâu sắc về sức mạnh, khí thế hào hùng của quân đội ta.
* "Đêm đêm rầm rập như là đất rung": Phép so sánh không ngang bằng với từ so sánh "như" đã nhấn mạnh sự hùng tráng, uy lực của tiếng bước chân quân đội. Tiếng bước chân ấy vang vọng khắp núi rừng, khiến đất trời cũng phải rung chuyển. Tác giả sử dụng biện pháp tu từ này để tạo nên hiệu quả nghệ thuật đặc biệt, gợi tả âm thanh hùng hồn, đầy sức sống của cuộc kháng chiến chống Pháp.
* "Quân đi điệp điệp trùng trùng": Phép so sánh không ngang bằng với từ so sánh "điệp điệp trùng trùng" đã khắc họa hình ảnh đoàn quân đông đảo, hùng hậu, tràn đầy khí thế. Sự lặp lại của từ láy "điệp điệp trùng trùng" tạo nên cảm giác dồn dập, liên tục, thể hiện sức mạnh to lớn của quân đội ta.
* "Ánh sao đầu súng bạn cùng mũ nan": Phép so sánh ngang bằng với từ so sánh "cùng" đã tạo nên hình ảnh đẹp, lãng mạn về người lính cách mạng. Ánh sao trên đầu súng không chỉ là ánh sáng dẫn lối mà còn là biểu tượng cho lý tưởng cao đẹp, niềm tin vào thắng lợi của cuộc kháng chiến.
* "Dân công đỏ đuốc từng đoàn": Phép so sánh không ngang bằng với từ so sánh "đỏ đuốc" đã miêu tả cảnh tượng rực rỡ, sôi động của đoàn dân công. Màu đỏ của ngọn đuốc như thắp sáng cả màn đêm, thể hiện tinh thần lạc quan, quyết tâm chiến đấu của nhân dân.
* "Bước chân nát đá muôn tàn lửa bay": Phép so sánh không ngang bằng với từ so sánh "muôn tàn lửa bay" đã thể hiện sức mạnh phi thường của đoàn quân. Bước chân của họ có thể làm "nát đá", "muôn tàn lửa bay", khẳng định sức mạnh và ý chí quyết tâm chiến thắng của quân đội ta.
* "Nghe kêu than ai oán ngàn đời": Phép so sánh không ngang bằng với từ so sánh "ai oán ngàn đời" đã thể hiện nỗi đau thương, mất mát do chiến tranh gây ra. Tiếng kêu than của những người dân vô tội như vang vọng mãi trong lòng người đọc, khơi gợi lòng căm thù giặc và khát khao độc lập tự do.
* "Vui lên Việt Bắc đèo De núi Hồng": Phép so sánh không ngang bằng với từ so sánh "vui lên" đã thể hiện niềm vui chiến thắng, niềm hân hoan khi đất nước giành được độc lập. Niềm vui ấy lan tỏa khắp núi rừng Việt Bắc, tạo nên khung cảnh tươi vui, rộn ràng.

Kết luận:

Biện pháp tu từ so sánh được sử dụng một cách linh hoạt, hiệu quả trong đoạn trích "Việt Bắc". Nó góp phần tạo nên bức tranh sinh động, giàu sức gợi hình, gợi cảm về cuộc kháng chiến chống Pháp của dân tộc ta. Qua đó, tác giả thể hiện tình yêu quê hương đất nước, lòng tự hào dân tộc và ca ngợi tinh thần anh dũng, bất khuất của quân dân ta.