câu 1: Trong nền văn học Việt Nam, ít ai có thể đạt được thành công vang dội ngay từ tác phẩm đầu tay như nhà văn Nam Cao. Truyện ngắn "Chí Phèo" là một trong những tác phẩm đặc sắc nhất của ông khi khắc họa bức tranh thê thảm về số phận người nông dân nghèo bị áp bức trong xã hội cũ, đồng thời mở ra cánh cửa hy vọng cho họ. Điều này được thể hiện rõ nét qua diễn biến tâm lí phức tạp của nhân vật Chí Phèo trong buổi sáng đầu tiên sau khi tỉnh rượu.
Trước hết, ta thấy được sự thức tỉnh của Chí Phèo. Sau đêm gặp gỡ với thị Nở, Chí Phèo đã tỉnh rượu. Lần đầu tiên sau bao nhiêu năm, hắn mới cảm nhận được âm thanh của cuộc sống: tiếng chim hót, tiếng cười nói của người đi chợ,... Những thứ rất quen thuộc nhưng hắn chưa từng để ý tới khi còn uống rượu. Tiếp đó, Chí Phèo bắt đầu nhận thức được bản thân. Hắn nhớ mang máng rằng có lần hắn hai mươi, hai mươi lăm tuổi, hắn đã từng khao khát có một gia đình nho nhỏ. Chồng cuốc mướn cày thuê, vợ dệt vải. Chúng lại bỏ một con lợn nuôi để làm vốn liếng. Khá giả thì mua dăm ba sào ruộng làm. Đây là ước mơ giản dị của một người nông dân nhưng Chí Phèo lại không có được. Dường như, Chí đang sống đúng với bản chất lương thiện của mình.
Bên cạnh đó, Chí Phèo còn bộc lộ khát vọng trở thành người lương thiện. Khi nhìn lại cuộc đời mình, hắn thấy uất ức và oán giận bởi đã bị xã hội thực dân phong kiến bóp méo, tha hóa nhân cách. Chí Phèo thốt lên: "Tao muốn làm người lương thiện!". Lời nói ấy chứa đựng niềm khao khát cháy bỏng. Chỉ khi uống rượu hoặc gần gũi với thị Nở, Chí mới được sống thực với con người mình. Nhưng xã hội đã không cho phép hắn rút lui. Buồn thay cho Chí Phèo, hắn không thể quay trở lại làm người lương thiện được nữa. Bị từ chối quyền làm người, Chí Phèo đã phản kháng bằng cách giết chết Bá Kiến rồi tự sát. Hành động này thể hiện sự tuyệt vọng và phẫn uất tột cùng của một con người bị xã hội ruồng bỏ.
Qua việc miêu tả diễn biến tâm lí phức tạp của Chí Phèo, Nam Cao đã khẳng định sức sống tiềm tàng mãnh liệt của con người. Dù bị đẩy vào bước đường cùng, họ vẫn luôn giữ gìn bản chất tốt đẹp của mình. Đồng thời, tác giả cũng lên án gay gắt xã hội phong kiến tàn bạo đã chà đạp lên quyền sống của con người.
Như vậy, sự thay đổi trong nhận thức của Chí Phèo đã góp phần tạo nên giá trị nhân văn sâu sắc cho tác phẩm "Chí Phèo". Qua đó, chúng ta thêm trân trọng tấm lòng nhân đạo của nhà văn Nam Cao.
câu 2: Trong tác phẩm "Chí Phèo", nhà văn Nam Cao đã xây dựng thành công nhân vật Chí Phèo - một người nông dân lương thiện nhưng bị bần cùng hóa, lưu manh hóa. Tuy nhiên, bên cạnh việc khắc họa quá trình tha hóa của Chí Phèo, Nam Cao cũng không quên hé mở cho người đọc thấy được những vẻ đẹp ẩn sâu trong tâm hồn người nông dân này. Và để làm được điều đó, ông đã khéo léo đưa vào tác phẩm chi tiết bát cháo hành của thị Nở. Đây vừa là chi tiết thức tỉnh lương tri Chí Phèo, vừa thể hiện tư tưởng nhân đạo của nhà văn Nam Cao.
Bát cháo hành xuất hiện ở gần cuối thiên truyện. Sau khi gặp thị Nở ở vườn chuối, Chí Phèo đã lần đầu tiên tỉnh rượu. Chí cảm thấy miệng đắng, chân tay uể oải và lòng mơ hồ buồn. Đó là dấu hiệu của sự thức tỉnh sau những cơn say triền miên. Cũng lúc ấy, Chí Phèo nhìn thấy nồi cháo đang sôi và nhớ lại những ước mơ giản dị trong quá khứ. Thị Nở đã đánh thức phần người trong Chí Phèo, khiến hắn cảm thấy thèm lương thiện, thèm trở về cuộc sống trước kia. Nhưng thị Nở lại bỏ Chí Phèo ở lại một mình, khiến hắn vừa hẫng hụt vừa đau khổ. Chính lúc ấy, thị Nở đã mang bát cháo hành sang cho Chí Phèo. Chi tiết này có ý nghĩa vô cùng quan trọng.
Trước hết, bát cháo hành là biểu tượng của tình thương, sự chăm sóc ân cần, chân thành mà thị Nở dành cho Chí Phèo. Trong khi tất cả mọi người đều xa lánh, sợ hãi Chí Phèo, thị Nở vẫn bao dung, yêu thương hắn. Thị không trách móc, cũng không khinh rẻ Chí Phèo khi hắn say rượu, chửi bới. Thay vào đó, thị dành cho Chí Phèo sự quan tâm, chăm sóc đặc biệt. Bát cháo hành là minh chứng rõ nét nhất cho tình thương ấy.
Thứ hai, bát cháo hành là liều thuốc giải cảm và giải độc tâm hồn cho Chí Phèo. Sau khi ăn bát cháo hành, Chí Phèo cảm thấy cơ thể nhẹ nhõm, dễ chịu hơn. Lòng hắn cũng trở nên êm ái, dịu dàng, như chưa từng trải qua những ngày tháng say sưa, giận dữ. Điều này cho thấy bát cháo hành đã đánh thức phần "người" lương thiện bị vùi lấp trong Chí Phèo. Nó đã khơi dậy trong hắn những cảm xúc, suy nghĩ tốt đẹp, giúp hắn nhận ra giá trị của cuộc sống và ước mơ về một gia đình hạnh phúc.
Cuối cùng, bát cháo hành là chất xúc tác thúc đẩy mối quan hệ giữa Chí Phèo và thị Nở. Sau khi ăn bát cháo hành, Chí Phèo đã cảm nhận được tình yêu thương của thị Nở. Hắn bắt đầu suy nghĩ về tương lai, về cuộc sống. Hắn muốn trở về cuộc sống bình thường, muốn có một gia đình nhỏ. Tất cả những điều đó đều bắt nguồn từ bát cháo hành của thị Nở.
Như vậy, chi tiết bát cháo hành của thị Nở có ý nghĩa rất quan trọng trong việc thể hiện tư tưởng nhân đạo của nhà văn Nam Cao. Qua chi tiết này, Nam Cao đã khẳng định sức mạnh của tình thương, của sự thức tỉnh lương tri. Tình thương có thể cứu vớt con người khỏi bi kịch, giúp họ tìm thấy ánh sáng của cuộc sống. Đồng thời, chi tiết này cũng góp phần tố cáo xã hội phong kiến tàn bạo, bất công đã đẩy những người nông dân nghèo khổ vào bước đường cùng, khiến họ phải sống trong cảnh tha hóa, lưu manh.