nêu những nét liên quan đến chí Phèo nam cao

Nam Cao (1917-1951) tên khai sinh là Trần Hữu Tri, quê ở làng Đại Hoàng, phủ Lý Nhân, tỉnh Hà Nam. Ông được đánh giá là một trong những cây bút hiện thực xuất sắc nhất của văn học Việt Nam thời kì 1930 - 1945. Nam Cao có nhiều đóng góp quan trọng đối với việc hoàn thiện phong cách truyện ngắn và tiểu thuyết Việt Nam ở nửa đầu thế kỉ XX.

Trước Cách mạng tháng Tám năm 1945, ngòi bút của ông thường hướng về hai đối tượng chính: người trí thức nghèo sống mòn mỏi, bế tắc trong xã hội cũ và người nông dân khốn khổ, bị vùi dập trong cơn lốc lịch sử. Với mỗi đối tượng, nhà văn đều có những tác phẩm đặc sắc. Tiêu biểu cho mảng đề tài về người trí thức là các truyện ngắn "Trăng sáng", "Đời thừa", "Mua nhà"... Đặc biệt, với truyện ngắn "Đời thừa" (viết năm 1943), Nam Cao đã thể hiện xuất sắc tấn bi kịch tinh thần của người trí thức nghệ sĩ nghèo trong xã hội cũ. Cùng viết về đề tài người nông dân, Nam Cao không ngợi ca vẻ đẹp tiềm tàng ẩn chứa trong con người họ như Ngô Tất Tố, mà đi sâu vào khám phá nỗi khổ đau của nhân vật. Nhà văn tập trung miêu tả quá trình bị tha hóa, bị hủy diệt về tâm hồn của người nông dân vì đói khổ, vì áp bức. Họ phải sống cuộc đời lầm than cơ cực, bị vùi dập giữa những toan tính nhỏ nhen, tầm thường; bị đẩy đến bờ vực của cái chết. Những tác phẩm tiêu biểu cho đề tài này là "Chí Phèo", "Lão Hạc"...

Với "Chí Phèo", Nam Cao đã xây dựng thành công hình tượng điển hình về người nông dân bị áp bức, bóc lột đến cùng cực. Chí vốn là anh canh điền hiền lành, chất phác, bị Bá Kiến đẩy vào tù do một cơn ghen bóng gió. Ra tù, Chí từ một người lương thiện trở thành con quỷ dữ của làng Vũ Đại, suốt ngày say xỉn, chửi bới, ăn vạ. Nhưng bản chất của Chí vẫn luôn tiềm tàng một sức sống mãnh liệt. Sức sống ấy chỉ chờ khi gặp ánh sáng của cách mạng để bùng lên. Và rồi, Chí đã tìm thấy lý tưởng của mình khi gặp được Đảng, được dẫn dắt tham gia vào cuộc khởi nghĩa. Cuối cùng, Chí cũng được làm người lương thiện, nhưng cái giá phải trả cho điều đó lại vô cùng đắt đỏ. Đó là mạng sống của cả Chí và Thị Nở - người tình trong mộng của hắn. Cái chết của Chí và Thị đã gióng lên hồi chuông cảnh tỉnh cho những con người đang ngủ quên trên mê cung của tội ác, hãy mau chóng tỉnh dậy, đứng lên cùng nhau đấu tranh giành lấy quyền sống đích thực cho mình.

Bên cạnh đó, Nam Cao còn viết về người trí thức nghèo sống mòn mỏi, bế tắc trong xã hội cũ qua các tác phẩm như "Trăng sáng", "Đời thừa", "Mua nhà"... Trong số này, "Đời thừa" được coi là tuyên ngôn nghệ thuật của Nam Cao trước Cách mạng tháng Tám. Truyện xoay quanh nhân vật Hộ - một nhà văn có ý thức sâu sắc về sự sống. Anh luôn khao khát được khẳng định mình bằng những tác phẩm có giá trị, được mọi người công nhận tài năng. Nhưng hiện thực nghiệt ngã khiến ước mơ của Hộ mãi chẳng thể thành hiện thực. Anh phải chấp nhận viết những thứ văn chương dễ dãi, nhạt nhẽo để kiếm tiền nuôi vợ con. Từ đó, Hộ dần mất hết niềm tin vào bản thân, thậm chí còn rơi vào tình trạng tuyệt vọng. Anh bắt đầu đổ lỗi cho hoàn cảnh, cho vợ con đã ngăn cản bước tiến của mình. Để rồi cuối cùng, Hộ chìm vào cơn say với những suy nghĩ đầy oán trách. Qua đây, Nam Cao muốn bày tỏ thái độ trân trọng đối với những người tri thức có ý thức sâu sắc về sự sống. Đồng thời, nhà văn cũng gửi gắm lời kêu gọi hãy cứu lấy những gì tốt đẹp nhất, đừng để chúng bị hủy diệt bởi hoàn cảnh.

Tóm lại, với ngòi bút tài hoa và tấm lòng nhân đạo sâu sắc, Nam Cao đã tạo nên những trang văn bất hủ, ghi dấu ấn đậm nét trong lòng độc giả bao thế hệ.