phân tích bài thơ trên đạt điểm cao

Nguyễn Khoa Điềm được biết đến là nhà thơ trưởng thành trong thời kỳ kháng chiến chống Mỹ cứu nước. Ông đã từng giữ chức vụ quan trọng là Bí thư Trung ương Đảng, ngoài ra ông còn là nhà chính trị, nhà văn, nhà thơ lỗi lạc của dân tộc. Thơ của ông mang đậm màu sắc trữ tình chính luận, thể hiện tâm hồn phóng khoáng, giàu chất suy tư. Tiêu biểu cho phong cách sáng tác này phải kể đến tác phẩm nổi tiếng "Đất Nước", được trích từ trường ca "Mặt đường khát vọng". Tác phẩm đã góp phần thể hiện rõ nét tài năng cùng tư tưởng sâu sắc của tác giả về quê hương, đất nước.

Bài thơ "Đất Nước" được rút từ trường ca "Mặt đường khát vọng", được hoàn thành ở chiến khu Trị Thiên năm 1971, in lần đầu năm 1974, viết về sự thức tỉnh của tuổi trẻ đô thị vùng tạm chiếm miền Nam về non sông đất nước, về sứ mệnh của thế hệ mình, xuống đường đấu tranh hòa nhịp với cuộc chiến đấu chống đế quốc xâm lược. Đoạn trích gồm 2 phần, phần một nêu lên những cảm xúc về mùa thu đất nước, phần hai là sự hồi tưởng về những năm tháng chiến tranh ác liệt. Trong đó, phần một nói về cảm xúc của tác giả về mùa thu đất nước, mở đầu bằng những câu thơ nhẹ nhàng mà tha thiết:

"Tôi nhớ những ngày thu đã xa"

Tác giả đã khéo léo sử dụng hình ảnh quen thuộc trong thơ ca cổ điển như "miếng trầu", "tre đánh giặc" để gợi lên hình ảnh Đất Nước thật giản dị nhưng cũng rất thiêng liêng. Hình ảnh "gừng cay muối mặn" gợi lên sự gắn bó keo sơn của tình cảm vợ chồng, hay hình ảnh "nơi em tắm" gợi lên khung cảnh thanh bình, yên ả. Tất cả đều khiến chúng ta thêm yêu và tự hào về Đất Nước.

Bên cạnh đó, tác giả còn sử dụng những điển tích, huyền thoại như con rồng cháu tiên, Lạc Long Quân, Âu Cơ,... để khẳng định nguồn gốc chung của tất cả mọi người, dù ở bất cứ nơi đâu trên mảnh đất hình chữ S. Điều này càng làm tăng thêm niềm tự hào về truyền thống văn hóa lâu đời của dân tộc Việt Nam.

Không chỉ vậy, Nguyễn Khoa Điềm còn gợi nhắc đến quá trình đấu tranh giành độc lập và bảo vệ chủ quyền của dân tộc ta. Từ thuở vua Hùng dựng nước, cho đến những năm tháng kháng chiến chống Pháp, chống Mỹ. Tất cả đều thể hiện tinh thần yêu nước nồng nàn của con người Việt Nam.

Trong phần thứ hai, tác giả tập trung miêu tả vẻ đẹp của Đất Nước trong không gian địa lý và thời gian lịch sử. Đầu tiên, tác giả đưa ra những danh lam thắng cảnh của Đất Nước, từ núi rừng hùng vĩ đến biển đảo bao la. Mỗi danh lam thắng cảnh đều mang một ý nghĩa riêng, gắn liền với lịch sử và văn hóa của dân tộc. Tiếp theo, tác giả khẳng định vai trò của nhân dân trong việc xây dựng và gìn giữ Đất Nước. Từ những người nông dân cần cù lao động, đến những người lính dũng cảm chiến đấu, tất cả đều góp phần tạo nên một Đất Nước tươi đẹp như ngày hôm nay.

Cuối cùng, tác giả khẳng định tư tưởng cốt lõi của bài thơ là Đất Nước là của Nhân Dân, do Nhân Dân làm nên. Đây là một tư tưởng tiến bộ, thể hiện tầm nhìn sâu rộng của tác giả về vai trò của nhân dân trong lịch sử và phát triển của đất nước.

Có thể thấy rằng, bài thơ "Đất Nước" của Nguyễn Khoa Điềm là một tác phẩm thành công trong việc kết hợp giữa chất chính luận và trữ tình. Qua đó, tác giả đã thể hiện tình yêu đất nước tha thiết, lòng tự hào dân tộc sâu sắc và tinh thần trách nhiệm của mỗi cá nhân đối với Đất Nước.